Page 15 - IFM_201403 całość 300 dpi

Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2014 vol. 3

129

artykuł

/

article

medycyna nuklearna

/

nuclear medicine

Leszek Królicki

prof. dr hab.

n. med.

Badania diagnostyczne z zastosowaniem radioizo-

topów należą do ważnych technik diagnostycznych,

uzupełniających wyniki badań morfologicznych lub

pozwalających na rozpoznanie, jeśli TK, MRI czy USG

są prawidłowe. Szereg metod znajduje także zasto-

sowanie w terapii.

Pierwszym kamieniem milowym medycyny nu-

klearnej było opanowanie technologii otrzymywa-

nia sztucznych pierwiastków radioizotopowych,

dzięki przełomowym pracom F. Joliot i I. Joliot-

Curie. W 1934 roku uzyskali oni pierwszy sztucznie

otrzymany radioizotop 32-P. Ważną datą jest rów-

nież rok 1946, w którym powstał pierwszy reaktor

przeznaczony do produkcji radioizotopów dla celów

medycznych w Oak Ridge National Laboratory.

Innym kamieniem milowym były prace Charlesa

DeHevesy’ego, w których wykazał, że radioizotopy

pierwiastków naturalnie biorących udział w proce-

sach przemiany materii w organizmach żywych za-

chowują te same właściwości biologiczne. Tak więc

radioizotopy mogą być zastosowane jako znaczniki

procesów życiowych.

Kolejne wydarzenie wiąże się z zastosowaniem

radioizotopów w leczeniu. John Lawrence w 1935

roku jako pierwszy zwrócił uwagę, że 32-P podany

dożylnie myszom powoduje spadek liczby leuko-

cytów. Zasugerował, że preparat ten może być

zastosowany do celów leczniczych wśród chorych,

u których liczba elementów morfotycznych we krwi

jest znacznie podwyższona. J. Lawrence w 1938

roku zastosował 32-P w leczeniu chorego na bia-

łaczkę. W listopadzie podał choremu dożylnie 32-P

w dawce 2,98 mCi, u którego rozpoznano białaczkę

szpikową. W ciągu kilku miesięcy obserwowano

stopniową normalizację obrazu krwi. Efekt był jed-

nak krótkotrwały. Zastosowano kolejne dwie dawki

32-P. W 1940 roku badania lekarskie wykazały ustą-

pienie objawów chorobowych.

Aparatura

Badania radioizotopowe wykonywane są za pomo-

cą gamma-kamer. Urządzenia te pozwalają na oce-

nę rozkładu podanego radiofarmaceutyku w obrę-

bie badanego narządu. Klasyczna gamma-kamera

używana do badań z zastosowaniem radioizotopów

Osiągnięcia współczesnej

medycyny nuklearnej

Leszek Królicki

Zakład Medycyny Nuklearnej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa, tel. +48 22 599 22 70,

e-mail:

lkrolicki@wum.edu.pl

Medycyna nuklearna w odróżnieniu od technik diagnostycznych, takich jak MR,

TK, USG, które przedstawiają zmiany chorobowe prowadzące do zaburzeń mor-

fologicznych, opiera się na ocenie zaburzeń czynnościowych. W terapii stoso-

wane są wybrane związki chemiczne o znanych właściwościach farmakokine-

tycznych, znakowane radioizotopowo i oceniany jest ich rozkład w badanym

narządzie. Rozkład znacznika obrazuje określoną czynność badanego narządu.

Rozkład radioaktywności (scyntygram) zależy od nasilenia przemian metabolicz-

nych, którym podlega radiofarmaceutyk.