Page 51 - IFM 1 2013 - web całe
Basic HTML Version
Inżynier i Fizyk Medyczny 1/2013 vol. 2
radiologia
/
radiology
artykuł
/
article
49
Radiologia jest w Polsce dziedziną od dawna znaną,
lecz nie w pełni wykorzystaną. Pierwszy użyteczny
leksykon radiologiczny dla studentów medycyny
został wydany w roku 1978 pod redakcją prof. W. Za-
wadowskiego oraz S. Leszczyńskiego jako
Leksykon
radiologii i medycyny nuklearnej
, przy czympionierskie
publikacje pojawiły się na polskim rynku wydawni-
czym kilka lat wcześniej (w tym czasie w Stanach
Zjednoczonych radiologia była już nauką znaną,
uznaną i relatywnie dobrze rozwiniętą). W stosunku
do krajów, takich jak USA, Anglia czy Niemcy, polskie
szpitale są wciąż technologicznie zacofane, a nauka
– „niedoinformowana”. Sytuacja wygląda jeszcze
gorzej w radioterapii. Już samo wyszukiwanie arty-
kułów internetowych nastręcza wielu problemów,
gdyż znakomita większość jest albo obcojęzyczna
(najczęściej amerykańska, angielska lub w każdym
razie anglojęzyczna), albo płatnie udostępniana.
W rzeczywistości fakt, że polska radiologia tak źle
prezentuje się na tle swych zagranicznych sióstr, nie
był od zawsze czymś oczywistym. Podwaliny świato-
wej diagnostyki obrazowej stworzyli przecież także
i polscy uczeni, np. małżeństwo Curie (Piotr i Maria).
Polska była jednym z pierwszych krajów usiłujących
wykorzystać osiągnięciaRöntgenaoraz ultradźwięki.
II wojna światowa zapoczątkowała wielki kryzys
polskiej radiologii. Wielu wybitnych znawców dzie-
dziny straciło wówczas życie, a pozostali musieli się
ukrywać. Zabrakło również miejsc, w których stu-
denci medycyny mogliby się uczyć radiologicznej
diagnostyki obrazowej (zamykano uniwersytety
oraz placówki edukacyjne, które mogłyby kształcić
lekarzy). Na terenie Polski powstały wówczas trzy
znaczące, choć dziś praktycznie nieznane ośrodki:
Prywatna Zawodowa Szkoła dla Pomocniczego
PersoneluMedycznego dr. Jana Zaorskiego (nazwa
miała na celu zmylenie Niemców, gdyż nie wskazy-
wała na uniwersytecki charakter placówki), Tajny
Uniwersytet Warszawski i Tajny Uniwersytet Ziem
Zachodnich (założony przez profesorów wysiedlo-
nych z Poznania). Radiologią zajmowała się zdecy-
dowana większość warszawskich placówek radiolo-
gicznych oraz szereg polskich radiologów (m.in. W.
Zawadowski,M.Werkenthin,W.Bądzińska),których
wykładom przysłuchiwało się aż 3000 studentów
medycyny. Tajny Uniwersytet ZiemZachodnich kon-
tynuował swoją działalność w Krakowie po wybu-
chu powstania warszawskiego (wykładał tam prof.
Karol Mayer)
1
. II wojna światowa najmocniej do-
świadczyła radiologów pochodzenia żydowskiego.
Wielu z nich zginęło w obozach koncentracyjnych,
a dr Natan Mesz, który od 1918 roku pełnił funkcję
kierownika utworzonego przez siebie oddziału ra-
diologicznego Szpitala Żydowskiego w Warszawie,
był zmuszony do przeniesienia zakładu na teren get-
ta, gdzie w bardzo trudnych warunkach pracował
do ostatnich dni jego istnienia. Jednocześniewspół-
pracował z prof. JulianemZweibaumemw procesie
nauczania studentów żydowskich.
(nie) ZNANA RADIOLOGIA
Agata Pietrzak
Licencjat Elektroradiologii, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
tel. +48 663 196 699, e-mail:
Radiologiczna diagnostyka obrazowa jest podstawą współczesnej medycyny.
Badania fizykalne przeprowadzane przez lekarzy na przestrzeni dziejów nie
mają już takiego znaczenia jak dawniej. Dzięki nowoczesnym metodom diagno-
stycznym nie ma chorób niewykrywalnych, choć radiologia nie rozwiązała pro-
blemu uleczalności tych schorzeń. Polska jest krajem, w którym radiologia inten-
sywnie się rozwija, ale wciąż usiłuje dogonić sąsiadów, którzy ten etap rozwoju
mają już dawno za sobą.
1
Ważnym ośrodkiem kształcenia
lekarzy polskich w czasie
II wojny światowej był, powołany
w 1941 roku, Polski Wydział
Lekarski na Uniwersytecie
w Edynburgu, gdzie radiologii
nauczali doc. Adam Elektorowicz
oraz dr Jan Kochanowski.
