Inżynier i Fizyk Medyczny 2/2015 vol. 4
87
artykuł
/
article
radioterapia
/
radiotherapy
dr inż.
Dominika
Oborska-
-Kumaszyńska
Ekspert
w dziedzinie
fizyki
i inżynierii
medycznej
Wstęp
Elektroniczny detektor obrazowy (EPID) jest systemem stoso-
wanym do weryfikacji prawidłowego pozycjonowania pacjenta
w trakcie leczenia radioterapeutycznego lub pomiarów parame-
trów wiązki akceleratora liniowego. Właściwa pozycja pacjenta
odpowiada położeniu, w którympacjent był skanowany na symu-
latorze CT i zgodnie z którym został wykonany oraz zoptymalizo-
wany plan leczenia. Użycie technik obrazowania oraz codzienna/
systematyczna weryfikacja położenia pacjenta pozwalają na
powielanie symulowanych warunków, co przekłada się na wyniki
zaimplementowanego leczenia. EPID jako narzędzie stosowane
również w rutynowych procedurach kontroli jakości akcelerato-
rów (parametry wiązki promieniowania, geometria układu koli-
matorów, dozymetria itd.), powinien podlegać regularnej wery-
fikacji, zarówno w zakresie jego parametrów geometrycznych,
dozymetrycznych, jak i jakości obrazowania.
Budowa panelu obrazowego XRD 1640
Panel obrazowy XRD 1640 składa się z detektora obrazowego
i systemów elektronicznych, umieszczonych na planie ramki
wokół obszaru aktywnego tego detektora. W przypadku tego
detektora systemy elektroniczne nie są osłonięte dodatkowo
od wpływu promieniowania, dlatego jest niezwykle ważne, aby
Kalibracja EPID
dla obrazowania MV w radioterapii
oraz kalibracja systemu MLC
w oparciu o EPID
dla akceleratora Elekta BM
Dominika Oborska-Kumaszyńska, Collin Brewer, Lal Ramesh, Jas Bilkhu, Alastair Sells
Wolverhampton Royal Hospitals, New Cross Hospital, MPCE Department, Wolverhampton
FOV (
Field of View
) pola promieniowania było dostosowane do
wielkości obszaru aktywnego detektora (ochrona elementów
elektronicznych przed uszkodzeniem). Nad powierzchnią detek-
tora obrazowego znajduje się – umieszczona w obudowie – płyta
aluminiowa, która chroni detektor przed uszkodzeniami mecha-
nicznymi. PROM (
Programmable Read Only Memory
) wykorzysty-
wany do pobierania z FPGA (
Field Programmable Gate Array
) ma
dodatkowe okno i jest umieszczone na przedniej stronie obudo-
wy. Płaski detektor obrazowy XRD 1640 został wykonany w tech-
nologii cienkowarstwowej na podstawie amorficznego krzemu,
umieszczonego na szklanych panelach. Pod względem elektro-
nicznym detektory przypominają matryce fotodiod. Każdy pik-
sel w matrycy składa się z światłoczułej fotodiody i przełącza-
jącego TFT (
Thin Film Transistor
), umieszczonych w tym samym
układzie elektronicznym (połączenie czujników obrazowych po-
wstałych w technologii krzemu amorficznego przy użyciu-Si: H).
Amorficzne fotodiody krzemowe są wrażliwe na światło widzial-
ne i jak wynika z krzywej reakcji, w przybliżeniu porównywalne
jest to do ludzkiego wzroku. Maksymalną czułość fotodiody
z amorficznego krzemu określa się dla zieleni, dobrze dopaso-
wanej do scyntylatorów, takich jak CSI: Tb lub Gd2O2S. Odpo-
wiedź zwykle wskazuje na doskonałą liniowość fotodiod kierun-
kowych, zbierających ładunek. Detektor XRD1640 opiera się na
pojedynczym panelu, co oznacza, że nie jest konieczna optyczna
redukcja wielkości podczas zapisywania dużych obrazów. Panel
