vol. 5 6/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
298
artykuł
\
article
radioterapia
\
radiotherapy
5. Czynniki związane z prawidłowym zarządzaniem fi-
zykami medycznymi
W przypadku każdej działalności wymagany jest dodatkowy perso-
nel w celu zapewnienia jej odpowiedniego zarządzania i rozwoju.
W przypadku każdej ze specjalności jest również wymóg praktycz-
nego wsparcia w dziedzinie ochrony radiologicznej ze strony MPE
i RPE. Liczba dodatkowych fizyków w związku z prowadzonymi bada-
niami naukowymi, rozwojem i edukacją przedstawiono poniżej.
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PROWADZONYCH USŁUG
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Rozwój prowadzonych usług
Zarządzanie kliniką, działania na rzecz zintegrowa-
nego systemu zarządzania
Praktyczne wsparcie ochrony przed promieniowaniem
Zarządzanie usługą naukową
0,2
0,2
0,1
0,1
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PROWADZONYCH BADAŃ
I SZKOLEŃ
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Edukacja i szkolenie personelu w ramach świadczo-
nych usług (na 1 fizyka)
Badania i rozwój, w tym badania kliniczne (na 1 zakład)
Realizacja szkoleń wewnętrznych (na uczestnika)
Edukacja i szkolenie w ramach świadczonych usług
(na 1 zakład)
Badania kliniczne ze specyficznymi wymaganiami
w zakresie kontroli jakości (na 1 badanie kliniczne)
0,025
0,2
0,2
0,04
0,1
W przypadku bardzo małych gabinetów diagnostycznych i inter-
wencyjnych, usługi związane z fizyką medyczną są zazwyczaj świad-
czone przez podmioty zewnętrzne, zakłady fizyki medycznej działa-
jące przy większych szpitalach lub podmioty prywatne. W przypadku
takich usług należy zastosować odmienne współczynniki:
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PROWADZONYCH USŁUG
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Specyfikacja sprzętu (na 1 zamówienie)
Testy akceptacyjne sprzętu (na 1 zamówienie)
Doradztwo w zakresie ochrony radiologicznej
w przypadku nowych instalacji (na nową 1 instalację)
Praktyczne wsparcie w ramach ochrony przed
promieniowaniem (na usługę)
Tworzenie protokołów testowych (na usługę)
0,01
0,01
0,01
0,05
0,08
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PROWADZONYCH BADAŃ
I SZKOLEŃ
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Wniosek eksperta do Komisji Etyki (na każdy projekt)
Ocena zatwierdzonych badań naukowych przez
lokalnego eksperta (na projekt)
Realizacja szkoleń zewnętrznych (na uczestnika)
Realizacja szkoleń wewnętrznych (na uczestnika)
Realizacja nauczania akademickiego (na uczestnika)
Prowadzenie badania naukowego w ramach samo-
dzielnie prowadzonej usługi (na każdy projekt)
Wsparcie przewidziane dla zewnętrznych projektów
badawczych (na każdy projekt)
0,025
0,004
0,002
0,0007
0,003
0,08
0,02
Specjalista z ochrony radiologicznej (RPE) może być zatrudniony
w dowolnym zakładzie (medycyna nuklearna, radioterapia, rentge-
nodiagnostyka), a swym działaniem obejmować personel z pozosta-
łych komórek. Jeśli tak nie jest, należy zabezpieczyć ochronę radio-
logiczną w ramach poszczególnych komórek.
Zakładem fizyki medycznej niezależnie od specjalności winien
kierować specjalista, który zagwarantuje poprawną realizację usług
i weźmie za nią odpowiedzialność. Zarówno liczbę pozostałych fi-
zyków, jak i personelu pomocniczego w zakładzie fizyki medycznej
powinna określić osoba kierująca zakładem.
ZAŁĄCZNIK II
REKOMENDACJE DOTYCZĄCE
POZIOMU ZATRUDNIENIA DLA KRAJÓW
ZNAJDUJĄCYCH SIĘ PONIŻEJ POZIOMÓW
OKREŚLONYCH W ZAŁĄCZNIKU I
Rekomendacje dotyczące minimalnego poziomu zatrudnienia dla kra-
jów znajdujących się poniżej poziomów określonych w Załączniku nr 1.
Poniżej zamieszczono podsumowanie dotyczące liczby fizyków
medycznych w radioterapii, medycynie nuklearnej, diagnostyce
obrazowej i radiologii interwencyjnej, publicznej oraz zawodowej
ochronie radiologicznej na milion mieszkańców, sporządzone na
podstawie badań IAEA i EFOMP przeprowadzonych w 2015 roku.
Liczba fizyków medycznych na milion
mieszkańców wg badania IAEA/EFOMP
(2015)
Rekomendowana przez
EFOMP liczba fizyków
medycznych na milion
mieszkańców
Specjalność
Minimum
Maksimum
Średnia
a
(śr. ważona
b
)
Mediana
Radioterapia
3.8
22
9.6
(9.1)
8.2
9
Medycyna
nuklearna
0.3
6.9
2.6
(2.0)
2.2
2
Diagnostyka
obrazowa
i radiologia
interwencyjna
0.1
25
5.0
(3.0)
3.5
5
Ochrona
radiologiczna
0.0
5.0
1.8
(2.2)
1.5
2
Razem
19.0
(16.3)
18
a)
dla szpitali w Europie, które zapewniają średni poziom opieki
zdrowotnej na milion mieszkańców, jak wynika z badań MAEA/
EFOMP 2015
b
)
średnia ważona otrzymana po uwzględnieniu procentowego
udziału ludności państwa w ogólnej populacji europejskiej
Literatura
1.
Council Directive 2013/59/EURATOM. Official Journal of the
European Union, L 013, 2014.
2.
Guidelines on Medical Physics Expert. European Commission.
Radiation Protection 174, 2014.
3.
EFOMP Policy Statement 6.1 Recommended guidelines of Na-
tional Registration Schemes for Medical Physicists, 2015.
4.
EFOMP Policy Statement 12.1 Recommendations on Medical
Physics Education and Training in Europe, 2014.
5.
IAEA Safety Standards for protecting people and the environ-
ment, Radiation Protection and Safety of Radiation Sources:
International Basic Safety Standards, IAEA, Vienna, 2014.
6.
EFOMP Declaration of 6th of June 2015 regarding the role of
the Medical Physics Expert as the Radiation Protection Expert
in the Hospital Environment, (dostępne na stronie
.
efomp.org/images/docs/EFOMPDeclaration.pdf accessed 7th
August 2015).
