vol. 4 3/2015 Inżynier i Fizyk Medyczny
136
artykuł
\
article
kontrola jakości
\
quality control
wzorca/odniesienia (np. masy lub miernika temperatury) i wszystkie
mogą je porównać z własnymi standardami (ustanowienie podstaw
zgodności).
Laboratoria, które używają sprzętu wymagającego kalibracji,
mogą jej dopełnić w krajowych laboratoriach metrologicznych,
wiedząc, że ta kalibracja jest identyfikowalna w międzynarodowym
standardzie.
Takie krajowe systemy metrologii nie zostały utworzone we
wszystkich krajach. W tych przypadkach jest konieczne, aby labora-
toria ubiegające się o potwierdzenie zgodności praktyki pomiarowej
i kalibracji urządzeń z normą ISO 17025, dopełniły tego w laborato-
riach metrologicznych poza granicami kraju, które są w stanie za-
pewnić dopełnienie zasad zgodności.
Niektóre urządzenia mogą być wysłane do kalibracji do laborato-
rium kalibracyjnego, a następnie przesłane z powrotem do labora-
torium. Jednak wiele systemów pomiarowych jest zbyt dużych i dla-
tego potrzebują kalibracji na miejscu. To oznacza wprowadzenie do
laboratorium personelu przeprowadzającego kalibrację i referencji.
Dopuszczalność kalibracji
przez organy akredytacyjne
Oczywiście kluczowe znaczenie dla laboratoriów, ubiegających się
o akredytację w zakresie normy ISO 17025, ma sposób oraz zgodność
przeprowadzonej kalibracji, która będzie podlegała akceptacji przez
organy akredytacyjne. Samo istnienie krajowego systemu metrolo-
gii, powołującego się na międzynarodowe zasady zgodności pomia-
rowej, nie musi gwarantować takiej akceptacji.
Organ akredytacyjny uznaje kalibracje, gdy uzyskuje dowody na
to, że usługa kalibracji była zgodna z wszystkimi kluczowymi wyma-
ganiami normy ISO 17025. Usługa kalibracji jest uwiarygodniona, je-
śli jest wykonana przez krajowe laboratorium metrologiczne, które
jest akredytowane zgodnie z ISO 17025 przez organ akredytacyjny.
Jeśli usługa kalibracji nie jest wykonana przez laboratorium akre-
dytowane, to w zakresie laboratorium konieczne jest zapewnienie
wszelkich dowodów oraz potwierdzenie, że ta kalibracja gwarantuje
identyfikowalność i jakość pomiarów w stanie nienaruszonym.
Niestety, różne krajowe jednostki akredytujące laboratoria mają
bardzo rozbieżne poglądy na temat kalibracji. Ogólnie mówiąc, jest
bardziej prawdopodobne, że kalibracja zostanie przyjęta, jeżeli bę-
dzie ona wykonana bezpośrednio w krajowym laboratorium metro-
logicznym niż w przypadku usług komercyjnych.
Niektórzy dostawcy usług metrologicznych w poszczególnych
krajach ustanowili zasady zgodności, ale nawet to nie gwarantuje
akceptacji instytucji akredytującej, chyba że istnieje formalne poro-
zumienie o wzajemnym uznawaniu.
Najważniejsze kwestie, które muszą być spełnione, aby organ
akredytacyjny uznał kalibrację, są następujące:
––
stosowane referencje/odniesienia są odpowiednio kalibrowane
i zapewniają międzynarodową identyfikowalność,
––
stosowane procedury kalibracji są naukowo uzasadnione, o zna-
nych cechach wykonawstwa, np. niepewności pomiaru, z za-
strzeżeniem prawidłowej kontroli jakości,
––
pracownicy przeprowadzający procedury są odpowiednio prze-
szkoleni i kompetentni w zakresie przeprowadzania kalibracji.
Zaleca się, aby każde laboratorium, które chce zastosować szcze-
gólną metodę kalibracji, nawet krajowe laboratoria metrologiczne,
nawiązały dialog z jednostką, która potencjalnie może przeprowa-
dzać audyt akredytacyjny zgodnie z poniższymi wytycznymi:
––
określić, czy usługa kalibracji ma akredytację ISO 17025 i jaki jest
organ akredytacyjny. Zapytaj jednostkę akredytującą laborato-
rium, czy mają umowę o wzajemnym uznawaniu kalibracji z jed-
nostką akredytującą usługę kalibracji,
––
jeśli usługa kalibracji nie jest akredytowana, należy się zwrócić
do proponowanego organu akredytacyjnego dla laboratorium,
czy ma jakąkolwiek politykę akceptacji kalibracji z proponowa-
nej usługi kalibracji,
––
jeśli problem jest nadal nierozwiązany, zapytaj proponowany
organ akredytacyjny dla laboratorium, jakie informacje będą
wymagane, aby podjąć decyzję w sprawie zaakceptowania lub
w inny sposób kalibracji z proponowanych usług kalibracji.
Podczas audytu akredytacyjnego zazwyczaj w pierwszej kolejno-
ści wymagane jest przedstawienie przykładów świadectwa wzor-
cowania. Następnie muszą być podane informacje o tym, jak usługa
kalibracji ustanawia zasady jej monitorowania, jak przeprowadzane
są ustalenia dotyczące kalibracji w stosunku do rodzaju pomiaru
lub kontroli wzajemnych porównań z innymi organami kalibracji,
czy jest aktywny i podlegający kontroli system jakości. Zasadą jest
przeprowadzenie wszelkich ustaleń, które pozwolą odpowiedzieć
na pytanie: Czy proponowany organ akredytacyjny zaakceptuje ka-
librację?
OŚRODEK BADAŃ i ANALIZ „PP”
Marek Zając i Artur Zając s. c.
ul. prof. Michała Bobrzyńskiego 23A/U2, 30-384 KRAKÓW
fax +48 12 202 04 77, tel. +48 603 18 77 88
Wykonujemy:
n
testy specjalistyczne aparatury rentgenowskiej (stomatologia,
radiografia, fluoroskopia, mammografia),
n
pomiary dozymetryczne w środowisku pracy i w środowisku
w otoczeniu aparatów rtg,
n
projekty pracowni rtg wraz z obliczaniem osłon stałych,
n
szkolenia z zakresu wykonywania testów podstawowych,
n
opracowujemy dokumentację Systemu Jakości w pracowniach rtg.
Ponadto wykonujemy pomiary:
n
natężenia pola elektromagnetycznego w środowisku pracy
i w środowisku ogólnym,
n
hałasu i drgań na stanowiskach pracy,
n
natężenia i równomierności oświetlenia na stanowiskach pracy
i oświetlenia awaryjnego,
n
promieniowania optycznego nielaserowego (180 ÷ 3 000 nm):
nadfioletowe, widzialne (w tym niebieskie), podczerwone,
n
promieniowania laserowego,
n
pobieranie prób powietrza oraz oznaczanie zawartości
pyłu całkowitego i respirabilnego.
Wykonujemy także opracowania środowiskowe.
reklama
