Inżynier i Fizyk Medyczny 4/2017 vol. 6
255
inżynieria medyczna
/
medical engineering
artykuł naukowy
/
scientific paper
Certyfikacją techników zajęła się
Association for the Advance-
ment of Medical Instrumentation
(AAMI), określając wymagania
i powołując na początku lat 70. komisję egzaminacyjną
Board of
Examiners
, przeprowadzającą pisemny egzamin, po którym kan-
dydat otrzymywał certyfikat (CBMET).
Podobnie było z personelem, który wraz z rozwojem technicz-
nego i aparaturowego wyposażenia szpitali obejmował nadzór
nad jej eksploatacją, wykorzystaniem i przede wszystkim zapew-
nieniem bezpieczeństwa użytkowania. Podobnie jak w przypad-
ku techników, początkowo działania należące dzisiaj do kompe-
tencji inżyniera klinicznego pełnili pracownicy niemający często
wykształcenia technicznego. W ślad za certyfikacją techników,
AAMI podjęła się prowadzenia certyfikacji w zakresie inżynierii
klinicznej, potwierdzającej posiadanie wymaganych kompeten-
cji. Z uwagi na fakt, że większość osób pełniących te funkcje nie
miała wykształcenia inżynierskiego postanowiono, że będzie
to certyfikat potwierdzający kompetencje do pracy w obszarze
inżynierii klinicznej, a nie certyfikat inżyniera klinicznego. Komi-
sja egzaminacyjna (
Board of Examiners
) rozpoczęła działanie od
przyznania certyfikatów osobom pracującym w tej dziedzinie na
podstawie oświadczenia o posiadaniu wymaganego doświad-
czenia, co najmniej pierwszego stopnia studiów inżynierskich
lub nauk fizycznych oraz co najmniej trzyletniej pracy w obsza-
rze inżynierii klinicznej. W ciągu roku certyfikaty CCE (
certified in
clinical engineering
) otrzymało 200 osób. Po roku 1975 wprowa-
dzono egzaminy pisemne i ustne. Od roku 1979 wymagane jest
odnawianie certyfikatów na podstawie wykazania się pogłębia-
niemwiedzy w tej dziedzinie, podnoszeniem kwalifikacji. W roku
1984 została utworzona
International Certyfication Commission
for Clinical Engineering and Biomedical Technology
(ICC).
Od roku 2002 działalność w zakresie certyfikacji prowadzi
również
Healthcare Technology Certification Commission
(HTCC)
powołana przez
Healthcare Technology Foundation
(HTF) zarów-
no w USA, jak i Kanadzie [3, 10] .
Pod auspicjami ICC oraz HTCC przeprowadzane były również
egzaminy certyfikacyjne m.in. w Brazylii oraz Meksyku, w któ-
rych zostały utworzone komisje egzaminacyjne, a także Hong
Kong korzysta z egzaminów prowadzonych przez HTCC, ale nie
ma własnej komisji [2, 13].
W Kanadzie działalność w zakresie certyfikacji prowadzona
była od lat 80. przez
Canadian Board of Examiners for Clinical
Engineering Certification.
Od roku 2010 Kanada ściśle współpra-
cuje z komisją USA poprzez prowadzenie wspólnej administra-
cji oraz wspólnych egzaminów odbywających się jednocześnie
w obu krajach, raz w roku [3]. Kraje obszaru Azji i Pacyfiku (14
krajów) utworzyły wspólną komisję
Commission for the Advan-
cement of Healthcare Technology Management in Asia
(CAHTMA)
and Certification
, która przeprowadza egzaminy dla techników
i inżynierów medycznych. CAHTMA jako organizacja należy do
IFMBE [8, 15, 16]. Na Tajwanie komisja
Certification Executive
Committee
rozpoczęła działalność od przyznania w roku 2001
certyfikatów na podstawie doświadczenia zawodowego, a od
roku 2007 prowadzi egzaminy w celu uzyskania certyfikatu dla
inżynierów klinicznych, techników oraz inżynierów biomedycz-
nych. Inny system certyfikacji obowiązuje w Japonii, ponieważ
clinical engineering technologist
jest zgodnie z obowiązującym od
roku 1987 prawem zawodemmedycznym i jest certyfikowany na
podstawie egzaminu państwowego [4, 12]. W Chinach między-
narodowa certyfikacja inżynierów klinicznych prowadzona jest
przez sekcję
Medical Engineering Division
chińskiego towarzy-
stwa medycznego
Chinese Medical Association
. Organizowane są
szkolenia zakończone egzaminem [18]. Szwedzkie towarzystwo
Medical Engineering and Physics
(MTF) prowadzi certyfikację od
roku 1994 na poziomie BSc oraz MSc. Od roku 2014 wprowadzo-
na została również specjalizacja w dziedzinie inżynierii klinicznej
[14]. W Irlandii od roku 2003 funkcjonuje system rejestracji
Sta-
tutory Registration of Health and Social Care Professions
. W dzie-
dzinie inżynierii medycznej opracowany został plan uzyskiwania
kompetencji zawodowych obejmujący kształcenie, doświadcze-
nie zawodowe oraz etykę. Po zdobyciu wymaganych kompeten-
cji uzyskuje się rejestrację przez
Clinical Engineering Voluntary
Registration Board
(CEVRB) [11]. W Czechach zawód inżyniera
medycznego jest zawodem niemedycznym zgodnie z ustawą
z 2004 roku
Nonmedical Health Service Occupations
. W systemie
kształcenia podyplomowego prowadzone są przez
Institute for
Postgraduate Education In Health Care
kursy specjalizacji w dzie-
dzinie inżynierii klinicznej. Po zdaniu egzaminu państwowego
uzyskuje się certyfikat wydawany przez Ministerstwo Zdrowia
i można wystąpić o rejestrację w systemie
Registry of Healthcare
Professionals
. Certyfikat jest ważny 6 lat i może być odnowiony
na podstawie poświadczenia pracy w zawodzie oraz uzyskania
wymaganej liczby punktów z różnego rodzaju aktywności służą-
cym podnoszeniu kwalifikacji [5].
W Polsce zawód inżyniera medycznego, zgodnie z ustawą
z dnia 24 lutego 2017 roku o uzyskiwaniu tytułu specjalisty
w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, inży-
nier medyczny jest zawodemmającym zastosowanie w ochronie
zdrowia. W tych zawodach może być uzyskiwany tytuł specjali-
sty rozszerzający kompetencje w zakresie wykonywania tego
zawodu. Tryb uzyskiwania specjalizacji określony jest w Roz-
porządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2017 roku
w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie
w ochronie zdrowia. Kursy specjalizacyjne prowadzone są przez
odpowiednie jednostki szkolące, akredytowane i nadzorowane
przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, przy
współnadzorze Krajowego Konsultanta w dziedzinie inżynierii
medycznej. Tytuł specjalisty otrzymuje się po zdaniu egzami-
nu państwowego organizowanego przez Centrum Egzaminów
Medycznych. Obecnie w Polsce jest jeden specjalista ze zdanym
egzaminem państwowym oraz dziewięciu z powierzonymi obo-
wiązkami specjalisty, którzy uzyskali uprawnienia na podstawie
potwierdzonych kwalifikacji i dorobku zawodowego zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 30 września 2002 roku
(Dz. U. 02.173.1419), znowelizowanym 14.11.2008, w sprawie
uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowa-
nie w ochronie zdrowia [17].
