Page 39 - IFM_201403 całość 300 dpi

Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2014 vol. 3 153
artykuł / article kontrola jakości / quality control
––jednostka ochrony zdrowia musi wystąpić do laboratorium
z prośbą o wykonanie testów w wyspecyfikowanym przez
siebie zakresie, co laboratorium w sprawozdaniu z wyko-
nanych testów zaznacza jako odstępstwo od własnych
procedur,
––w placówce prowadzone jest w ramach audytu wewnętrz-
nego sprawdzenie zgodności dawek otrzymanych przez
pacjentów w poszczególnych procedurach radiologicznych
z wartościami dawek referencyjnych im przypisanych. Audyt
taki oczywiście musi potwierdzać słuszność przyjętych zało-
żeń zawartych w procedurach roboczych.
Kolejnym spostrzeżeniem wynikającym z doświadczeń osób
przeprowadzających testy kontroli jakości systemów AEC jest
fakt, że zwykłe sprawdzanie dotyczy poprawności działania
każdej komory z osobna. Metodologia taka jest słuszna, ponie-
waż pozwala wykryć nieprawidłowe działanie i/lub ustawienie
poszczególnych komór w stosunku do pozostałych. Niemniej
jednak dość często w procedurach roboczych, np. przy zdjęciach
klatki piersiowej w projekcji AP/PA wykorzystuje się nie jedną,
ale dwie skrajne komory (tzw. „lewa” i „prawa”). Taka kombinacja
powinna prowadzić do tego, że ekspozycja zostanie przerwa-
na co najwyżej po uzyskaniu sygnału nasycenia na mniej czułej
z zestawu użytych komór. Zdarza się jednak, że czas ekspozycji
z użyciem 2 detektorów AEC jest połową czasu ekspozycji każ-
dego z nich z osobna lub co gorsza z punktu widzenia ochrony
radiologicznej pacjenta, czas ten jest sumą czasów nasycenia na
każdym z nich (czas ekspozycji pierwszego działającego osobno,
następnie czas nasycania się drugiego).
Rozsądnym rozwiązaniem tej kwestii jest sprawdzenie dzia-
łania tego układu w potencjalnych klinicznych ustawieniach
w ramach testów odbiorczych i wewnętrznych w okresie po-
przedzającym wykonanie kolejnych testów zewnętrznych, gdy
wszelkie wątpliwości działania mogą być potencjalnie zwery-
fikowane i wyjaśnione. Dodać należy, że ogromną rolę w tym
procesie powinni spełniać doświadczeni inżynierowie serwisowi
wraz ze specjalistami w dziedzinie fizyki medycznej/inżynierii
medycznej.
Przykład 4
Testy czasu ekspozycji
w radiologii ogólnej
Przykład ten jest raczej propozycją rozszerzenia kryteriów
sprawdzania aparatury rentgenowskiej, niż stricte indywiduali-
zacji testowania.
Tolerancja w zakresie czasów ekspozycji wynosi 100 ms (0,1 s)
lub więcej. Nowoczesne aparaty posiadające generatory wysokiej
częstotliwości umożliwiają uzyskiwanie klinicznych nominalnych
czasów ekspozycji (w szczególności w pediatrii) znacznie niższych
w stosunku do sprawdzanych w czasie testów kontroli jakości.
Rozwiązaniem tej kwestii może być wprowadzenie kryteriów
zaczerpniętych z Raportu IPEM Nr 91 [6] podającego następują-
ce kryteria:
––dwa poziomy: reagowania (remedial level – powyżej którego
należy wdrożyć działania monitorujące zachowanie się da-
nego parametru) i wstrzymania (suspension level – powyżej
którego należy wstrzymać kliniczne użytkowanie aparatu
do czasu przywrócenia jego poprawnego funkcjonowania),
––w poziomie reagowania: dla t ≥ 0,1 s - ±10% wartości nomi-
nalnej, a dla t < 0,1 s - ±2 ms lub ±15%wartości nominalnej (w
zależności od tego, które jest większe),
––w poziomie wstrzymania: dla t ≥ 0,1 s - ±20% wartości no-
minalnej, a dla t < 0,1 s - ±30% wartości nominalnej (powtó-
rzone i opublikowane w zaleceniach Komisji Europejskiej
w roku 2012 [7]).
Indywidualizacja jest możliwa, ale wymaga porozumienia na
wielu płaszczyznach:
1. producent aparatury, a szczególnie inżynier serwisu – użyt-
kownik aparatury,
2. inżynier serwisu – pracownik/pracownicy wykonujący testy
kontroli jakości (począwszy od testów eksploatacyjnych
wewnętrznych poprzez testy odbiorcze, kończąc na te-
stach eksploatacyjnych zewnętrznych),
3. klinicyści oceniający uzyskane obrazy – personel technicz-
ny uczestniczący w ich wykonywaniu,
4. personel jednostki wykonujący badania diagnostyczne –
pracownicy jednostek zewnętrznych (szczególnie w przy-
padku niewielkich jednostek ochrony zdrowia) lub wyspe-
cjalizowany personel jednostki odpowiedzialny za kontrolę
stanu technicznego medycznej aparatury diagnostycznej
i jej bezpieczeństwa pod kątem ochrony radiologicznej.
Najbardziej wskazane byłoby, aby kontrolę przeprowadzali
fizycy medyczni/specjaliści w dziedzinie fizyki medycznej
lub inżynierii medycznej [8]. Nadmienić należy również po-
rozumienie pomiędzy personelem uczestniczącym w pro-
cesie diagnozowania a pracownikami działów technicz-
nych, którzy bardzo często odpowiedzialni są za kontakty
reklama