vol. 5 6/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
338
kardiologia
\
cardiology
artykuł naukowy
\
scientific paper
Ocena FFR polega na pomiarze w warunkach wazodylatacji
wieńcowej spadku ciśnienia krwi w tętnicy wieńcowej za zwęże-
niem. W celu uzyskania rozszerzenia naczyń wieńcowych podaje
się najczęściej dowieńcowo adenozynę lub papawerynę. W ba-
danej tętnicy umieszcza się prowadnik o średnicy 0,35 mm, na
końcu którego znajduje się czujnik ciśnienia. Czujnik ten musi
zostać umieszczony za zwężeniem tętnicy. Ponadto dokonuje
się również pomiaru ciśnienia w prawym przedsionku i aorcie [3].
FFR wylicza się ze wzoru:
FFR
P P
P P
d w
a w
=
−
−
P
d
– średnie ciśnienie za zwężeniem
P
w
– średnie ciśnienie w prawym przedsionku
P
a
– średnie ciśnienie w aorcie
Wartość FFR w prawidłowych tętnicach wieńcowych (bez
zwężeń) wynosi 1,0. Przykładowo, wartość FFR = 0,6 oznacza, że
maksymalny przepływ w zwężonej tętnicy wieńcowej jest równy
60% przepływu, jaki występowałby w prawidłowej (niezwężo-
nej) tętnicy [13]. Wartości FFR ≤ 0,8 pozwalają na zidentyfiko-
wanie niedokrwienia spowodowanego zwężeniem tętnicy z do-
kładnością ponad 90% [12]. Natomiast FFR < 0,75 wskazuje na
czynnościowo istotne zwężenie naczynia, co uzasadnia podjęcie
leczenia rewaskularyzacyjnego [2, 3]. Informacje uzyskane dzię-
ki pomiarowi FFR są podobne do tych uzyskiwanych za pomocą
badania przepływów w mięśniu sercowym, charakteryzuje je
jednak większa specyficzność i lepsza rozdzielczość przestrzen-
na, gdyż każda tętnica bądź jej odgałęzienie są analizowane od-
dzielnie [12].
Pomiar FFR może być także dokonany w sposób nieinwa-
zyjny za pomocą angiografii TK naczyń wieńcowych CCTA (
Co-
ronary Computed Tomographic Angiography
). Prospektywne,
wieloośrodkowe badanie wykazało, że pomiar FFR uzyskany za
pomocą CCTA jest nową metodą o wysokiej skuteczności dia-
gnostycznej, służącą do wykrywania bądź wykluczania zmian
w naczyniach wieńcowych będących przyczyną niedokrwienia
[15, 16].
Pomiar FFR jest przydatny do czynnościowej oceny zwężeń
o granicznej istotności w angiografii wieńcowej oraz u chorych
prezentujących objawy, u których nie stwierdzono zwężeń w CA
[3]. Połączenie w procesie diagnostycznym FFR i CA zmniejsza
liczbę nieuzasadnionych rewaskularyzacji, a także pozwala
zoptymalizować koszty leczenia [16].
TIMI
Pomimo rozwoju wielu nowych technik pomiaru i obrazowania
patologii tętnic wieńcowych, koronarografia cały czas pozosta-
je podstawową metodą ich oceny. W metodzie tej do naczynia
wstrzykuje się kontrast, dzięki któremu można wnioskować
o przepływie, oszacować jego względną szybkość. Od połowy
lat 80. XX wieku do oceny przepływu przez tętnice wieńcowe
stosuje się czterostopniową skalę zaproponowaną w badaniu
TIMI (
Thrombolysis in Myocardial Infraction
).
Na podstawie badań i zebranych wyników wykazano przydat-
ność skali TIMI w prognozowaniu rokowania chorych z ostrym
zawałem serca i w ocenie efektu leczenia reperfuzyjnego. Me-
toda oceny przepływu przy pomocy skali TIMI jest jednak pół-
ilościowa i subiektywna, o czym mogą świadczyć rozbieżności
Fot. 1
. Pomiar FFR
Źródło: [10].
