Page 4 - IFM_201305_vA 150 dpi
Basic HTML Version
vol. 2 5/2013 Inżynier i Fizyk Medyczny
232
redakcja
\
editorial board
Rehabilitacja
prof. Jana Czochralskiego
Redaktor Naczelny
Grzegorz Pawlicki
Prof. dr hab. inż. lek. med.
KOMITET NAUKOWY
/ SCIENTIFIC COMMITTEE
prof. dr hab. inż. lek. med.
Grzegorz Pawlicki
dr hab. inż.
Ewa Zalewska
dr hab. n. med.
Paweł Kukołowicz
dr inż. Dominika
Oborska-Kumaszyńska
RADA NAUKOWA / SCIENTIFIC COUNCIL
dr hab. inż. Maciej Budzanowski, IFJ PAN, Kraków
dr hab. Wojciech Bulski, Centrum Onkologii, Warszawa
dr n. med. Wojciech Glinkowski, PTT, Warszawa
prof. Natalia Golnik, PW, Warszawa
mgr Agnieszka Janaszczyk, UM, Poznań
dr inż. Jolanta Karpowicz, CIOP-PIB, Warszawa
dr inż. Renata Kopeć, IFJ PAN, Kraków
prof. Danuta Koradecka, CIOP-PIB, Warszawa
dr inż. Ryszard Kowski, PTIK, Łódź
prof. Leszek Królicki, UM, Warszawa
dr hab. n. med. Paweł Kukołowicz, PTFM Warszawa
prof. Roman Maniewski, IBIB PAN, Warszawa
prof. dr hab. Rafał Matkowski, UW, Wrocław
dr inż. Dominika Oborska-Kumaszyńska, NCHospital,
Wolverhampton Royal Hospitals, UK
prof. Tadeusz Pałko, PW, Warszawa
mgr Maria Paroń, NWSM Wrocław
prof. Grzegorz Pawlicki, PW, Warszawa
Czesław Pływacz, PSTE, Piekary Śląskie
prof. Halina Podbielska, PWR Wrocław
prof. Marek Sąsiadek, AM, Wrocław
prof. Andrzej Urbanik, CM UJ, Kraków
dr hab. inż. Ewa Zalewska, IBIB PAN, Warszawa
PATRONAT / PATRONATE
Niepubliczna Wyższa Szkoła
Medyczna z siedzibą we Wrocławiu,
ul. Nowowiejska 69, 50-340 Wrocław
REDAKCJA
/ EDITORIAL BOARD
Redaktor Naczelny
/ Editor-in-Chief
prof. dr hab. inż. lek. med.
Grzegorz Pawlicki
Z-ca Redaktora Naczelnego
/ Editor
dr hab. inż. Ewa Zalewska
Z-ca Redaktora Naczelnego
/ Editor
mgr inż. Jacek Lewandowski
Redaktor techniczny
/ Managing Editor
mgr inż. Katarzyna Wilczyńska
ADRES REDAKCJI
INDYGO Zahir Media
ul. Kamienna 105 lok. 9,
50-547 Wrocław
tel./fax + 48 71 796 41 59
e-mail:
PRENUMERATA
/ SUBSCRIPTION
Janusz Bona
Cena jednego egzemplarza
–
15,50 zł
Prenumerata roczna –
90 zł
WYDAWNICTWO
/ PUBLISHING HOUSE
INDYGO Zahir Media
Dyrektor Wydawnictwa
Katarzyna Wilczyńska
Dyrektor Marketingu
Jacek Lewandowski
Sekretarz Redakcji
Janusz Bona
DTP
Tomasz Brończyk
stopka redakcyjna
W
wydaniu 3/2013 prezentowaliśmy Państwu
sylwetkę prof. Jana Czochralskiego w świetle
jego niezwykłych dokonań. Nie mniej ciekawe od do-
robku naukowego było jego życie prywatne.
Jan Czochralski urodził się 23 października 1885
roku w Kcyni, nieopodal Nakła. Żył na terenie Wiel-
kiego Księstwa Poznańskiego należącego wów-
czas do zaboru pruskiego. Był obywatelem Rzeszy
i z tego tytułu otrzymał paszport niemiecki. Ze
względu na okoliczności, w których dorastał, nie
otrzymał starannego wykształcenia. Dzięki wytrwa-
łej pracy i wielu talentom szybko zwrócił na siebie
uwagę. Publikacje prezentujące wyniki przeprowa-
dzanych badań ważnych dla praktyki przemysłowej
oraz ogłaszane patenty, przyniosły mu uznanie
jako jednego z najwybitniejszych metaloznawców.
Szczególnym wyrazem podziwu i szacunku dla jego
osiągnięć naukowych była jego nominacja na stano-
wisko Przewodniczącego Niemieckiego Towarzy-
stwa Metaloznawczego (1925 r.).
W1927 roku Jan Czochralski otrzymał zaproszenie
od prezydenta IgnacegoMościckiego do powrotu do
kraju ojczystego i objęcia Katedry Metaloznawstwa
w Politechnice Warszawskiej. Przyjął zaproszenie.
Specjalnie dla niego usunięto główną przeszkodę
w uzyskaniu stanowiska kierownika katedry. Jan Czo-
chralski nie spełniał wymogów formalnych: nie miał
tytułu profesora, doktoratu ani nawet świadectwa
maturalnego. Posiadał natomiast talent i ogromną
wiedzę w dziedzinie metalurgii oraz umiejętności
prowadzenia badań naukowych. W 1929 roku Senat
PW uhonorował wybitnego metaloznawcę tytułem
Doktora Honoris Causa. Dzięki temu prezydent mógł
nadać mu tytuł profesora zwyczajnego w zakresie
metalurgii i metaloznawstwa. Wkrótce powołano In-
stytut Metalurgii i Metaloznawstwa, a w nim znalazł
się obok innych zakład prof. Czochralskiego.
Stan ten był konfliktogenny, wzbudzał zazdrość
środowiska naukowego, co zapewne było źródłem
późniejszych zdarzeń. Podnoszenie braku formal-
nego wykształcenia, szkalowania pod adresem
profesora, domniemania szpiegostwa na rzecz Nie-
miec itp. doprowadziły do szeregu procesów sądo-
wych, które wytoczył profesor w trosce o swoje
dobre imię. Wszystkie wygrał.
Zaraz po wojnie, nieliczne grono profesorów
(pozostających w konflikcie z prof. Czochralskim od
przedwojnia) wznowiło atak. Zarzucano mu współ-
pracę z okupantem niegodną obywatela polskiego,
a tymbardziej profesora. Dowodem tejże współpra-
cy miała być, ich zdaniem, działalność jego Zakładu
Metaloznawstwa na rzecz Niemców. W związku
z przedstawionymi zarzutami Senat wydał oświad-
czenie o wykluczeniu prof. Jana Czochralskiego
z grona profesorów Politechniki Warszawskiej.
W kwietniu 1945 roku profesor i jego córka z mę-
żem (Leonia i Mieczysław Wojciechowscy) zostali
aresztowani. Przeprowadzono dochodzenie pro-
kuratorskie, w wyniku którego oddalono wszystkie
zarzuty i umorzono postępowanie.
Przez następne lata oponenci i ich uczniowie
blokowali w Senacie sprawę rehabilitacji profesora
aż do 2011 roku.
Pierwszą nieskuteczną próbę rehabilitacji w 1993
roku na posiedzeniu Senatu PW podjął rektor prof.
Marek Dietrych (z inicjatywy prof. Macieja Grabskie-
go). Tymczasem z inicjatywy rektora prof. W. Kurni-
ka (luty 2011) – po przeprowadzeniu właściwego po-
stępowania przez Komisję Historii i Tradycji Senatu
na podstawie odnalezionych przez prof. M. Nadera
dokumentów archiwalnych świadczących, że prof.
Jan Czochralski nie działał na szkodę Państwa – Se-
nat PW ogłosił jego rehabilitację.
29 czerwca 2011 roku Senat podjął stosowną
uchwałę przywracającą profesorowi dobre imię
i uznanie. 7 grudnia 2012 roku Sejm przyjął uchwa-
łę w sprawie ustanowienia roku 2013 Rokiem Jana
Czochralskiego.
