Page 30 - IFM 2 2013 - calosc - www

vol. 2 2/2013 Inżynier i Fizyk Medyczny
artykuł \ article telemedycyna \ telemedicine
78
Każdy kraj wdrażający usługi telemedyczne staje przed
innymi problemami. W przypadku Polski podstawowym wy-
zwaniem jest informatyzacja sektora ochrony zdrowia, która
jest wdrażana, lecz stopień zaawansowania jest silnie uza-
leżniony regionalnie. Wiąże się to również z jednoczesnym
zaplanowaniem stosowania odpowiednich standardów już
na etapie projektowania informatyzacji jednostek ochrony
zdrowia, tak aby system był w stanie współpracować w szer-
szym zakresie z systemami zewnętrznymi. Istotna jest także
znajomość urządzeń, którymi dysponuje jednostka ochrony
zdrowia, procedur, jakie będą wykonywane za pomocą urzą-
dzeń oraz kierunku rozwoju w zakresie oferowanych usług.
W celu umożliwienia włączenia Polski do obszaru „interope-
racyjnego” elektronicznego rekordu pacjenta EHR ( Electro-
nic Health Record ) niezbędna jest także praktyczna realizacja
budowy rozwiązań ICT w sektorze ochrony zdrowia zgodnie
z wytycznymi Komisji Europejskiej.
Organizacje
Na całym świecie istnieje wiele organizacji zajmujących się za-
gadnieniami teleradiologii. Na terenie Europy wiodącą orga-
nizacją jest ESR ( European Society of Radiology), która uszcze-
góławia rolę radiologa w całym procesie teleradiologicznym
oraz zwraca uwagę nie tylko na potencjalne możliwości zwią-
zane z serwisem teleradiologicznym, lecz również na poten-
cjalne problemy związane z jej wdrożeniem [2]. Szczególnie
ważnym zagadnieniem jest konieczność wprowadzenia na
terenie Europy odpowiednich jednolitych regulacji prawnych
zapewniających wysoką jakość tego rodzaju usług. ESR pod-
kreśla, że teleradiologia to przede wszystkim akt medyczny,
który powinien spełniać określone wymagania prawne, m.in.
podstawowe zasady ochrony radiologicznej zawarte w dy-
rektywach Euratom: uzasadnienie narażenia na promienio-
wanie, optymalizację ochrony oraz ograniczenie dawek [3].
ACR (American Collage of Radiology), jako wiodąca organi-
zacja w dziedzinie radiologii w Stanach Zjednoczonych, ma-
jąca na celu m.in. wspieranie postępu w dziedzinie radiologii
i udoskonalanie serwisu radiologicznego, systematycznie
definiuje nowe standardy techniczne oraz wytyczne od-
nośnie praktyk radiologicznych, biorąc pod uwagę postęp
techniczny. Dla teleradiologii standard ACR definiuje [4]:
––kwalifikacje personelu,
––wytyczne odnośnie sprzętu,
––licencjonowanie,
––referencje,
––odpowiedzialność,
––sposoby komunikacji,
––kontrolę oraz polepszanie jakości.
ACR postuluje również, aby standardy związane z elektro-
niczną praktyką w obrazowaniu medycznym uwzględniały
poniższe zalecenia [5]:
––wstępna akwizycja lub generacja i zapis prawidłowo
oznakowanych i zidentyfikowanych danych obrazowych,
––transmisja danych do właściwego nośnika danych, skąd
mogą być odzyskane w celu wyświetlenia do formalnej
interpretacji, przeglądu i konsultacji,
––odzyskiwanie danych z dostępnych wcześniejszych ba-
dań obrazowych i ich wyświetlanie w celu porównania
z bieżącymi badaniami,
––transmisja danych na odległość w celu konsultacji, prze-
glądu lub interpretacji,
––właściwa kompresja danych obrazowych w celu ułatwie-
nia transmisji i składowania bez utraty ważnej informacji
medycznej,
––archiwizacja danych w celu utrzymania dokumentacji
medycznej pacjenta w formie umożliwiającej:
a) ich odzyskanie w krótkim czasie,
b) spełnienie odpowiednich regulacji prawnych,
c) zapewnienie poufności danym dotyczącym pacjenta,
––dostarczanie zinterpretowanych obrazów do jednostki
kierującej,
––udostępnianie konsultacji radiologicznych w jednostkach
medycznych niemających wsparcia radiologa na miejscu,
––zapewnianie nadzoru badań obrazowych poza jednostką,
––zapewnienie na czas dostępności obrazówradiologicznych,
konsultacji i interpretacji w zakresie zarówno nagłej, jak
i standardowej opieki medycznej,
––minimalizowanie występowania słabej jakości obrazów
radiologicznych.
Standardy
Interoperacyjność to możliwość przesyłania informacji
pomiędzy dwoma systemami. Zastosowanie standardów
interoperacyjności w medycynie umożliwia udostępnianie
informacji medycznej w każdym wymaganym czasie i miej-
scu. Standardy gwarantują m.in. zachowanie odpowiedniej
jakości danych, odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa
i poufności. Organizacją wspierającą rozwój istniejących
standardów jest IHE (Integrating Healthcare Enterprise).
Standardem wymiany i reprezentacji danych medycznych
przyjętymw teleradiologii stał się rozwinięty we współpracy
z ACR oraz NEMA (National Electrical Manufacturers Associa-
tion), standard DICOM (Digital Imaging and Communications
in Medicine). Dla celów wymiany danych w formie dokumen-
tów tekstowych w medycznym środowisku informatycznym
opracowano i wdrożono normę HL7 (Health Level 7 ). Jest to
istotny standard z punktu widzenia wdrażania koncepcji EHR
(Electronic Health Record ) umożliwiającej pacjentom dostęp
on-line do osobistych danych medycznych. Elementem in-
tegrującym powyższe standardy, umożliwiającym ich efek-
tywną współpracę, jest język znaczników XML (Extensible
Markup Language).