Inżynier i Fizyk Medyczny 2/2016 vol. 5
71
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
Streszczenie
B
aryt to minerał z grupy siarczanów, występu-
jący w żyłach kruszcowych. Stosowany jest
głównie w przemyśle wydobywczym do obciąża-
nia płuczek wiertniczych. W medycynie znany jest
jako środek kontrastujący używany podczas badań
przewodu pokarmowego. Bardzo dobra tolerancja
i pochłanianie promieniowania rentgenowskiego
są podstawowymi cechami warunkującymi wartość
barytu w diagnostyce obrazowej. Pochłanianie pro-
mieniowania jest także warunkiem stosowania ba-
rytu w połączeniu z betonem do konstrukcji osłon
stałych. W artykule przedstawiono główne cechy
siarczanu baru znajdującego zastosowanie w dia-
gnostyce medycznej.
Słowa kluczowe:
baryt, siarczan baru, środek kon-
trastujący, przewód pokarmowy, osłony stałe, gabi-
net rentgenowski
Abstract
B
arite is naturally occurring barium sulfate and
is the predominant barium mineral used for in-
dustrial purposes. In medicine known as a contrast
agent used during testing of the gastrointestinal
tract. It is characterized by two important features:
a very good tolerance and absorption of X-rays. It
allows for application of barite in a concrete, that
finds application in building shielding. The aim of the
study is to present the information about barium sul-
fate in medical diagnostics.
Key words:
barite, barium sulfate, contrast agent,
gastrointestinal tract, radiation shielding, X-ray
room
Baryt –
charakterystyka i zastosowanie
w rentgenodiagnostyce
Barite – characteristics and application in radiology
Ewa Pasieka
1
, Jacek Lewandowski
2
1
Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A, 15-276 Białystok, tel. +48 604 175 155,
e-mail:
2
Pracownia Hemodynamiki, Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 26, 15-950 Białystok
Wprowadzenie
Na początku XVII wieku włoski alchemik Vincenzo
Cascariolo w poszukiwaniu złota poddawał obróbce
termicznej znalezione na wzgórzach otaczających
Bolonię kamienie. W przypadku niektórych odkrył,
że i bez ogrzania emitują światło [1, 2]. Zjawisko
świecenia „
kamienia z Bolonii
” było dla ówczesnych
niewytłumaczalnym fenomenem, o którym wspo-
mniał Johann Wolfgang Goethe w
Cierpieniach
młodego Wertera
. Dopiero w latach siedemdziesią-
tych XVIII wieku Karl Wilhelm Scheele, analizując
próbkę osobliwego minerału, stwierdził, że musi za-
wierać nieznany pierwiastek. Metaliczny bar został
odkryty w 1808 roku [3]. Minerałem, który z pra-
cowni alchemicznej trafił do pracowni rentgenow-
skiej, jest szpat ciężki, znany jako baryt.
Celem pracy jest charakterystyka barytu oraz
omówienie jego zastosowania w rentgenodiagno-
styce jako środka kontrastującego i materiału osłon
72
otrzymano / received:
17.02.2016
poprawiono / corrected:
25.03.2016
zaakceptowano / accepted:
30.03.2016
