Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2015 vol. 4
149
radioterapia
/
radiotherapy
artykuł naukowy
/
scientific paper
Dla każdego planu wykonano obliczenia w module QA SPL
Monaco potrzebne do pomiarów weryfikacyjnych. Obliczono
rozkład dawki dla głowicy akceleratora ustawionej w pozycji pio-
nowej w płaszczyźnie komór jonizacyjnych matrycy IBA MatriXX
umieszczonej na głębokości 11 cm w fantomie MultiCube oraz
w geometrii planu leczenia, tzn. uwzględniając ruch głowicy
akceleratora na głębokości diod półprzewodnikowych znajdują-
cych się w cylindrycznym fantomie ArcCheck. Obliczenia wyko-
nano dla siatki kalkulacyjnej 2 mm x 2 mm x 2 mm oraz SD 0,5%
na plan bez uwzględniania niejednorodności ośrodka.
WmoduleQAwykonanoobliczenia rozkładudawki wfantomie
tkankopodobnym Virtual Water (Fot. 1), w którym umieszczono
komorę jonizacyjną typu Farmer (Rys. 1a-d). Na przekrojach to-
mograficznych wyżej wymienionego fantomu okonturowano
objętość czynną komory jonizacyjnej Farmer. W dalszej analizie
jako dawkę obliczoną przez SPL, przyjęto dawkę średnią z ob-
jętości czynnej komory jonizacyjnej. Dla wszystkich planów le-
czenia obliczono dawkę w izocentrum, a dla planów z regionu
H&N również w obszarach wysokiej dawki oraz niskiej dawki, tj.
w miejscu rdzenia kręgowego. Wszystkie obliczenia wykonano
w geometrii planu leczenia dla siatki 3 mm x 3 mm x 3 mm oraz
SD 0,5% na plan bez uwzględniania niejednorodności ośrodka.
Przygotowane plany leczenia weryfikowano na akceleratorze
Elekta Synergy z 160-listkowym kolimatoremAgility. Na stole te-
rapeutycznym ułożono zgodnie ze wskaźnikami laserów fantom
MultiCube, w którym na głębokości 11 cm umieszczono matrycę
IBA MatriXX (Fot. 2). W dedykowanym programie OmniProIMRT
(PTW, Niemcy) przeprowadzano procedurę rozgrzewania ma-
trycy przy pomocy pola 27 x 27 cm
2
, która pozwalała na ziden-
tyfikowanie ewentualnych uszkodzeń matrycy oraz umożliwiła
ocenę stabilności pracy aparatu (ocena profilu wiązki). Przepro-
wadzono zgodnie ze wskazówkami producenta procedurę kali-
bracji absolutnej oraz odcięcia tła. W celu kontroli jakości pracy
akceleratora, tj. m.in. poprawności kalibracji położenia i ruchu
listków MLC, napromieniano testowe pola dynamiczne typu
przesuwającej się szczeliny. Rozkład dawki dla pól testowych
został wygenerowany w SPL z dokładnością SD 0,1% na plan
przy użyciu siatki 2 mm x 2 mm x 2 mm
bez uwzględnienia niejednorodności
ośrodka. Następnie zmierzone rozkła-
dy dawki dla pól testowych normali-
zowano do wartości d
max
z wygenero-
wanego rozkładu dawki. Do analizy
dawkowo-przestrzennej gamma (γ)
[8-10] przyjęto różnice w dawce 2%
(ΔD) i różnice w położeniu 2 mm (DTA
– ang.
Distance To Agreement
) oraz próg
Rys. 1
a-d. Przykład obliczonego rozkładu dawki analizowanego przypadku H&N w obszarze
wysokiej dawki: a) przekrój poprzeczny komory typu Farmer umieszczonej w fantomie płyto-
wym Virtual Water, b) DVH dla komory typu Farmer, c) przekrój czołowy, d) przekrój strzałko-
wy komory typu Farmer w fantomie płytowym Virtual Water
Rys. 2
. Porównanie profili dla wiązki testowej
a) DMLC1 oraz dla osi X (równoległej do kierunku
ruchów listkówMLC) zmierzonej (linia zielona) i wy-
generowanej w SPL (linia czerwona) oraz wykres
parametru γ (2%, 2 mm, 80%) dla porównywanych
wiązek, b) analiza porównawcza dla przykładowe-
go pacjenta H&N γ (3%, 3 mm, 7%)
a)
b)
a)
b)
c)
d)
