Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2016 vol. 5
339
kardiologia
/
cardiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
w ocenie stopnia TIMI. W przypadku stopnia 0 (całkowity brak
przepływu) lub 1 (śladowy przepływ poza miejsce amputacji na-
czynia) zgodność między badaczami jest bardzo dobra, jednak
w stopniu 3 (prawidłowy przepływ) – zaledwie umiarkowana.
Najwięcej sprzeczności dotyczy TIMI 2 (zwolniony przepływ
w naczyniu).
W związku z rozbieżnościami w ocenie TIMI w 1996 roku
Gibson i wsp. zaproponowali modyfikację w ocenie przepływu
przez tętnice wieńcowe – TFC (
TIMI Frame Count
). Metoda ta po-
lega na automatycznym obliczeniu liczby klatek filmu użytych
do sfilmowania przepływu kontrastu od początku tętnicy do od-
górnie określonego punktu. Metoda TFC jest metodą przydatną
w określaniu rezerwy wieńcowej. Oznacza się ją, odnosząc TFC
zmierzone w warunkach podstawowych do TFC po dowieńco-
wym podaniu adenozyny. Wykonywane w ten sposób pomiary
rezerwy wieńcowej są porównywalne z wynikami pomiarówme-
todą Dopplera.
Z powodu istniejących różnic w długości poszczególnych tęt-
nic wieńcowych i ich wpływu na drogę kontrastu Gibson i wsp.
zaproponowali skorygowanie pomiaru (CTFC – Corrected TIMI
frame count), dzieląc liczbę klatek przez 1,7. Z obliczeń i doko-
nanych obserwacji wynika, że CTFC w prawidłowej tętnicy wień-
cowej wynosi średnio 21 klatek z odchyleniem standardowym
3,1 klatki. W porównaniu z TIMI metoda CTFC cechuje się dużą
powtarzalnością wynoszącą 97%, a różnica w ilości klatek dla
różnych obserwatorów waha się w granicach 0,7-2 klatek [17].
Rezonans magnetyczny
W związku ze wzrostem dostępności badania rezonansem ma-
gnetycznym MR (
Magnetic Resonance
) zwiększa się także użycie
tej metody w diagnostyce chorób serca. W miarę upływu lat ja-
kość otrzymywanego obrazu zdecydowanie się polepsza, co po-
zwala na coraz dokładniejsze uwidocznienie narządów. Oprócz
oceny struktur zewnątrz- i wewnątrzsercowych rezonans ma-
gnetyczny umożliwia między innymi pomiar parametrów funk-
cjonalnych serca (frakcja wyrzutowa, kurczliwość), a także ocenę
wad wrodzonych. W trakcie jednego badania można otrzymać
znaczną ilość informacji dotyczących chorób serca, często decy-
dujących o postępowaniu terapeutycznym [18].
Rezonans magnetyczny umożliwia ocenę perfuzji mięśnia
sercowego, a także rezerwy wieńcowej z wykorzystaniem kilku
metod:
1)
najszerzej stosowane jest badanie z użyciem dożylnego
gadolinowego kontrastu paramagnetycznego (Gd-DTPA).
Substancja ta po podaniu do krwioobiegu szybko przedo-
staje się z przestrzeni wewnątrznaczyniowej do przestrze-
ni pozakomórkowej, czego efektem jest powstanie obrazu
pierwszej fazy przejścia (
first pass perfusion cardniovascular
MR
) środka kontrastowego przez serce. Przy prawidłowym
przepływie obraz uzyskany w tej fazie ukazuje jasny mię-
sień. Szybkość wypłukiwania kontrastu z przestrzeni poza-
komórkowej zależy od dwóch czynników: frakcji ekstrakcji
oraz przepływu przez tętnicę zaopatrującą dany obszar
mięśnia. W miarę wzrostu przepływu wieńcowego propor-
cjonalnie do niego zwiększa się maksymalna intensywność
sygnału w danym segmencie mięśnia oraz skraca się czas
pozostawania kontrastu gadolinowego w sercu. Rezerwę
wieńcową otrzymuje się, dzieląc wartość szczytową wy-
sycenia w trakcie obciążeniowej próby farmakologicznej
przez wartość spoczynkową. Wadą tej metody jest zmien-
ność frakcji ekstrakcji, czyli ilości usuwanego kontrastu
z przestrzeni pozakomórkowej, niezależnej od przepływu
wieńcowego. Wartości te wahają się międzyosobniczo
(40-60%), jednak przy wysokim przepływie wieńcowym
zmniejszają się nawet do 20%, co prowadzi często do nie-
doszacowania wartości rezerwy wieńcowej [19]. Niektórzy
badacze mierzą średni czas transportu kontrastu w naczy-
niach wieńcowych, używając do tego celu sondy gamma
(badania na zwierzętach) [20]. Jednak przy użyciu środków
szybko przedostających się poza światło naczynia, takich
jak Gd-DTPA, dokładne ustalenie, ile z podanej substan-
cji dyfunduje poza krwioobieg jest trudne, szczególnie
w przypadku wzrostu ciśnienia hydrostatycznego spowo-
dowanego np. blaszką miażdżycową;
2)
metoda ASL (
Arterial Spin Labelling
) – wykorzystuje wodę
zawartą w naczyniach krwionośnych jako endogenny kon-
trast. Przesuwające się przez gradient pola magnetycz-
nego jądra wodoru poddają się przesunięciu fazowemu
proporcjonalnemu do ich prędkości. Na tej podstawie,
znając jego przekrój, oblicza się przepływ krwi przez wy-
brane naczynie krwionośne [21]. Duża czułość stosowanej
Fot. 2
. Jedna z metod półilościowej oceny perfuzji mięśnia lewej komory – intensywność sy-
gnału w momencie maksymalnej perfuzji mięśnia serca jest kodowana kolorem
Źródło: [22].
