Page 38 - IFM 4 2012 - Całość

vol. 1 4/2012 Inżynier i Fizyk Medyczny
artykuł \ article radiologia \ radiology
176
––Podzespoły komputerowe i peryferyjne. Najczęściej ulegają
uszkodzeniu: dyski twarde, nagrywarki CD/DVD, drukarki.
Wdrożenie systemu to nie tylko podłączenie nowych urzą-
dzeń i szkolenia techników, lekarzy. Pracownicy pionu technicz-
nego, tacy jak informatycy, elektrycy, powinni również brać
czynny udział w pracach wdrożeniowych, ponieważ znają spe-
cyfikę placówki i odpowiadają za utrzymanie jej infrastruktury
w sprawności; to od nich, ich kwalifikacji i zaangażowania zależy
również powodzenie wdrożenia.
Oprogramowanie
––Jednym z najistotniejszych problemów tego typu są pomyłki
przy wpisywaniu danych pacjenta i badania. Zmiany zareje-
strowanych danych w systemie są często trudne (szczególnie
w rozbudowanych systemach HIS, RIS, PACS) i powinny być
odnotowywane na specjalnych formularzach. Korekty powin-
ny być dokonywane przez serwis lub użytkownika mającego
odpowiednie kwalifikacje i upoważnienia. Przykładem poważ-
nego uchybienia może być sytuacja, w której po wydaniu pły-
ty z badaniem zostają zmienione dane pacjenta tylko na stacji
techników. Owszem pacjent dostanie poprawnie nagrany no-
śnik, jednak w systemie PACS dane będą nieprawidłowe. Dru-
gimprzykładem jest całkowite kasowanie badania z archiwum
bez odnotowania tego faktu w postaci np. raportu.
––Problemy z obsługą oprogramowania – warto zastanowić
się nad przeprowadzeniem dodatkowych szkoleń, których
koszty bilansowane są przez usprawnienie pracy i wyelimi-
nowanie często prostych błędów.
––Defekty oprogramowania, tj. brak komunikacji na poziomie
oprogramowania, problemy z interfejsem użytkownika, uszko-
dzenie i utrata danych – istotny jest skuteczny dialog z serwi-
sem i rzetelna weryfikacja naprawy ze strony użytkownika.
––Integracja – poszczególne składowe systemu powinny pro-
wadzić prawidłową komunikację (DICOM, HL7). Instalowane
urządzenia są produkowane przez różne firmy. Skuteczność
działania systemu na tym poziomie wiąże się z jakością pro-
ponowanych rozwiązań oraz z kwalifikacjami serwisu.
Problemy związane
z użytkowaniem systemu CR
– wykonywanie ekspozycji, obróbka obrazu
(skaner oraz oprogramowanie stacji techników)
Praca w systemie CR przynosi wiele korzyści, jednocześnie nakła-
da na technika RTG obowiązek zmiany postępowania przy pew-
nych aspektach pracy z systemem. Przykładem może być kaseta
z płytą obrazową wielokrotnego użytku. Niedostateczne dbanie
o ten element systemu dostarczy wiele problemów z jakością ob-
razu oraz może skutkować koniecznością zakupu nowych płyt.
Źle wykonana ekspozycja
Prawidłowe wykonanie ekspozycji (w odniesieniu do systemu
CR) uzależnione jest od odpowiedniego doboru warunków eks-
pozycji poprawnego pozycjonowania pacjenta, wybrania właści-
wej procedury na stacji technika oraz umiejętnej obróbki obrazu.
Dobranie prawidłowych warunków ekspozycji wiąże się bez-
pośrednio z optymalizacją parametrów ekspozycji – kV, mAs, fil-
tracja itd. W procesie optymalizacji bierze udział serwis systemu
CR, serwis aparatu RTG oraz użytkownik wykonujący badanie.
Wiedza w pigułce
• Standard DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine)
– zbiór reguł wymiany i reprezentacji danych medycznych związa-
nych z obrazami diagnostycznymi.
• Standard HL7 ( Health Level Seven) – norma służąca do wymiany
danych klinicznych, finansowych i administracyjnych pomiędzy
systemami informatycznymi (np. komunikacja HIS-RIS).
• RIS ( Radiology Information System) – oprogramowanie służące do
rejestrowania pacjentów, generowania wyniku badań (opis bada-
nia), wystawiania list roboczych oraz statystyk.
• PACS ( Picture Archiving and Communication System) – system do
archiwizacji i dystrybucji obrazów medycznych.
• Connectivity Manager (dalej CM) – moduł komunikacyjny między
systemem RIS, stacjami akwizycyjnymi (stacjami techników) oraz
systemem PACS.
Przepływ informacji w pracowni radiologicznej
Podstawowy schemat przepływu informacji w pracowni radiologicznej
(z pominięciem systemu HIS) wygląda następująco:
a) Rejestracja pacjenta do systemu RIS. Dane o nowym badaniu
przekazywane są do CM-u (Connectivity Manager) – dane pacjen-
ta, rodzaj badania, miejsce jego wykonania itp. Komunikacja HL7.
b) CM przygotowuje listy robocze, które udostępniane są wybra-
nym urządzeniom diagnostycznym (DICOM – Modality Worklist ).
c) Po odszukaniu i wybraniu pacjenta z listy roboczej rozpoczynamy ba-
danie na stacji techników (akwizycja obrazów). Jednocześnie wysyła-
na jest informacja do systemu RIS (za pośrednictwemCM-u) o rozpo-
częciu badania (DICOMMPPS – Modality Performed Procedure Step).
d) Wykonujemy badanie i opracowujemy je. Po potwierdzeniu po-
prawności wykonanego badania obrazy zostają wysłane do sys-
temu PACS (DICOM – Store [transmisja danych], Storage Commit-
ment [potwierdzenie odebrania danych]). Jednocześnie zostaje
wysłana informacja do systemu RIS o zakończeniu badania (za
pośrednictwem CM-u). Badanie zostaje wykasowane z listy ro-
boczej i jest gotowe do oceny diagnostycznej.
e) Obrazy wyświetlane na stacji diagnostycznej zostają opisane
przez lekarza. Wynik wpisujemy do systemu RIS. Dane o wyniku
zostają wysłane do systemu PACS.
f) Obrazy, wraz z opisem radiologicznym, są dostępne do wglądu
przez lekarzy klinicystów. Pacjent otrzymuje wynik badania wraz
z obrazami diagnostycznymi (np. na płycie CD/DVD).
Większość z opisanych czynności wykonywana jest automatycznie bez
udziału użytkownika. Przedstawiony schemat jest poglądowy i ulega
zmianie w zależności od stopnia skomplikowania całego systemu. Przy-
kładem może być brak oprogramowania RIS – badania rejestrowane są
wtedy bezpośrednio na stacji techników.