Page 7 - IFM_201306_vA 150 dpi
Basic HTML Version
Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2013 vol. 2
radiologia
/
radiology
287
artykuł
/
article
Wstęp
Wiele nowych aparatów rentgenowskich wyposa-
żonych jest w systemy mierzące lub podające war-
tości dawek. W przypadku radiologii ogólnej, za-
biegowej i pantomografii jest to najczęściej iloczyn
dawki/kermy i powierzchni pola promieniowania
(DAP/KAP). W tomografach rentgenowskich, w do-
kumencie generowanym po badaniu pacjenta po-
dawane są indeksy dawek oraz iloczyny dawki i dłu-
gości (DLP). W odniesieniu do mammografii jest to
wartość średniej dawki gruczołowej AGD (
Average
Glandular Dose
) lub MGD (
Mean Glandular Dose
),
rzadziej dawki wejściowej ESD (
Entrance Skin Dose
).
W przypadku tej ostatniej podawane wartości są
przeliczane z wartości wysokiego napięcia, obcią-
żenia prądowo-czasowego i odległości pomiędzy
płytką uciskową a stolikiem aparatu (wartości „mie-
rzone” przez aparat przy każdej ekspozycji) oraz kil-
ku czynników wprowadzonych do oprogramowania
aparatu bądź na etapie tworzonego oprogramowa-
nia jak też kalibracji aparatu rentgenowskiego przez
inżyniera serwisowego (wartość HVL oraz zależno-
ści pomiędzy dawką wejściową a wartością obciąże-
nia prądowo-czasowego).
Zastosowanie dodatkowego wyposażenia może
ułatwić personelowi prowadzenie znacznie bardziej
zoptymalizowanych badań z wykorzystaniem pro-
mieniowania rentgenowskiego.
Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania
Raka Piersi w Polsce jest jedynym przykładem ruty-
nowego wdrożenia ustawowego wymogu kontroli
dawek i porównywania ich z poziomami referencyj-
nymi [1] w jednostkach stosujących promieniowanie
jonizujące w medycznej diagnostyce obrazowej.
Wspomniane poziomy referencyjne (w mammogra-
fii) w znacznie szerszym zakresie przedstawione są
w europejskich wytycznych dotyczących wcześniej
wspomnianego programu profilaktycznego [2].
Jednak wymóg ten niestety nie obejmuje wszyst-
kich aparatów mammograficznych, dla których In-
spektor Sanitarny wydał decyzje dopuszczające do
użytkowania. Bardzo często kontrola dozymetrycz-
na stanowiąca element bardziej zaawansowanej
kontroli jakości bywa pomijana, szczególnie jeśli są
to aparaty z cyfrową formą akwizycji obrazu.
Wykonane przez organy inspekcyjne obserwacje,
wynikające z kontroli dozymetrycznych i sprawdza-
jące poprawność działania takich aparatów, stały się
podstawą dalszych analiz i pomiarów.
Pomiar średniej dawki gruczołowej
w mammografii
Piotr Jankowski, Monika Jędrzejewska, Bartosz Węckowski
Polskie Towarzystwo Inżynierii Klinicznej, ul. Naramowicka 219a/18, 61-611 Poznań, tel. +48 602 303 517, e-mail:
