Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2016 vol. 5
297
artykuł
/
article
radioterapia
/
radiotherapy
h)
Należy ustanowić odpowiednie procedury gwarantujące za-
bezpieczenie nieobecności.
i)
Obsługa cyklotronu i produkcja radiofarmaceutyków nie zosta-
ły ujęte w powyższym zestawieniu.
W celu wyznaczenia rekomendowanej liczby fizyków przedsta-
wione w tabeli współczynniki należy przemnożyć przez liczbę po-
siadanych urządzeń oraz czynnik zależny od liczby wykonywanych
procedur.
W każdym zakładzie medycyny nuklearnej musi być zatrudniony
minimum jeden ekspert specjalizujący się w diagnostyce radioizoto-
powej oraz jeden specjalizujący się w terapii, aby odpowiednio re-
agować na pojawiające się problemy i wspierać pozostały personel
uczestniczący w realizacji procedur. W mniejszych ośrodkach, w któ-
rych działalność fizyków ograniczona jest do jednego fizyka (MPE),
należy zabezpieczyć w sposób formalny zastępstwo na czas nieobec-
ności (urlop, choroba).
3.
Określanie minimalnego poziomu zatrudnienia fizyków
medycznych w rentgenodiagnostyce i radiologii inter-
wencyjnej (z fluoroskopią wykonywaną poza zakładem
radiologii)
3.1.
Wyliczenia dotyczą wyłącznie doświadczonych fizyków
medycznych, którzy ukończyli kształcenie przynajmniej na
poziomie 7 EQF.
3.2.
Poziom zatrudnienia powinien zostać wyznaczony
z uwzględnieniem realizowanego programu kontroli ja-
kości, liczby zaangażowanych techników, asystentów oraz
przedstawicieli producentów. Wszyscy wykonują swoje za-
dania pod nadzorem eksperta z fizyki medycznej.
3.3.
Nie uwzględniono udziału fizyków pracujących z promie-
niowaniem niejonizującym.
CZYNNIKI ZALEŻNE OD WYPOSAŻENIA OŚRODKA
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Tomografy komputerowe (na 1 urządzenie)
Fluoroskopia interwencyjna i mammografia cyfrowa
(na 1 urządzenie)
Urządzenia statyczne
j)
(na 1 urządzenie)
Urządzenia przenośne
k)
(na 1 urządzenie)
Stomatologiczne lampy rentgenowskie (na 1
urządzenie)
Urządzenia wyświetlające obraz (na 1 urządzenie)
0,04
0,02
0,01
0,004
0,002
0,001
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PACJENTA
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Dozymetria pacjentów w radiologii interwencyjnej
i kardiologii (na 1000 procedur)
Szacowanie dawki na skórę (na 5 procedur)
Dozymetria pacjenta w tomografii komputerowej
(na 1000 procedur)
Ocena ryzyka dla pacjentek w ciąży (na 10 obliczeń)
0,02
0,005
0,02
0,005
Uwagi:
j)
Urządzenia statyczne: zainstalowane na stałe urządzenia do ra-
diografii, mammografii filmowej, fluoroskopii oraz symulatory
radioterapeutyczne.
k)
Urządzenia przenośne: mobilne urządzenia do radiografii i flu-
oroskopii, urządzenia typu CR i równoważne.
l)
Liczby zawarte w tabeli wyznaczono w oparciu o założenie, że
kompletny zestaw testów wykonywany jest corocznie z pełną
oceną dawki pacjenta. Jeśli częstotliwość wykonywania testów
jest inna lub wykonywana jest tylko część testów, wówczas
przedstawione współczynniki należy odpowiednio dostosować.
m)
Podstawowe zadania zależne od urządzenia to: kontrola i za-
pewnienie jakości, optymalizacja, obliczenia/pomiar dawki,
testy akceptacyjne nowo instalowanych urządzeń.
n)
W przypadku osób zatrudnionych w kilku miejscach konieczne
może być zatrudnienie dodatkowego personelu z uwagi na
uwzględnienie czasu niezbędnego na dojazdy.
Wszystkie zakłady radiologii oraz radiologii interwencyjnej powin-
ny mieć zapewniony dostęp usług eksperta (MPE) z doświadczeniem
w dziedzinie fizyki badań radiologicznych, który mógłby doradzić
w kwestiach organizacyjnych oraz udzielić konsultacji zawsze, gdy pro-
wadzone są badania. W mniejszych ośrodkach, w których działalność
fizyków ograniczona jest do jednego fizyka (MPE), należy zabezpieczyć
w sposób formalny zastępstwo na czas nieobecności (urlop, choroba).
4.
Ochrona radiologiczna personelu i ochrona radiologiczna
pacjenta
4.1.
Wdoświadczonych fizyków medycznych, którzy ukończyli
kształcenie przynajmniej na poziomie 7 EQF.
4.2.
Zakres odpowiedzialności obejmuje aspekty związane
z ogólną ochroną radiologiczną: monitorowanie dawki
personelu oraz ochronę strukturalną.
4.3.
Podane poniżej współczynniki uwzględniają potrzebę za-
trudnienia dodatkowego fizyka (RPE –
Radiation
Protection Expert
), którego obowiązki polegałyby na udzie-
laniu porad w sprawach związanych z przestrzeganiem
wymogów prawa, a także innych sprawach związanych
z bezpieczeństwem jądrowym.
CZYNNIKI ZALEŻNE OD ZAKŁADU/OŚRODKA
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Zakład radiologii
0)
Zakład Medycyny Nuklearnej (4 podstawowe
urządzenia)
Zakład Radioterapii (4 akceleratory liniowe)
0,05
0,1
0,05
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PACJENTA I PERSONELU
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Dozymetria osobista personelu (na 100 pracow-
ników)
Ocena wypadków w odniesieniu do pacjentów
i personelu (na 10 przypadków)
Ocena wypadków związanych z przekroczeniem
dawki u personelu lub pacjentów (na 1 przypadek)
Ocena ryzyka dla pacjentów lub personelu (na 10
przypadków)
0,01
0,005
0,005
0,01
Uwagi:
o)
Obliczenia dotyczą zakładu radiologii posiadającego 3 tomo-
grafy komputerowe oraz 10 aparatów Rtg. W przypadku znacz-
nie większych lub znacznie mniejszych zakładów współczynniki
trzeba odpowiednio dostosować.
Działając jako RPE, fizyk medyczny musi odpowiednio reagować
we wszystkich przypadkach związanych z ochroną radiologiczną
personelu i pacjenta. Należy poczynić formalne uzgodnienia z ze-
wnętrznym RPE w celu zapewnienia ochrony na czas corocznego
urlopu i choroby.
