Page 21 - IFM_201401_v9 150
Basic HTML Version
Inżynier i Fizyk Medyczny 1/2014 vol. 3
19
diagnostyka
/
diagnostics
artykuł naukowy
/
scientific paper
Streszczenie
O
peracjeneurochirurgiczneniosązesobąwysokie
ryzyko powikłań w postaci deficytów poopera-
cyjnych. Dlatego wykonywane są badania funkcjonal-
ne MR (fMRI) mózgu pozwalające wskazać lokalizację
struktur istotnych funkcjonalnie sąsiadujących z gu-
zem. Wiedza ta jest bardzoważna podczas planowania
operacji neurochirurgicznych. Neurochirurg, znając tę
mapę, może oszczędzić wskazane obszary.
Słowa kluczowe:
fMRI, mapowanie mózgu
Abstract
N
eurosurgical operations carry a high risk of sur-
gery-induced postoperative neurological defi-
cits. That is why functional MRI (fMRI) of the brain is
performed to show the localization of functionally rel-
evant brain structures adjacent to a brain tumor. This
knowledge is very important for planning neurosurgi-
cal operations. The neurosurgeon knowing such a map
can spare these identified regions during an operation.
Key words:
fMRI, brain mapping
Funkcjonalne mapowanie mózgu
z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego (MR)
– rola diagnostyki obrazowej w planowaniu zabiegów neurochirurgicznych
Functional brain mapping using the Magnetic
Resonance Imaging (MRI)
– the role of diagnostic imaging in the planning of neurosurgical procedures
Justyna Kozub, Anna Paciorek, Andrzej Urbanik
Katedra Radiologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum,
ul. Kopernika 19, 31-501 Kraków, tel. +48 12 424 77 61, fax +48 12 424 73 91, e-mail:
20
otrzymano / received:
12.01.2014
poprawiono / corrected:
31.01.2014
zaakceptowano / accepted:
03.02.2014
Wprowadzenie
Poznanie czynności mózgu stanowiło wyzwanie dla
badaczy. Analizując obrazy kliniczne zwierząt i lu-
dzi ze zlokalizowanymi uszkodzeniami mózgu, pró-
bowano określić, które regiony są zaangażowane
w wykonywanie poszczególnych zadań [1].
Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił wzrost zain-
teresowania tą dziedziną medycyny. Wielu naukow-
ców pasjonowały eksperymenty dotyczące funkcji
mózgu u ssaków [2]. W1861 roku francuski neurolog
Paul Broca określił regiony kory mózgowej odgry-
wające istotną rolę w generowaniu mowy, a w 1874
roku niemiecki neurolog Carl Wernicke wskazał
obszar odpowiedzialny za rozumienie słów. W tym
samym roku angielski lekarz John Hughling Jackson
przedstawił koncepcję funkcjonalnej neuroanatomii
mózgu dotyczącej organizacji mowy. Koncepcja ta
zakładała, że u większości ludzi lewa półkula mózgu
pełni rolę dominującą [3].
W latach 80. XIX wieku włoski fizjolog Angelo
Mosso (1846-1910) wykonał bardzo prosty, a za-
razem chyba najtańszy eksperyment w historii
medycyny. Położył on człowieka na delikatnie wy-
poziomowanej desce podpartej w jednym punkcie
(Rys. 1) [4]. W pewnym momencie zabiły kościelne
dzwony i wówczas Mosso zaobserwował, że deska
zaczynała się pochylać po stronie głowy. Działo się
to na skutek redystrybucji krwi w układzie krążenia.
Szczególne zasługi w opisaniu czynnościowych
map mózgu w korze sensomotorycznej położył ka-
nadyjski neurochirurg Wilder Penfield. U pacjentów
z otwartą czaszką, pozostających w pełni świado-
mości, tylko po miejscowym znieczuleniu, pobudzał
