Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2017 vol. 6
401
BHP
/
OMS
artykuł naukowy
/
scientific paper
badań diagnostycznych z wykorzystaniem zjawiska RM (Fot. 1),
które jest pierwotnym źródłem złożonego pola-EM:
––
PMS
stale włączonego, o indukcji z zakresu ok. (0,15-3) T
w otwartej przestrzeni diagnostycznej wewnątrz magne-
su skanera RM (eksploatowane są również skanery o sil-
niejszych magnesach (> 3T), wykorzystywane do badań
naukowych) – w ramach oceny Z-EM w środowisku pracy
– PMS obejmuje składową narażenia niezmienną w czasie
oraz zmienną w czasie wskutek poruszania się pracującego
w otoczeniu źródła pola-EM;
––
PWCZ
emitowanego podczas diagnozowania pacjentów lub
prac technicznych (pole-EM radiofalowe), modulowane im-
pulsowo – o częstotliwości z pasma ok. (6-126) MHz;
––
PQS
emitowanego podczas diagnozowania pacjentów lub
prac technicznych (pole-EM gradientowe), impulsowe –
o częstotliwości dominującej ok. 1 kHz.
Pierwotnym źródłem PMS jest magnes nadprzewodzący lub
trwały, a źródłem PWCZ i PQS cewki diagnostyczne i cewki wbu-
dowane w obudowę urządzenia – użytkowane w ekranowanej
elektromagnetycznie sali diagnostycznej. Pierwotnym źródłem
PWCZ i PQS mogą stać się również generatory i tory zasilające
cewki, w razie ich niesprawności technicznej. Wtórne źródła
PMS i PQS w otoczeniu skanerów RM nie wymagają oceny, na-
tomiast wtórnymi źródłami PWCZ mogą stać się obiekty metalo-
we znajdujące się w sali diagnostycznej, w stopniu uzależnionym
zarówno od częstotliwości PWCZ, wielkości sali diagnostycznej,
jak również rodzaju i lokalizacji wspomnianych obiektów.
W przylegającej sali znajduje się komputerowe stanowisko ste-
rowania, rejestracji i przetwarzania danych pomiarowych. Współ-
cześnie komputery stacjonarne nie emitują pola-EMwymagające-
go oceny ze względu na wymagania prawa pracy [11, 12, 15].
Uwagi wymaga, że emisji PQS towarzyszy impulsowy ha-
łas. Jest to zjawisko bardzo istotne zarówno dla prawidło-
wego rozpoznania charakterystyk Z-EM, jak i ze względu na
konieczność stosowania środków ochrony narządu słuchu
pacjentów i pracujących [5].
W placówkach diagnostyki rezo-
nansu magnetycznego występują również inne zagrożenia za-
wodowe, wynikające z takich czynników, jak obciążenie układu
mięśniowo szkieletowego, czy pracy w warunkach sztucznego
oświetlenia [5, 13].
Rozpoznanie charakterystyki narażenia na pole-EM
Rutynowe badania diagnostyczne
Czynności niezbędne do przygotowania i przeprowadzenia każ-
dego rutynowego badania medycznej diagnostyki RM polegają
głównie na ułożeniu pacjenta na stole diagnostycznym skanera
oraz wsunięciu tego stołu do tunelu magnesu skanera, a po ba-
daniu wysunięciu stołu z magnesu i wyprowadzeniu pacjenta
z sali diagnostycznej. Przed badaniem na stole lub na badanej
części ciała pacjenta często układane są również cewki diagno-
styczne i przyłączane kablem do urządzenia, a między kolejnymi
badaniami różnego typu konieczna bywa ich zmiana.
Najczęściej dziennie diagnozowanych jest od kilku do około 30
pacjentów – zależnie od rodzajów badań i organizacji pracy pla-
cówki diagnostycznej. Pacjent przygotowywany jest do badań
przez 1-2 elektroradiologów, a w razie potrzeby również współ-
pracujący z nimi zespół pracowników innych specjalności, takich
jak: pielęgniarki, anestezjolodzy, kardiolodzy itp. Lekarze różnych
specjalności, a w szczególnych okolicznościach również inne oso-
by (np. funkcjonariusze konwojujący więźniów diagnozowanych
poza terenem zakładów karnych) asystują pacjentom przed, pod-
czas lub po badaniu – zależnie m.in. od stanu zdrowia pacjenta
i złożoności badania. Wiele rodzajów badań wymaga dożylnego
podania środków farmakologicznych, w sposób zależny od ro-
dzaju badania, stanu zdrowia pacjenta i organizacji placówki dia-
gnostycznej – ręcznie lub przy użyciu strzykawki automatycznej;
przed lub podczas badania; przez pielęgniarkę lub lekarza.
Fot. 1
Typowy skaner RM wykorzystywany w diagnostyce medycznej
Źródło:
