vol. 6 2/2017 Inżynier i Fizyk Medyczny
112
radioterapia
\
radiotherapy
artykuł naukowy
\
scientific paper
modelu dla tego samego zakresu kątów co pomiar. Przyjęto pa-
rametr b = 0.015, gdyż taki poziom tła rejestrujemy dla peryfe-
ryjnych obszarów matrycy.
Widać, że jeżeli wyznaczona szerokość profilu mieści się w za-
kresie od 6,80 cm do 7,07 cm, to krawędź pola nie odbiega od
wartości referencyjnej 5 cm o ±1 mm.
Do teoretycznie wyznaczonych punktów dopasowano prostą
W50 = A * a + B o parametrach A = 1,35 B = 0,1543. Dokładność
dopasowania wynosi 0,9998. Zatem po zmierzeniu doświadczal-
nej wartości W50 należy podstawić ją do wzoru:
a
w
= −
50
1352
0 126
,
,
(4).
Otrzymasięszerokośćszczeliny,przypomocyktórejnapromienio-
na została matryca. W50 oraz a należy określać w centymetrach.
Tabela 2
Wartości szerokości profilu na 50% wysokości w zależności od parametru
a określającego szerokość szczeliny. Profil powstał w wyniku sumowania profili czę-
ściowych dla zakresu kątów od 30° do 60°.
a [cm]
W50 [cm]
4,0
5,58
4,5
6,26
4,9
6,80
5,0
6,94
5,1
7,07
5,5
7,61
6,0
8,28
Źródło: materiały własne.
Błędy wynikające z niedokładnego
ułożenia matrycy
W celu wyeliminowania błędnego ustawienia w osi x, podczas
pomiaru rejestrowano również profil wykreślony na matrycy
przez tą samą krawędź pola z drugiej strony stołu, a więc dla
kąta kolimatora wynoszącego 180° i zakresu kątów od 300° do
330°. Aby wyznaczyć szerokości pola dla danej krawędzi, pod
uwagę przyjęto wartość średnią.
W celu wyeliminowania błędu w ustawieniu wysokości (z), doko-
nano pomiaru symetrycznymi polami napromienianymi od spodu,
przez stół. W tym przypadku także uwzględniono wartość średnią.
Ważne jest, aby wykonując cztery pomiary, nie zmieniać usta-
wienia matrycy.
Otrzymane rezultaty
Dla każdej krawędzi pola o szerokości 10 cm zarejestrowano
oraz przeanalizowano cztery łuki. W celu określenia wymiaru
pola we współrzędnej x powinno się oddzielnie zmierzyć lewą
oraz prawą krawędź pola.
Na rysunku 17 przedstawiono jeden z przykładowych pomia-
rów zarejestrowanych w programie OmniProI’mRT.
Odczytano wartości zmierzone przez jedną ze środkowych
linii komór. Punkty tworzą profile, które można wizualnie
porównać z profilami teoretycznymi (Rys. 18, 19). Do wyzna-
czenia D 50 użyto dta1d. Jeżeli nie ma na wykresie punktu, dla
którego dawka wynosi 50%, program wyznacza taki punkt, in-
terpolując liniowo dawki mniejszą i większą od 50%. Otrzymane
wyniki pomiarów oraz odpowiadające im wartości szerokości
pola promieniowania ukazane są w tabelach 3 i 4.
Rys. 17
Przykładowy rozkład sygnału rejestrowanego przez matrycę dozymetrycz-
ną podczas pomiaru łuku w zakresie kątów od 300° do 330°. Szerokość pola wynosi
10 cm. Pomiar został znormalizowany do 100% w osi centralnej matrycy. Nie został
wygładzony ani nie zmieniono siatki pomiarowej
Źródło: materiały własne.
Rys. 18
Zestaw czterech profili dla łuków, przy pomocy których wyznaczono położe-
nie lewej krawędzi pola promieniowania
Czerwoną linią naniesiony jest profil teoretyczny oraz poziom 50% dawki dla x = 0.
Źródło: materiały własne.
Wartości a wyliczone zostały przy pomocy wzoru 4. Zatem po
uśrednieniu, wartości określające szerokość pola promieniowania
dla aparatu Synergy3 wynoszą odpowiednio 4,98 dla lewej i 4,97
dla prawej krawędzi pola promieniowania. Daje to szerokość pola
promieniowania wynoszącą 9,95 cm. W fantomie wodnym zmie-
rzona wartość pola promieniowania wynosi 10,02 cm.
