vol. 5 6/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
296
artykuł
\
article
radioterapia
\
radiotherapy
Siedmiodniowy cykl pracy
Przy wyprowadzaniu czynników zatrudnienia WTE, podanych
w Załączniku I, przyjęto ośmiogodzinny dzień pracy, 5 dni w tygo-
dniu, z częściową obsługą wweekendy. Jednak pojawia się tendencja
do pracy 7 dni w tygodniu. W związku z tym należałoby zwiększyć
minimalny poziom zatrudnienia.
Podsumowanie i zalecenia
Wytyczne przedstawione w „
Recommendations on Medical Physics
Education and Traning in Europe
” opisują kryteria, które powinny być
spełnione w odniesieniu do osób posiadających tytuł fizyka medycz-
nego, specjalizację oraz/lub status MPE i RPE. Dokument zawiera
również zalecenia dotyczące minimalnego poziomu zatrudnienia
doświadczonych fizyków medycznych w ramach radioterapii, medy-
cyny nuklearnej, ochrony radiologicznej.
Sytuacją idealną byłoby, gdyby liczba doświadczonych fizyków
była większa niż wartości minimalne podane w tabeli Załączniku I.
W krajach europejskich, o wysoko rozwiniętej opiece zdrowotnej, fi-
zycy medyczni biorą udział w zarządzaniu i rozwoju. Pełnią również
rolę konsultantów w badaniach, przedstawiają i opracowują wyniki.
EFOMP zaleca, aby taka polityka została przyjęta przez wszystkie
organizacje członkowskie (
National Member Organisations
). Ma to na
celu zapewnienie w całej Europie jednolitego poziomu usług świad-
czonych przez fizyków w całej Europie.
ZAŁĄCZNIK I
1.
Określenie minimalnego poziomu zatrudnienia fizyków
medycznych w radioterapii
1.1.
Wyliczenia dotyczą wyłącznie liczby doświadczonych fizy-
ków medycznych, którzy osiągnęli poziom 7 w klasyfikacji
EQF.
1.2.
Poziom zatrudnienia powinien uwzględniać liczbę leczo-
nych pacjentów, stopień skomplikowania zabiegów, rodzaj
sprzętu itp.
CZYNNIKI ZALEŻNE OD WYPOSAŻENIA OŚRODKA
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Akcelerator liniowy, tzw. „multi-mode”
(na 1 urządzenie)
Akcelerator liniowy, tzw. „single-mode” lub bomba
kobaltowa (na 1 urządzenie)
Wyposażenie główne
a)
(na 1 urządzenie)
Wyposażenie dodatkowe
b)
(na 1 urządzenie)
Pozostałe wyposażenie
c)
(na 1 urządzenie)
0,6
0,2
0,2
0,1
0,05
CZYNNIKI ZALEŻNE OD TERAPII PROWADZONEJ
W OŚRODKU
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Radioterapia konwencjonalna 2D przy użyciu wią-
zek zewnętrznych (na 100 procedur)
Radioterapia konformalna 3D CRT (na 100 procedur)
Techniki specjalne
d)
(na 100 procedur)
Brachyterapia (na 100 procedur)
0,05
0,02
0,4
0,4
Uwagi:
a)
Wyposażenie główne: TPS, IMRT, CT, HDR/PDR, komputerowy
system zarządzania radioterapią
b)
Wyposażenie dodatkowe: IGRT, SABR, administracja TPS, LDR,
symulator
c)
Pozostałe wyposażenie: EPID, MLC, konturowanie automatyczne,
wylewanie osłon, radioterapia ortowoltowa lub powierzchniowa
d)
Techniki specjalne SABR, IMRT, TBI, TSE
W celu wyznaczenia rekomendowanej liczby fizyków przedstawione
w tabeli współczynniki należy przemnożyć przez liczbę posiadanych
urządzeń oraz czynnik zależny od liczby wykonywanych procedur.
Ekspert z fizyki medycznej musi być na miejscu każdego standardo-
wego dnia pracy oraz powinien być zawsze dostępny w czasie weeken-
dów w celu przeprowadzenia konsultacji. Aby to wymaganie zostało
spełnione, zatrudnionychmusi być przynajmniej 2 ekspertów. MPEmusi
być dostępny w celu przeprowadzenia konsultacji zawsze, gdy prowa-
dzona jest terapia. Powinien również pojawić się na miejscu w każdym
nagłymwypadku. To wymaganie dotyczy także ośrodków satelitarnych.
2.
Określanie minimalnego poziomu zatrudnienia fizyków
medycznych w medycynie nuklearnej
2.1.
Wyliczenia dotyczą wyłącznie doświadczonych fizyków
medycznych, którzy ukończyli kształcenie przynajmniej na
poziomie 7 EQF.
2.2.
Poziom zatrudnienia powinien zostać wyznaczony
z uwzględnieniem dostępnego wyposażenia oraz bada-
nych i leczonych pacjentów.
CZYNNIKI ZALEŻNE OD WYPOSAŻENIA OŚRODKA
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Gamma kamera (na 1 urządzenie)
Wielogłowicowa Gamma kamera SPECT/CT
Gamma Camera – wyłącznie Tc-99m (na 1 urządzenie)
Wielogłowicowa Gamma kamera SPECT/CT Gamma
Camera – szereg nuklidów (na 1 urządzenie)
PET/CT (na 1 urządzenie)
Wyposażenie dodatkowe
e)
(na 1 urządzenie)
0,02
0,05
0,1
0,1
0,01
CZYNNIKI ZALEŻNE OD PACJENTA
Rekomendowana
liczba fizyków
medycznych
Procedury bez przetwarzania danych
f)
(na 100
procedur)
Procedury z przetwarzaniemdanych lub rekonstrukcją
tomograficzną, np. SPECT, SPECT/CT
g)
(na 100 procedur)
Badanie PET/CT (na 100 procedur)
Terapia jodem I-131 prowadzona ambulatoryjnie
(na 50 procedur)
Prosta terapia jodem I-131 prowadzona stacjonar-
nie (na 10 procedur)
Terapia kompleksowa (np. 131-mIBG, 177Lu, 90Y)
(na 10 procedur)
Ocena ryzyka dla kobiet w ciąży (na 10 procedur)
0,001
0,02
0,02
0,01
0,005
0,07
0,02
Uwagi:
e)
Wyposażenie dodatkowe: stacje robocze, liczniki gamma itp.
f)
Jeśli chodzi o procedury, w przypadku których nie dokonuje się
przetwarzania danych, zakłada się udział fizyka w pracach zwią-
zanych z optymalizacją procedury w ilości 1 dzień/rok. Jeśli
istnieje konieczność większego udziału fizyka, podany współ-
czynnik (0,001) należy odpowiednio zwiększyć.
g)
W przypadku związanych z przetwarzaniem danych zakła-
da się aktywny udział fizyka (raz na tydzień) w konfiguracji
systemu, kontroli jakości, walidacji procedur, szkoleniach
i dokumentowaniu.
