vol. 6 2/2017 Inżynier i Fizyk Medyczny
98
artykuł
\
article
radioterapia
\
radiotherapy
B
A
C
E
F
D
A B
C
D
E
F
G
A
B
D
E
C
F
G
w wydzielaniu śliny. Od przedniej powierzchni gruczołu uchodzi
około 4-centymetrowy przewód łączący śliniankę z jamą ustną.
Ślinianka przyuszna w całości pokryta jest powięzią łącznotkan-
kową, która tworzy jej torebkę. Od torebki do wnętrza gruczo-
łu wnikają liczne beleczki łącznotkankowe, dzieląc ją na zraziki.
Nerw twarzowy (CN VII) przechodzi przez śliniankę, dzieląc ją na
płat powierzchowny i głęboki [3, 4].
Część powierzchowna (płat powierzchowny) – leży pomię-
dzy żuchwą a przewodem słuchowym zewnętrznym. Jej tylny
brzeg dochodzi do górno-przedniej powierzchni m. mostkowo-
-obojczykowo-sutkowego (m-o-s) oraz do torebki stawu skronio-
wo-żuchwowego i chrząstki przewodu słuchowego zewnętrz-
nego. Przedni brzeg ślinianki zachodzi na gałąź żuchwy i tylny
brzeg mięśnia żwacza. Ku górze ślinianka przyuszna dochodzi
do wyrostka jarzmowego, a ku dołowi (biegun dolny) do kąta żu-
chwy, stykając się często ze ślinianką podżuchwową. Nad częścią
boczną płata przebiegają gałązki nerwu usznego wielkiego.
Część głęboka (płat głęboki) – leży schowana w dole zażu-
chwowym. Jej tylny brzeg dochodzi do brzuśca tylnego mię-
śnia dwubrzuścowego oraz do mięśnia mostkowo-oboj-
czykowo-sutkowego. Część przednia dochodzi do mięśnia
skrzydłowego przyśrodkowego. Część głęboka przyśrodkowo
przylega do przestrzeni przygardłowej, stanowiąc jej boczne
ograniczenie.
•
Ślinianka zawiera komórki surowicze, które są promienio-
wrażliwe i łatwo ulegają uszkodzeniu, co prowadzi do ich
śmierci na drodze apoptozy.
Konturowanie
Krok 1
•
Korzystając z paska kontrastu, należy ustawić kontrast
297/57 HU, aby można było rozróżnić gęstość między mię-
śniami a gruczołem ślinianki.
•
Największa powierzchnia przekroju gruczołu będzie wi-
doczna na poziomie górnej jednej trzeciej gałęzi żuchwy.
•
Dodatkowymi punktami odniesienia na tym poziomie
będą: żyła zażuchwowa, tętnica uszna tylna, przestrzeń
przygardłowa.
Krok 2
•
Zidentyfikować obraz osiowy, który pokazuje gałęzie żu-
chwy, wierzchołek wyrostka sutkowatego.
•
Ważne jest, aby granice pokrywały całą część gruczołu śli-
nowego, opierając się od tyłu na mięśniu m.o.s, od przodu
na m. żwaczu oraz granicząc płatem głębokim ślinianki z m.
skrzydłowym bocznym i przyśrodkowym.
Rys. 3
Obraz CT, przekrój poprzeczny ukazujący konturowany narząd
A – żyła zażuchwowa, B – gałąź żuchwy, C – m. żwacz, D – m. skrzydłowy (boczny/
przyśrodkowy), E – m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy, F – wyrostek sutkowaty
Źródło: Obrazy pochodzą z Zakładu Radioterapii II, WCO.
Rys. 4
Obraz CT, przekrój poprzeczny ukazujący konturowany narząd
A – gałąź żuchwy, B – m. żwacz, C – m. skrzydłowy (boczny/przyśrodkowy),
D – m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy , E – wyrostek sutkowaty, F – wyrostek ryl-
cowaty, G – m. dwubrzuścowy
Źródło: Obrazy pochodzą z Zakładu Radioterapii II, WCO.
Żyła zażuchwowa wchodzi w skład konturów ślinianki. Ponie-
waż jest ona trudna do odróżnienia od granicy tkanki gruczołu
ślinianki bez odpowiedniego wzmocnienie kontrastowego CT,
należy jej nie pomijać [14].
Rys. 5
Obraz CT, przekrój poprzeczny ukazujący konturowany narząd
A – m. żwacz, B – m. skrzydłowy (przyśrodkowy/boczny), C – żyła zażuchwowa,
D – m. m.o.s, E – m. dwubrzuścowy, F – ślinianka przyuszna (L), G – gałąź żuchwy
Źródło: Obrazy pochodzą z Zakładu Radioterapii II, WCO.
