Inżynier i Fizyk Medyczny 2/2015 vol. 4
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
79
Streszczenie
Wprowadzenie.
Zdjęcie RTG porównawcze rąk jest podsta-
wowym badaniem obrazowym w rozpoznaniu i ocenie procesu
leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów rąk. Objawy radio-
logiczne często są bardzo dyskretne, co wymaga bardzo dobrej
jakości obrazów w zakresie kontrastu. Kontrastowość obrazu
rentgenowskiego związana jest z niejednorodnością wiązki pro-
mieniowania emitowanego przez lampę rentgenowską.
Cel.
Celem badania była retrospektywna analiza anodowego
efektu osłabienia promieniowania rentgenowskiego na radio-
gramach porównawczych rąk.
Materiał i metoda.
Materiał badawczy stanowiły 154 zdjęcia
rentgenowskie porównawcze rąk. Dokonano analizy retrospek-
tywnej radiogramów w zakresie oceny wieku i płci pacjentów,
pozycjonowanie rąk względem osi lampy RTG, wielkości pola
kolimacji, wartości Dose Area Product, jasności pikseli tła w linii
pośrodkowej radiogramu. Do analizy między zmiennymi zasto-
sowano test U Manna-Whitneya oraz test korelacji rang Spear-
mana, poziom istotności p < 0,001.
Wyniki.
Najczęściej radiogramy były wykonane kobietom (84%)
w wieku od 22 do 82 lat. Tylko 4 (2,6%) radiogramy zostały wyko-
nane bez zachowania schematu katoda-nadgarstek/anoda-pal-
ce. Najczęściej radiogramy były wykonane przy polu kolimacji
w przedziale 701-800 cm
2
oraz DAP 2,6-3 cGy·cm
2
. Udowodnio-
no silną zależność (R = 0,63) pomiędzy wymiarem długości boku
pola kolimacji a różnicą jasności pikseli mierzoną w ustalonych
punktach pomiaru oraz przeciętną zależność (R = 0,43) pomię-
dzy polem kolimacji a różnicą jasności pikseli.
Słowa kluczowe:
anodowy efekt osłabienia, zdjęcie rentge-
nowskie, reumatoidalne zapalenie stawów, kolimacja
Retrospektywna analiza
anodowego efektu osłabienia wiązki
promieniowania rentgenowskiego
na radiogramach porównawczych rąk
A retrospective analysis of the heel effect
in hands radiography
Ewa Pasieka
1
, Robert Milewski
2
1
Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24 A, 15-276 Białystok , tel. +48 604 175 155, e-mail:
2
Zakład Statystyki i Informatyki Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. Szpitalna 37, 15-295 Białystok
otrzymano / received:
10.02.2015
poprawiono / corrected:
05.03.2015
zaakceptowano / accepted:
28.03.2015
Abstract
Introduction and aim of the study.
X-ray examination is the
primary imaging technique in the diagnosis and evaluation of
the treatment of rheumatoid arthritis. Radiological symptoms
are often very discreet, what requires a very good image quality
in terms of contrast. X-ray contrast image is related to the inho-
mogeneity of the X-ray beam.
Aim.
The aim of the study was a retrospective analysis of the
heel effect on X-ray hands.
Material and methods.
Material consisted of 154 radiographs.
The retrospective analysis of radiographs was made, within the
range of age and sex of patients, the positioning of hands rela-
tive to the axis of the X-ray tube, size of the collimation, Dose
Area Product, brightness of the background pixels in the mid-
line radiograph. The Mann-Whitney U-test and Spearman’s rank
correlation (p < 0.001), was used in analysis.
Results.
Most frequently, the radiographs were made of wom-
en (84%) between the ages of 22 to 82 years. Only 4 (2,6%) radio-
graphs were taken without pattern „wrist-cathode/fingers-an-
ode”. Most frequently, the radiographs were made with the
collimation in the range of 701-800 cm
2
and DAP 2,6-3 cGy·cm
2
.
The strong correlation (R = 0.63) between the side length of the
collimation field and the difference pixel brightness, and the av-
erage correlation (R = 0.43) between the size collimation field
and the difference pixel brightness, were proven.
Key words:
heel effect, X-ray image, rheumatoid arthritis,
collimation
