Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2015 vol. 4
147
radioterapia
/
radiotherapy
artykuł naukowy
/
scientific paper
Streszczenie
R
ozwój technik napromieniania pacjentów, tj. IMRT i VMAT,
pociągnął za sobą zmianę metodyki weryfikacji planów le-
czenia. W pomiarze pól o skomplikowanej geometrii zastosowa-
nie ma dozymetria filmowa, która obecnie coraz częściej zastępo-
wana jest dozymetrią z użyciem płaskich i cylindrycznych matryc
wielodetektorowych. Sposoby i zasady prowadzenia indywidual-
nej kontroli jakości leczenia technik dynamicznych zostały opisa-
ne w międzynarodowych dokumentach AAPM oraz ESTRO.
Celem pracy było wdrożenie systemów pomiarowych do dozy-
metrycznej weryfikacji dynamicznych planów leczenia realizowa-
nych w technice VMAT, tj. na płaskiej wielodetektorowej matrycy
komór jonizacyjnych IBA MatriXX (IBA, Niemcy), cylindrycznym
fantomie ArcCheck (Sunnuclear, USA) oraz punktowych pomia-
rach komorą jonizacyjną typu Farmer (PTW, Niemcy).
Wykonano 17 planów leczenia w tym 4 z regionu H&N, 6 z ob-
szaru płuc, 3 z jamy brzusznej, 3 z miednicy oraz 1 plan dla obszaru
blizny po mastektomii. Wszystkie plany leczenia optymalizowane
były przy pomocy algorytmu Monte Carlo. Dla każdego planu wy-
konano następnie obliczenia w module QA potrzebne do pomia-
rów weryfikacyjnych: na matrycy IBA MatriXX w fantomie Multi-
Cube, w fantomie ArcCheck oraz fantomie Virtual Water.
Uzyskano bardzo dobrą zgodność rozkładów dawki: z uży-
ciemmatrycy IBA MatriXX γ (3%, 3 mm, próg odcięcia dawki 7%)
100,00% punktów spełniło warunek γ<1, dla γ (2%, 2 mm, próg
odcięcia dawki 7%) 99,83%. W fantomie ArcCheck γ (3%, 3 mm,
próg odcięcia dawki 10%), warunek γ<1 spełniło średnio 98,8%
punktów. Pomiary przy pomocy komory jonizacyjnej typu Far-
mer, umieszczonej w fantomie Virtual Water, były średnio o 2,0%
wyższe od wartości dawki podawanych przez SPL Monaco.
Słowa kluczowe:
weryfikacja SPL, QA planów leczenia, VMAT
Dozymetryczna weryfikacja
dynamicznych planów leczenia
VMAT
Dosimetric verification of dynamic radiotherapy
treatment planning VMAT
Katarzyna Woźniak
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie, ul. Wielicka 265, 30-663 Kraków, tel. +48 12 658 14 08
Medial Physics, ul. Grzegórzecka 104/15, 31-559 Kraków, tel. +48 503 188 550, e-mail:
Abstract
T
he development of irradiation techniques: IMRT and VMAT,
effected in changing dosimetric verification techniques.
Film dosimetry is adequate for measurements of small and com-
plicated apertures, but nowadays is commonly replaced with
flat and cylindrical multidetector arrays. The methods and the
principles of quality control of individual dynamic treatment
have been described in the international documents AAPM and
ESTRO.
The aim of this study was to introduce methods for dosimet-
ric verification of dynamic VMAT plans, such as: flat IBA MatriXX
array (IBA, Germany), cylindrical ArcCheck (Sunnuclear, USA)
and point measurements using Farmer IC (PTW, Germany).
There were prepared 17 treatment plans including 4 of H&N,
6 of lungs, 3 of abdomen, 3 of pelvis and 1 treatment plan of
chest wall after mastectomy. All treatment plans were opti-
mized using the Monte Carlo algorithm. For each plan there
were calculated verification QA plans on the phantoms: Mul-
tiCube with IBA MatriXX, ArcCheck and Virtual Water.
It was obtained a very good agreement: using IBA MatriXX
in all cases γ (3%, 3 mm, treshold 7%) 100% points passed γ<1
criteria and for γ (2%, 2 mm, threshold 7%) 99.83% respectively.
For ArcCheck, γ (3%, 3 mm, treshold 10%) 98.8% points passed
γ<1 criteria. Average dose of all measured points using a Farmer
type ionization chamber inserted in the Virtual Water phantom
was 2.0% higher than the dose given by the TPS Monaco.
Key words:
TPS verification, treatment plan QA, VMAT
otrzymano / received:
15.05.2015
poprawiono / corrected:
25.05.2015
zaakceptowano / accepted:
01.07.2015
