Inżynier i Fizyk Medyczny 4/2016 vol. 5
179
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
Analiza porównawcza pól kolimacji
radiografii kręgosłupa w odcinku szyjnym
z wartością referencyjną
Comparative analysis of the collimation field size of
cervical spine radiographs with reference value
Piotr Nowak
1
, Aneta Metelska
1
, Ewa Pasieka
2
1
Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku,
ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok, tel. +48 85 831 82 18, e-mail:
2
Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok
otrzymano / received:
17.06.2016
poprawiono / corrected:
13.07.2016
zaakceptowano / accepted:
31.08.2016
Streszczenie
W
prowadzenie:
Podczas wykonywania zdjęć należy sto-
sować środki ochrony radiologicznej. Jednym z nich jest
kolimacja, czyli ograniczenie wiązki promieniowania pierwot-
nego, wykorzystywana w celu ochrony tkanek przed zbędną
ekspozycją.
Cel:
Celem badania był pomiar wielkości pól kolimacji radiogra-
mów kręgosłupa w odcinku szyjnym i porównanie ich z wielko-
ścią referencyjną.
Materiały i metody:
Analizie retrospektywnej poddano 150
kolejnych zdjęć rentgenowskich kręgosłupa w odcinku szyj-
nym, wykonanych w dwóch projekcjach: przednio-tylnej (AP)
i bocznej (LAT). Przeprowadzono pomiar długości i szerokości
radiogramów oraz obliczono pole powierzchni. Przyjęto war-
tość referencyjną dla obu projekcji 18 x 24 cm (pole 432 cm
2
).
Radiogramy zostały wykonane w okresie 19.05.2015-12.10.2015
w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego
w Białymstoku. Analizę statystyczną przeprowadzono przy uży-
ciu programów MS Excel 2010 oraz Statistica 12.
Wyniki:
Najczęściej radiogramy wykonano kobietom (n = 104;
69,33%) wwieku 24-80 lat (Me = 57). Średniawartość pola kolima-
cji zdjęcia RTG w projekcji przednio-tylnej wyniosła 284,54 cm
2
,
SD = 32,19 cm. Największe odnotowane pole powierzchni ren-
tgenogramu AP wyniosło 414,03 cm
2
, natomiast najmniejsze
235,83 cm
2
. Średnia powierzchnia radiogramu w projekcji bocz-
nej wyniosła 349,54 cm
2
, SD = 94,54 cm, a wartość maksymalna
645,05 cm
2
i minimalna 231,12 cm
2
. Pole kolimacji radiogramu
LAT zostało przekroczone w 19,33% przypadków. Najczęściej
(n = 51; 34%) długość radiogramu LAT nie spełniała założonego
kryterium. W przypadku zdjęć RTG AP nie odnotowano przekro-
czenia wartości referencyjnej pola wiązki promieniowania.
Wnioski:
Co piąte zdjęcie w projekcji bocznej miało wartość
pola kolimacji większą od wartości referencyjnej. Zwiększenie
pola wiązki promieniowania może być skutkiem obawy technika
wykonującego ekspozycję przed nieobjęciem polem kolimacji
całego obszaru, który powinien być widoczny na poprawnie wy-
konanym radiogramie.
Słowa kluczowe:
kolimacja, kręgosłup szyjny, rentgenodiagno-
styka, zdjęcie rentgenowskie
Abstract
I
ntroduction:
Radiological protection should be used during
X-ray imaging. It can be realized among others by means of
collimation – the limitation of the useful radiation beam, used
to shield tissue from unnecessary exposure.
Aim:
The aim of the study was to measure the size of collimation
fields of cervical spine radiographs and compare them with the
reference size.
Material and methods:
We conducted a retrospective analysis
of subsequent 150 X-ray images of the vertebral column in the
cervical part made in two views: anteroposterior (AP) and lat-
eral (LAT). Length and width measurements of the X-rays were
carried out of the survey and then the surface area was calcu-
lated. Accepted reference value for two views was 18 x 24 cm
(area 432 cm
2
). Radiographs were taken of patients at the De-
partment of Radiology, Medical University Hospital in Bialystok,
from May 19 to October 12, 2015.
Statistical analysis was done using MS Excel and Statistica 12.
Results:
The most frequently radiographs were taken from
women (n = 104; 69,33%), age range 24-80 (Me = 57). The av-
erage size of X-ray image collimation field in anteroposterior
view was 284,54 cm
2
, SD = 32,19 cm. The largest recorded X-ray
photo in AP view area was 414,03 cm
2
, while the smallest was
235,83 cm
2
. The average size of X-ray image collimation field in
LAT was 349,54 cm
2
, SD = 94,54 cm, while the maximum value
was 645,05 cm
2
and the minimum value was 231,12 cm
2
. Lateral
X-ray image collimation field was exceeded in 19,33% cases. The
most frequent (n = 51; 34%) X-ray image length in LAT did not
meet the established criteria. In case of the reference value area
of X-ray radiation beam in AP view, the reference value was not
exceeded.
Conclusions:
Every fifth X-ray image in the lateral projection
had collimation field value bigger than reference value. The in-
creased surface area of the radiographs may result from fear of
the technician performing the exposure of not to cover by col-
limation field the entire area that should be visible on correct
X-ray images.
Keywords:
collimation, cervical spine, X-ray imaging, radiograph
