vol. 6 4/2017 Inżynier i Fizyk Medyczny
206
artykuł
\
article
radioterapia
\
radiotherapy
Q: Jakie są najczęstsze źródła błędów
podczas radioterapii?
A: Wśród lekarzy i fizyków przeważa opinia, że
to pacjent jest najczęstszą przyczyną powsta-
wania różnic pomiędzy opracowanym a reali-
zowanym planem leczenia. Badania wykazują,
że ułożenie pacjenta, zmiany jego anatomii
pomiędzy frakcjami oraz ich wpływ na rzeczy-
wiste umiejscowienie izocentrum względem
nowotworu, to najczęstsze źródła błędów. Te
same badania potwierdzają również, że tzw.
„analiza in-vivo” z użyciemEPIDwspartawyko-
rzystaniem oprogramowania PerFRACTION™
staje się efektywną metodą detekcji błędów
związanych z anatomią pacjenta.
Q: Czy pliki log zawierają wyniki pomia-
rów?
A: Tak, ale tylko cząstkowe i niewystarczające
dowykrycia niektórychbłędów. Pliki log zawie-
rają dane przesyłane przez systemy wewnę-
trze akceleratora i tylko jednostki monitorowe
sąmierzone przy użyciu komór monitorowych.
Warto również pamiętać, że informacja o po-
zycji MLC nie pochodzi z pomiaru ich rzeczy-
wistego położenia, ale z informacji zwrotnej
pobieranej z ich silnika napędowego. Zatem,
przy kontroli akceleratora korzystamy z nie-
weryfikowanych pomiarami informacji, które
przesyła akcelerator. Doświadczenia kliniczne wskazują, że informa-
cje te bywają obarczone błędem, co obniża ich wiarygodność.
Q: Czy PerFRACTION™ to rzeczywiście system analizy
in-vivo?
A: Tak. PerFRACTION™, łącząc w sobie jednoczesne pomiary
przenikalności w 2D oraz rekonstrukcję i analizę dawki w 3D, po-
zwala, w połączeniu z rekonstrukcją dawki opartą na CBCT, wykryć
wszystkie potencjalne źródła błędów. Wyczerpuje to w pełni defi-
nicję zaproponowaną w obszernym przeglądzie van Elmpta
1
:
„Do-
zymetria in-vivo: Pomiar lub wyznaczenie dawki wewnątrz pacjenta.
Pomiary przeprowadzone podczas leczenia mogą zostać przeprowa-
dzone inwazyjnie (np. wewnątrz ciała pacjenta) lub nieinwazyjnie (np.
na ciele lub w pewnej odległości od ciała pacjenta), przy czym dawka
w interesującym nas punkcie wyznaczona zostaje przez ekstrapolację.”.
Oprogramowanie PerFRACTION™ wykorzystuje wsteczną pro-
jekcję opartą na danych z EPID, co uniezależnia ocenę błędów od
danych transmitowanych przy pomocy plików log. Takie rozwią-
zanie istotnie obniża poziom ryzyka pominięcia błędów o różnej
genezie związanej z wiązką, listkami MLC, szczękami kolimatora
oraz pacjentem, a więc wszystkimi czynnikami wpływającymi na
sygnał docierający do EPID (patrz dokument SNC: „On the Mat-
ter of Forward Versus Back Projection” –
.
Q: Jak w praktyce działa PerFRACTION™?
A: PerFRACTION™ automatycznie pobiera informacje i dane za-
warte w plikach DICOM. Kiedy PerFRACTION™ po raz pierwszy
otrzymuje dostęp do DICOM RT Plan (zwykle z wykorzystaniem
PerFRACTION™
