Inżynier i Fizyk Medyczny 4/2016 vol. 5
225
technologie
/
technologies
artykuł naukowy
/
scientific paper
badania z użyciem kamery termowizyjnej (ThermaCAM P640
(FLIR)), której obiektyw oddalono od badanego miejsca na od-
ległość 40 cm, otrzymano termogramy (projekcja
en face
oraz
dwie projekcje boczne). Wykazano niewielką asymetrię w roz-
kładzie temperatur mogącą wskazywać na toczący się proces
zapalny w obrębie lewej okolicy trzonowcowej (Fot. 1 i 2), co
ostatecznie potwierdziło wykonane badanie tomograficzne
(CBCT) (Fot. 3).
OMÓWIENIE
Standardowym postępowaniem w wykluczeniu zębopochod-
nych procesów zapalnych jest badanie pacjenta w ustalonej se-
kwencji diagnostycznej. Pierwszym etapem jest potwierdzenie
obecności żywej miazgi w grupie badanych zębów. Badanie to
przeprowadzane jest przy użyciu testów termicznych z udzia-
łem bodźca zimnego (chlorek etylu) lub ciepłego (rozgrzana
gutaperka), jak również przy pomocy testów określających prze-
pływ prądu faradycznego. Przy braku jednoznacznej reakcji na
wyżej wymienione testy wykonywane jest zdjęcie RTG.
W opisywanym przypadku w związku z nieprecyzyjnie zlo-
kalizowanymi dolegliwościami obejmującymi znaczny obszar
zadecydowano o wykonaniu badania termograficznego, jako
nieinwazyjnego badania diagnostycznego. Badanie to wykazało
obecność procesu zapalnego w projekcji lewej zatoki szczęko-
wej. W związku z tym zdecydowano się na uzupełniające i jedno-
znacznie rozstrzygające badanie tomograficzne. W obrazie TK
potwierdzono obecność zębopochodnej zmiany wychodzącej
od zęba 26.
Przebieg powyższego procesu diagnostycznego potwierdza
przydatność termowizji w poszukiwaniu ognisk zapalnych w re-
jonie jamy ustnej. Pewnym ograniczeniem jest zakres czułości ka-
mery termowizyjnej w stosunku do niewielkich zmian zapalnych.
Na podstawie wcześniejszych doświadczeń własnych przyjęto,
że za stan patologiczny uważa się różnicę temperatur wynoszącą
przynajmniej 0,5°C [1], jednak według innych autorów [8], w przy-
padku zapalenia zatok obocznych nosa różnica temperatur lewej
i prawej strony twarzy może wynosić zaledwie 0,25±0,1°C. Z kolei
aby czułość i swoistość tej metody w obrębie twarzoczaszki były
zadowalające, na podstawie dużej grupy kontrolnej (minimum
100 osób) należy stworzyć mapę rozkładu normalnej tempera-
tury twarzy oraz rejestrować stany patologiczne potwierdzone
klasycznymi metodami diagnostycznymi [4].
Istotną kwestią jest odpowiednia aklimatyzacja pacjenta
przed wykonaniem badania termowizyjnego. Polega ona na
przebywaniu pacjenta przez przynajmniej 30 minut przed ba-
daniem w pomieszczeniu o stałej temperaturze powietrza wy-
noszącej 20-22
o
C oraz wilgotności względnej na poziomie 50%,
bez przewiewu, z dala od innych źródeł ciepła (tj. słońce, grzejni-
ki) [1, 4]. W dniu badania nie zaleca się pacjentowi przyjmowania
leków krążeniowych oraz posiłków w okresie do 3 godzin, który
poprzedza badanie [7].
Pilotażowe badania Niedzielskiej i wsp. wykazały zwiększone
ocieplenie w przypadku niemych klinicznie procesów chorobo-
wych w obrębie części twarzowej czaszki [7]. Według powyższych
autorów tylko odpowiednia interpretacja wyników badań na
dużym materiale klinicznym połączona z dodatkowymi badania-
mi pozwoli w przyszłości interpretować tego rodzaju wyniki bez
konieczności odnoszenia się do radiogramów. W takim wypadku
termografia jako metoda szybka oraz całkowicie nieinwazyjna
mogłaby być przydatna w badaniach screaningowych pacjentów
leczonych nefrologicznie bądź kardiologicznie w celu poszukiwa-
nia oraz eliminacji zębopochodnych ognisk zapalnych.
LITERATURA
1.
K. Fita, M. Dobrzyński, I. Całkosiński, K. Dudek, D. Bader-Or-
łowska:
Przydatność termografii w diagnostyce lekarsko-stomato-
logicznej – doświadczenia własne
, Ann. Acad. Med. Stetin., 53,
2007, 34–38.
2.
I. Bihl, J. Wnukiewicz, W. Żukowski, T. Pawela, A. Komorski:
Termografia schorzeń nowotworowych jamy ustnej i kości szczęk.
,
Człow. Popul. Środow. 4, 1987, 47-63.
3.
I. Bihl, J. Wnukiewicz, W. Żukowski, T. Pawela, P. Ziemski:
Termo-
grafia w schorzeniach zatok szczękowych
, Człow. Popul. Środow.
4, 1987, 47-63.
4.
K. Fita, K. Dudek, M. Dobrzyński, J. Wnukiewicz:
Zastosowanie
termografii w diagnostyce chorób twarzoczaszki i jamy ustnej
,
Dent. Med. Probl., 44, 2007, 377–380.
5.
M. Dobrzyński, A. Jaworski, O. Parulska, K. Fita, M. Kowalczyk-
-Zając, A. Czajczyńska-Waszkiewicz, K. Herman, I. Całkosiński:
Usefulness of the infrared camera in diagnosing maxillofacial in-
flammations – literature review
, w:
Współczesne kierunki rehabili-
tacji
, pod red. M. Paprockiej-Borowicz, S. Jarząba, J. Kuciel-Le-
wandowskiej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we
Wrocławiu, Wrocław 2014.
6.
I. Całkosiński, M. Dobrzyński, J. Rosińczuk, K. Dudek, A. Chró-
szcz, K. Fita, R. Dymarek:
The use of infrared thermography as
a rapid, quantitative, and noninvasive method for evaluation of
inflammation response in different anatomical regions of rats
, Bio-
Med Res. Int., 2015, 2015; art.ID 972535 [9 s.].
7.
I. Niedzielska, J. Markiewicz, R. Markiewicz, R. Bogucki, B. Kra-
jewski:
Zastosowanie termografii w diagnostyce schorzeń części
twarzowej czaszki
, Farm. Przegl. Nauk. 5, 2008, 48-52.
8.
P. Melnitzky,
T. Schartelmuller:
Thermographie
bei
Sinusitis
-
Pa-
tienten
, European J. of Thermol., 8, 1998, 150-154.
