vol. 5 4/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
218
BHP
\
OMS
artykuł naukowy
\
scientific paper
Wprowadzenie
Nadzór nad aparaturą medyczną sprawowany przez inżynierów
medycznych obejmuje zarówno urządzania stacjonarne i mobilne
eksploatowane na terenie placówek ochrony zdrowia, jak również
w pojazdach wykorzystywanych przez ratownictwo medyczne.
Specyficznym wyposażeniem zespołów ratownictwa medycznego
(ZRM) (pojazdów ratownictwa medycznego i ratowników) są radio-
telefonyzapewniające łącznośćbezprzewodowąmiędzydyspozyto-
rem a ZRM. ZRM-y korzystają z tego samego typu radiotelefonów,
co straż pożarna czy policja, mają jedynie przydzielone własne pa-
smo częstotliwości promieniowania elektromagnetycznego zapew-
niającego łączność – zgodnie z rozporządzeniemRady Ministrów [1].
Kompetencje i zakres działania ZRM określa ustawa o Pań-
stwowym Ratownictwie Medycznym (PRM) [2], wyróżniając na-
stępujące typy karetek:
––
podstawowe – w których są co najmniej dwie osoby upraw-
nione do wykonywania medycznych czynności ratunko-
wych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny;
––
specjalistyczne i neonatolo-
giczne – w których są co naj-
mniej trzy osoby uprawnione
do wykonywania medycznych
czynności ratunkowych, w tym
lekarz systemu oraz pielę-
gniarka systemu lub ratownik
medyczny.
Karetki transportowe są wyłą-
czone z PRM, a są w nich najczęściej
tylko kierowca i ratownik medyczny.
Jak wynika z danych Minister-
stwa Zdrowia, w roku 2015 w Polsce
eksploatowano około 1400 karetek
pogotowia umożliwiających ZRM-
-om udzielanie pomocy medycznej
w warunkach pozaszpitalnych oraz
transport chorych lub rannych.
Dane te obrazują skalę oddziaływa-
nia promieniowania elektromagne-
tycznego radiotelefonów na pracowników ZRM i działów tech-
nicznych placówek medycznych. Radiotelefony ZRM stanowią
więc jedną z najliczniejszych grup źródeł promieniowania elektro-
magnetycznego w placówkach medycznych.
Promieniowanie elektromagnetyczne
w otoczeniu radiotelefonów
Do zapewnienia łączności w ZRMwykorzystywane są dwa rodza-
je radiotelefonów: radiotelefony przewoźne, które są na stałe
montowane wewnątrz pojazdów, lub radiotelefony przenośne
(nasobne), które ratownicy medyczni noszą ze sobą [3] (Fot. 1).
Z przeprowadzonego rozeznania wynika, że na potrzeby
koordynacji działań ratowniczych ZRM, najczęściej stosowany
w Polsce jest konwencjonalny systemem łączności wykorzystu-
jący emisję promieniowania elektromagnetycznego o częstotli-
wości z pasma (167-169) MHz (sygnał analogowy, ciągły w cza-
sie). Częstotliwość pracy radiotelefonów jest istotnie mniejsza
od pasma publicznych telefonii komórkowych, natomiast moce
promieniowania emitowanego przez radiotelefony są znacznie
większe, aby zapewnić dobrą łączność w zróżnicowanych warun-
kach i na większe odległości (radiotelefony przewoźne do 20 W,
przenośne do 5 W, komórkowe do 0,25 W) (Rys. 1).
Radiotelefon emituje promieniowanie elektromagnetyczne
jedynie podczas trybu nadawania, natomiast przy odsłuchiwa-
niu informacji głosowych emisja nie występuje. Źródłem pro-
mieniowania elektromagnetycznego jest antena radiotelefonu
– odseparowana od radiotelefonu przewoźnego za pomocą
Fot. 1
Radiotelefon przewoźny zainstalowany wewnątrz karetki i przykłado-
wa lokalizacja jego anteny na dachu pojazdu (a) oraz radiotelefon przenośny (b)
Źródło: W kolejności: archiwum własne, RobWilson/Bigstockphoto, Zorandim/
Bigstockphoto.
a)
b)
Rys. 1
Przykładowe widmo pola elektrycznego z pasma częstotliwości 27 MHz – 3 GHz, zarejestrowane w otoczeniu
karetki pogotowia wyposażonej w radiotelefon przewoźny – oprócz najsilniejszego prążka o częstotliwości 168 MHz re-
prezentującego promieniowanie radiotelefonu, widoczne są składowe o częstotliwościach 900, 1800 i 2100 MHz będące
wynikiem pracy systemów publicznej telefonii komórkowej
Źródło: Opracowanie własne.
