Page 11 - IFM_201304

Inżynier i Fizyk Medyczny 4/2013 vol. 2

artykuł naukowy

/

scientific paper

171

kardiologia

/

cardiology

są jako jedno- lub wielokanałowe. W warunkach klinicznych naj-

częściej stosowane są 3-, 6- lub 12-kanałowe aparaty EKG (Fot. 1).

Nowoczesny aparat EKG składa się z przełącznika odprowadzeń,

układu kalibracji „1 mV” oraz dla każdego kanału z układu zabez-

pieczeń przeciwuszkodzeniomod sygnałówwysokonapięciowych,

pochodzących np. od aparatów elektrochirurgicznych, diatermii,

a także od defibrylatorów, połączonego z przedwzmacniaczami

różnicowymi sprzężonymi pojemnościowo z kluczowanymoporem

wejściowym wzmacniaczy końcowych z filtrami kształtującymi pa-

smo przenoszenia sygnału EKG w zakresie 0,05 do 100 Hz, niekiedy

szerszym. Tor analogowy EKG wzmacniany jest poprzez przetwor-

nik A/C łączony z odpowiednim mikrokontrolerem, który wyko-

rzystywany jest do sterowania procesem rejestracji krzywej EKG

oraz analizy parametrów amplitudowo-czasowych sygnału EKG,

służących do wspomagania opisu lub generowania automatyczne-

go raportu z badania. Do zapisu krzywej wykorzystuje się obecnie

typowe rejestratory cyfrowe.

Sygnał EKG może być odbierany za pomocą odpowiednich

elektrod z powierzchni ciała, z przełyku lub poprzez cewnik

z elektrodami wewnątrz ser-

ca. Klasyczne badanie EKG

w warunkach spoczynkowych

wykonywane jest z 12 odpro-

wadzeń z powierzchni ciała

(6 odprowadzeń kończynio-

wych, z których 3 są dwubie-

gunowe i 3 jednobiegunowe

oraz z 6 odprowadzeń przed-

sercowych jednobiegunowych). Badanie to służy do potwier-

dzenia lub wykrycia przebytych zawałów serca oraz często do

wykrywania i oceny typu istniejącej arytmii serca, a także do

wstępnej diagnostyki choroby niedokrwiennej serca. W tym

ostatnim przypadku, dla poprawy czułości i swoistości metody,

należy dodatkowo zastosować testy prowokacyjne w formie

próby wysiłkowej z zastosowaniem bieżni ruchomej lub cyklo-

ergometru, lub prowokacji farmakologicznej poprzez podanie

dobutaminy, lub prowokacji metodą przezprzełykowej stymu-

lacji serca. W diagnostyce choroby niedokrwiennej serca oraz

napadowych arytmii stosuje się także wielogodzinną rejestrację

EKG w warunkach normalnej aktywności życiowej przy użyciu

miniaturowego rejestratora EKG (metoda Holtera). W badaniach

arytmii stosuje się metodę elektrokardiografii wysokorozdziel-

czej, opartej na uśrednianiu sygnału EKG z wielu cykli lub z wielu

odprowadzeni w jednym cyklu serca, co poprawia stosunek sy-

gnałów do szumu i umożliwia uwidacznianie czynności poszcze-

gólnych charakterystycznych miejsc układu bodźcotwórczo-

-przewodzącego serca, co ma duże znaczenie w szczegółowej

diagnostyce zaburzeń rytmu serca.

Polifizjografia

Łączenie rejestracji EKG z innymi sygnałami, w szczególności pręd-

kości lub natężenia przepływu krwi, ciśnienia krwi, impedancji klat-

ki piersiowej (kardiografia impedancyjna) [3] oraz zawartości O

2

lub

CO

2

we krwi i gazach oddechowych daje możliwość jednoczesnej

oceny czynności elektrycznej i mechanicznej serca, a w przypadku

gazometrii O

2

i CO

2

także oceny procesówmetabolicznych. Badania

polifizjologiczne mają istotne znaczenie w ocenie hemodynamiki

i są pomocne w rozpoznawaniu niewydolności serca.

Metody pomiaru ciśnienia krwi

Wyróżnia się sześć metod pomiaru ciśnienia krwi, z których czte-

ry są nieinwazyjne, dwie inwazyjne [4]. Trzy metody nieinwazyjne

pomiaru ciśnienia (osłuchowa, oscylometryczna, kompensacyjna)

wymagają zastosowania mankietu uciskowego, najczęściej nakła-

danego na przedramię, czwarta – zwana metodą tonometrii apla-

nacyjnej – wymaga jedynie ucisku lokalnego w celu spłaszczenia

ściany naczynia (aplanacja). We wszystkich tych metodach podsta-

wowy sygnał informacyjny pochodzi od odkształceń uciskanych na-

czyń ciśnieniem zewnętrznym poprzez mankiet lub końcówkę uci-

skową. Wmetodzie osłuchowej (Fot. 2) i oscylometrycznej (Fot. 3)

wwersji ręcznego, niezautomatyzowanego pomiaru ciśnienia krwi

stosuje się na ogół manometry rtęciowo-szklane (obecnie wycofy-

wane) oraz manometry mechaniczne ze sprężystą rurką Bourdona

lubmembranowe, a takżemanometry elektronicznew zautomaty-

zowanych wersjach urządzeń pomiarowych.

Fot. 2

Pomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową za pomocą prostego aparatu

mankietowego z manometrem mechanicznym i słuchawką lekarską

Fot. 3

. Pomiar ciśnienia krwi z zastosowaniem zautomatyzowanego ciśnieniomierza

krwi opartego na metodzie oscylometrycznej

Fot. 1

Przykładowy elektrokardiograf

(zdjęcie opublikowane za zgodą firmy

Shiller Poland)

Page 11 - IFM_201304_vB 150 dpi