Inżynier i Fizyk Medyczny 1/2015 vol. 4
35
artykuł
/
article
radioterapia
/
radiotherapy
Ustawienie jest realizowane na podstawie wzajemnego dopa-
sowania znaczników znajdujących się na powierzchni fantomu
i laserów wewnętrznych tomografu. Akwizycja danych obrazo-
wych jest wykonana dla dwóch protokołów diagnostycznych
(głowa-szyja i jama brzuszna/klatka piersiowa), realizowanych
w skanowaniu poprzecznym, dla standardowych parametrów
i szerokości warstwy stosowanych w tych protokołach.
Rys. 1
. Schemat fantomu Catphan 600
Fot. 3
. Ustawienie fantomu Catphan w pozycji do wykonania skanu
Na podstawie uzyskanych obrazów warstw oceniane są pa-
rametry geometryczne: rekonstrukcja odległości pomiędzy
elementami testowymi, szerokość warstwy skanowania, inkre-
mentacja skanowania oraz odczytywane są parametry dozyme-
tryczne: liczby tomograficzne dla różnych materiałów oraz SD
sygnału, jednorodność dla homogennego segmentu fantomu.
Ocenę liniowości przestrzennej wielkości piksela (segment
CTP404) wykonuje się na podstawie pomiaru odległości po-
między obiektami testowymi na zebranych obrazach fantomu
(teflonowe pręty oraz brzeg wewnętrznego okręgu) (Rys. 2).
Weryfikacja tego parametru pozwala na określenie zgodności
rekonstrukcji geometrycznej, co jest niezwykle ważne z punktu
widzenia prawidłowego odtwarzania anatomii i topografii pa-
cjenta na potrzeby planowania i realizacji radioterapii.
Następnym weryfikowanym parametrem jest szerokość war-
stwy skanowania. Obiekty testowe stanowią dwie pary zato-
pionych pod kątem 23° płytek – jedna para równoległe do osi
X, druga do osi Y. Wybór tego kąta w konstrukcji fantomu jest
związany z poprawą dokładności odczytu/precyzji metody po-
przez trygonometryczne powiększenie przez współczynnik 2,38
wymiarów obiektu na obrazie w płaszczyźnie XY. Aby ocenić
szerokość warstwy (Zmm), należy zmierzyć długość szerokości
połówkowej profilu obrazu obiektu testowego (FWHM) i po-
mnożyć ją przez 0,42 dla każdego z czterech obrazów:
(Zmm) * 0,42 = FWHM
Aby znaleźć FWHM drutu z zeskanowanego obrazu, należy
określić wartość liczby tomograficznej dla maksymalnej wartości
profilu wyznaczonego dla płytek i tła. Aby obliczyć wartość licz-
bową dla maksimum profilu obrazu płytek, należy ustawić „okno”
(W) obrazu na wartości 1 lub na ustawienie minimalne, a następ-
nie tak dobrać „poziom” (C) obrazu, aby obraz drutów całkowicie
zniknął. Liczba tomograficzna „poziomu” dla takiego ustawienia
określa maksimum profilu. Na potrzeby obliczenia liczby tomo-
graficznej dla „poziomu” obrazu w celu wyznaczenia warunków
obrazowania do pomiaru i wyznaczenia FWHM należy zmierzyć
wartość tła obszaru znajdującego się w sąsiedztwie obiektów te-
stowych (średnia wartość liczby tomograficznej w ROIs przylega-
jących do obrazów płytek). Dzięki temu można obliczyć, dla jakich
warunków „poziomu” obrazu, przy zachowaniu wartości W= 1 lub
najniższej możliwej, stosując powyższe wartości liczby tomogra-
ficznej, należy wykonać ocenę i pomiar FWHM (Rys. 3). Trzeba to
wykonać zgodnie z poniższymi zależnościami:
1.
Liczba tomograficzna dla max wartości profilu – tło = war-
tość netto liczby tomograficznej.
2.
50% wartości netto liczby tomograficznej = wartość netto
liczy tomograficznej ÷ 2.
3.
C(FWHM) = 50% wartości netto liczby tomograficznej + tło.
Rys. 3
. Pomiar FWHM na potrzeby obliczenia szerokości warstwy tomograficznej
Rys. 2
. Pomiar liniowości przestrzennej w osi X i Y
