Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2017 vol. 6
345
wydarzenia
/
events
uwzględnienia niepewności związanej z kontrolą samego sys-
temu obrazowania (test Ballbearing, test Winstona-Lutza), błę-
dów wynikających z konturowania, ruchu i zmian kształtu obsza-
ru tarczowego, transferu danych, systemu planowania leczenia
etc. Wszystkie te czynniki mają wpływ na ostateczną wielkość
marginesu PTV [13].
Literatura
1.
AAPM:
Stereotactic body radiation therapy: The report of AAPM
Task Group 101
, Medical Physics, 37(8), 2010.
2.
ICRU:
Prescribing, Recording, and Reporting of Stereotactic Tre-
atments with Small Photon Beams
, Journal of the International
Commission on Radiation Units and Measurements, ICRU Re-
port 91, 14(2), 2014.
3.
E.B. Podgorsak:
Radiation Oncology Physics: A Handbook for Te-
achers and Students
,
IAEA, Vienna, 2004.
4.
M. Sroka:
FFF vs FF w realizacji radiochirurgii stereotaktycznej
, III
Spotkanie Użytkowników aparatów do radioterapii firmy Elek-
ta w Augustowie „Stereotaksja w codziennej praktyce klinicz-
nej”, 2015.
5.
M.S. Hoogeman, J.J. Nuyttens, P.C. Levendag, B.J. Heijmen:
Time dependence of intrafraction patient motion assessed by re-
peat stereoscopic imaging
,
Int J Radiat Oncol Biol Phys., 70(2),
2008, 609-618.
6.
J. Renström, P. Nilsson, T. Knöös:
Master of Science Thesis Eva-
luation of the Elekta Synergy concept for patient positioning in
image guided radiotherapy
, Medical Radiation Physics Clinical
Sciences, Lund Lund University, 2005.
7.
D. Oborska-Kumaszyńska, D. Northover:
Optymalizacja syste-
mu XVI dla protokołów klinicznych
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 5,
2016, 203-215.
8.
J. Topczewska-Bruns, J.T. Filipowski, R. Chrenowicz, B. Pance-
wicz-Janczuk, E. Rożkowska:
Zastosowanie radioterapii sterowa-
nej obrazem (IGRT) za pomocą kilowoltowej stożkowej tomografii
komputerowej (kV CBCT) w codziennej praktyce klinicznej
, Nowo-
twory - Journal of Oncology, 63, 2013, 305-310.
9.
Y.G. van der Geld, F.J. Lagerwaard, J.R. van Sörnsen de Kost,
Cuijpers, B.J. Slotman, S. Senan:
Reproducibility of target volu-
mes generated using uncoached 4-dimensional CT scans for peri-
pheral lung cancer
, Radiat Oncol., 1, 2006, 1:43.
10.
J.W. Wolthaus, J.J. Sonke, M. van Herk, J.S. Belderbos, M.M.
Rossi, J.V. Lebesque, E.M. Damen:
Comparison of different stra-
tegies to use four-dimensional computed tomography in treatment
planning for lung cancer patients
,
Int J Radiat Oncol Biol Phys.,
70(4), 2008, 1229-1238.
11.
M. Guckenberger, J. Meyer, J. Wilbert, A Richter, K. Baier, G.
Mueller, M. Flentje:
Intra-fractional uncertainties in cone-beam
CT based image-guided radiotherapy (IGRT) of pulmonary tumors
.,
Radiother Oncol., 83(1), 2007, 57-64.
12.
M. van Herk, P. Remeijer, C. Rasch, J.V. Lebesque:
The probability
of correct target dosage: dose-population histograms for deriving
treatment margins in radiotherapy
, International Journal of Ra-
diation Oncology* Biology* Physics, 47(4), 2000, 1121-1135.
13.
The Royal Collage of Radiologist, Institute of Physics and Engi-
neering in Medicine, Society and College of Radiographers:
On
target: ensuring geometric accuracy in radiotherapy
, London: The
Royal Collage of Radiologist, 2008.
Planowanie i realizacja leczenia TMI przy pomocy
akceleratora klasycznego i tomoterapii
Jacek Wendykier
1
, Michał Radwan
1
, Wojciech Leszczyński
1
,
Dolla Łukasz
1
, Krzysztof Ślosarek
1
,
Aleksandra Grządziel
1, 2
, Barbara Bekman
1
, Marek Trzciński
3
1
Zakład Planowania Radioterapii, Centrum Onkologii
– Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach,
Wybrzeże Armii Krajowej 15, 44-101 Gliwice, tel. +48 662 230 286,
e-mail:
2
Zakład Fizyki Medycznej, Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski,
75 Pułku Piechoty 1A, 41-500 Chorzów
3
Zakład Radioterapii, Centrum Onkologii
– Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach,
Wybrzeże Armii Krajowej 15, 44-101 Gliwice
Streszczenie
Zastosowanie technik dynamicznych przy napromienianiu
całego szpiku (TMI) pozwala na lepszą ochronę organów kry-
tycznych. Praca prezentuje porównanie planowania i realizacji
napromieniania całego szpiku przy pomocy akceleratora typu
C-arm i tomoterapii.
Praca streszcza protokół terapeutyczny stosowany w Cen-
trum Onkologii – Instytucie, Oddziale w Gliwicach. Opisany jest
sposób przygotowania oraz unieruchomienia pacjenta, sposób
frakcjonowania oraz normalizacja rozkładu dawki. Dla obu apa-
ratów terapeutycznych podane są szczegóły dotyczące plano-
wania, kontroli jakości oraz samego napromieniania.
Tomoterapia jest metodą z wyboru przy TMI ze względu na
szybszy i mniej pracochłonny proces planowania, mniej czaso-
chłonną kontrolę jakości oraz krótszy czas samego seansu tera-
peutycznego.
Słowa kluczowe
: napromienianie całego szpiku, tomoterapia,
VMAT
Abstract
Application of the modern dynamic techniques to total marrow
irradiation allows to better spare of organs at risk. This paper
presents comparison of planning and realization of TMI using
C-arm linac and tomotherapy.
The paper summarizes treatment protocol from MSC Memo-
rial Cancer Center and Institute of Oncology in Gliwice. Patient
preparation and immobilization, the target and organs at risk
contouring, fractionation and dose distribution normalization
are described. For both the treatment units some details of
planning, quality assurance and realization are given.
The tomotherapy is the method of choice used in case of TMI,
because of the faster and slightly less hardworking planning
process, less time consuming quality assurance and much more
shorter time of RT session.
Key words
: Total marrow irradiation, tomotherapy, VMAT
Wstęp
Napromienianie całego szpiku (
total marrow irradiation
, TMI) jest
techniką pozwalającą na podanie terapeutycznej dawki na szpik
przy minimalizacji toksyczności leczenia [1,2] dzięki użyciu opty-
malizatorów rozkładu dawki i modulacji wiązki. Realizować tego
typu techniki można zarówno przy wykorzystaniu tomoterapii
(TT) [3], jak również klasycznego akceleratora typu C-arm i łuko-
wej techniki modulacji dawki VMAT (
Volumetric Modulated Arc
Therapy
) [4,5]. Celem tej pracy jest porównanie całego procesu
planowania i realizacji leczenia przy użyciu dwóch wyżej wymie-
nionych aparatów do radioterapii.
