Inżynier i Fizyk Medyczny 2/2015 vol. 4
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
83
rentgenowskiego przechodzącej przez obiekt badany, a także
sposób prezentacji obrazu na monitorze. Kontrastowość wyświe-
tlanego zdjęcia RTG może być regulowana poprzez zmiany okna
skali szarości. Zmniejszenie szerokości (
window width
) powoduje
wzrost kontrastowości wyświetlanego obrazu. Lekarz radiolog,
dokonując oceny klinicznej radiogramu, może dokonać zmiany
szerokości okna, jednak regulacja ta ma charakter subiektywny
[27, 28]. Optymalny kontrast radiogramu umożliwia rozpoznanie
szczegółów anatomicznych w danym zakresie klinicznym oraz
subtelnych zmian patologicznych, co jest szczególnie ważne
w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów.
Podsumowując, podczas wykonywania zdjęcia RTG porów-
nawczego rąk technik elektroradiologii powinien zwrócić uwagę
na zachowanie wyznaczników dobrej praktyki diagnostycznej:
a)
ułożenie rąk pacjenta zgodnie z schematem katoda-
-nadgarstek/anoda-palce,
b)
pole wiązki pierwotnej promieniowania ≤ 720 cm
2
(24
x 30cm),
c)
DAP ≤ 3 cGy·cm
2
.
Wnioski
1.
Technicy elektroradiologii wykorzystują zjawisko anodo-
wego efektu osłabienia, pozycjonując pacjenta podczas
wykonania zdjęcia RTG porównawczego rąk.
2.
Anodowy efekt osłabienia jest słabiej zauważalny przy ma-
łych polach kolimacji wiązki pierwotnej promieniowania.
3.
Dalsze możliwe kierunki badań to identyfikacja czynników
mających wpływ na zaniechanie stosowania prawidłowej
kolimacji przez techników elektroradiologii podczas rent-
genodiagnostyki klasycznej i wskazanie skutecznych dzia-
łań zapobiegawczych.
Literatura
1.
K. Prajs:
Jakość życia chorych na reumatoidalne zapalenie stawów
w odniesieniu do sprawności fizycznej i stanu psychicznego
, Anna-
les AMS, 3(2), 2007, 72-82.
2.
J. Barłowska:
Wpływ nasilenia zmian radiologicznych w układzie
kostno-stawowym i wybranych czynników społeczno-demograficz-
nych na jakość życia pacjentów chorych na reumatoidalne zapale-
nie stawów
, Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków, 4, 2009, 392-398.
3.
A. Jura-Półtorak, K. Olczyk:
Diagnostyka i ocena aktywności reu-
matoidalnego zapalenia stawów
, Diagn Lab, 47(4), 2011, 431-438.
4.
C.A. Helms:
Choroby zwyrodnieniowe i zapalne stawów
[w:] W.E.
Brant, C.A. Helms (red.):
Podstawy diagnostyki radiologicznej
.
T.
IV
, Medipage, Warszawa 2008, 1272-1374.
5.
D. Oborska-Kumaszyńska:
Cyfrowe systemy obrazowania w ren-
tgenodiagnostyce cz. I – systemy obrazowania
, Acta Bio-Opt In-
form Med, 17(1), 2011, 2-7.
6.
H. Owczarek:
Systemy CR w praktyce medycznej
, Inżynier i Fizyk
Medyczny, 4(1), 2012, 175-180.
7.
B.W. Long, E.D. Frank, R.A. Ehrlich:
Essentials for limited practice
,
SOUNDERS Elsevier, St. Louis 2013, 52-62.
8.
T. Bushberg, J.A. Seibert, E.M. Leidholdt, J.M. Boone:
The es-
sential physics for medical imaging
, Lippincott Williams and Wil-
kins, a Wolters Kluwer buisness, Filadelfia 2012, 171-206.
9.
P. Allisy-Roberts, J.R. Williams:
Farr’s physics for medical ima-
ging
, SAUNDERS Elsevier, Filadelfia 2008, 49-64.
10.
A. Ganguly, R. Karim:
Essential physics for radiology and imaging
,
Academic Publisher, Kalkuta 2009, 4-9.
11.
K.L. Bontrager, J.P. Lampignano:
Radiographic positioning and
related anatomy
, Elsevier Mosby, Saint Louis 2010, 3-35.
12.
A. Krawczyk-Wasielewska, E. Gajewska, W. Samborski:
Płeć jako
jeden z czynników mogących determinować jakość życia w reuma-
toidalnym zapaleniu stawów
, Now Lek, 81, 4, 2012, 347-353.
13.
A. Filipowicz-Sosnowska, R. Rupiński:
Reumatoidalne zapalenie
stawów o początku w wieku późnym
, Pol Arch Med Wew, 118,
2008, 36-41.
14.
J.A. Terry, R.G. Waggner, M.A. Blough:
Half-value and intensity
variations as a function of position in the radiation field for film-
-screen mammography
, Med Phys, 26, 1999, 259-266.
15.
K.K. Fung, W.B. Gilboy: „
Anode heel effect” on patient dose in
lumbar spine radiography
, Br J Radiol, 73, 2000, 531-536.
16.
A.R. Cowen, D.S. Brettle, A. Workman:
Technical note: Compen-
sation for field non-uniformity on a mammographic X-ray unit
, Br
J Radiol, 66, 1993, 150-154.
17.
G. Behiels, F. Maes, D. Vandermeulen, P. Suetens:
Retrospective
correction of the heel effect in hand radiographs
, Med Image Anal,
6, 2002, 183-190.
18.
M.Z. do Nascimento, A.F. Frère, F. Germano:
An automatic cor-
rection method for the heel effect in digitized mammography ima-
ges
, J Digit Imaging, 21(2), 2008, 177-187.
19.
N. Ahmad:
The twists and turns of hand and wrist x-ray positioning
[w:] N. Ahmad:
X-ray patient positioning manual
, Tuscon 2008,
55-79.
20.
T.B. Möller, E. Reif:
Pocket atlas of radiographic positioning
, Thie-
me, Stuttgart 2009, 132-137.
21.
W. Trojanowski:
Technika konwencjonalnych badań radiologicz-
nych
[w:] B. Pruszyński (red.):
Diagnostyka obrazowa. Podstawy
teoretyczne i metodyka badań
, PZWL, Warszawa 2000, 197-320.
22.
S. Mackiewicz:
Promieniowanie rozproszone i jego rola w bada-
niach radiograficznych
, Krajowa Konferencja Badań Radiogra-
ficznych, Popów 2010, 1-15.
23.
V.E. Shockley, R.L. Kathren, E.M. Thomas:
Reconstruction of do-
ses from occupationally related medical x-ray examinations
, He-
alth Physics, 95(1), 2008, 107-118.
24.
D.L. Miller, S. Balter, L.K. Wagner, J.F. Cardella, T.W.I. Clark, C.D.
Neithamer, Jr., M.S. Schwartzberg, T.L. Swan, R.B. Towbin, K.S.
Rholl, D. Sacks:
Quality improvement guidelines for recording pa-
tient radiation dose in the medical record
, J Vasc Interv Radiol,
20, 2009, 200-207.
25.
M. Czerżyńska, E. Pasieka, U. Łebkowska:
Doskonalenie jakości
techniki wykonywania zdjęć teleradiograficznych czaszki w projek-
cji PA
, Mag Stom, 5, 2014, 42-47.
26.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w spra-
wie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizują-
cego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej
(Dz.U. z 2011
r. Nr 51 poz. 265, z póź. zm.).
27.
P. Sprawls:
Optimizing medical image contrast, detail and noise in
the digital era
, Med Phys Int, 2(1), 2014, 41-48.
28.
M.B. Williams, E.A. Krupiński, K.J. Strauss, W.K. Breeden, M.S.
Rzeszotarski, K. Applegate, M. Wyattg, S. Bjork, J.A. Seibert:
Digital radiography image quality: image acquisition
, J Am Coll Ra-
diol, 4, 2007, 371-388.
