vol. 5 1/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
6
inżynieria medyczna
\
medical engineering
artykuł naukowy
\
scientific paper
zdrowia, w diagnostyce i terapii oraz wspomaganie kadry me-
dycznej w zakresie prawidłowego, zarówno technicznego, jak
i ekonomicznego, ich wykorzystania. Udział wykwalifikowanej
kadry technicznej jest niezbędny dla zwiększenia bezpieczeń-
stwa, niezawodności i efektywności wykorzystania aparatury
medycznej, a także uzyskiwania wysokiej jakości wyników z żą-
daną dokładnością do prowadzonych procedur medycznych.
Program kształcenia specjalizacyjnego zakłada przygotowa-
nie inżynierówmedycznych do pracy w placówkach medycznych
poprzez poszerzenie wiedzy w zakresie anatomii i fizjologii, me-
tod pomiarów biomedycznych, konstrukcji aparatury medycznej
oraz zasad bezpieczeństwa stosowania aparatury medycznej.
Uczestnikami kształcenia podyplomowego mogą być osoby
posiadające tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera
uzyskany na kierunkach: Inżynieria biomedyczna, Automatyka
i robotyka, Elektronika i telekomunikacja, Mechanika i budowa
maszyn, Informatyka oraz co najmniej roczny staż pracy w pla-
cówce medycznej.
Program studiów podyplomowych jest planowany na 2-3 lata
i obejmuje 1700 godzin, w tym 700 godzin wykładów, 200 go-
dzin zajęć laboratoryjnych i 23 tygodnie stażu w szpitalu w za-
kresie wykonywania czynności zawodowych zgodnych z progra-
mem specjalizacji.
Program studiów składa się z 11 modułów tematycznych
obejmujących: Moduł I. Podstawy anatomiczno-fizjologiczne
inżynierii medycznej; Moduł II. Biomechanika i inżynieria reha-
bilitacyjna; Moduł III. Podstawy elektroniki medycznej; Moduł
IV. Radiologia generatory promieniowania jonizującego (w tym
generatory liniowe i ochrona radiologiczna); Moduł V. Automa-
tyka, robotyka i telematyka medyczna; Moduł VI. Sygnały biome-
dyczne, teoria przetwarzania sygnałów, informatyka medyczna;
Moduł VII. Wybrane urządzenia diagnostyki medycznej i syste-
my diagnostyczno-terapeutyczne; Moduł VIII. Urządzenia dia-
gnostyki obrazowej (radiografia, TK, MRI, PET, SPECT, USG); Mo-
duł IX. Aparatura bloku operacyjnego. Systemy intensywnego
nadzoru w stanach zagrożenia życia; Moduł X. Sztuczne narządy
i materiały medyczne; Moduł XI. Inżynieria kliniczna – zagadnie-
nia prawno-organizacyjne, testowanie i bezpieczeństwo pracy.
Absolwent studiów specjalizacyjnych w dziedzinie inżynierii
medycznej uzyska kwalifikacje w zakresie m.in. zapewnienia pra-
widłowej instalacji i sprawności urządzeń medycznych, upraw-
nień do przeprowadzania okresowych kontroli aparatury, opra-
cowywanie procedur i standardów stosowania środków techniki
medycznej, udziału w opracowaniu strategii postępowania dia-
gnostycznego i terapeutycznego przy użyciu medycznych środ-
ków technicznych. Ponadto specjalista w dziedzinie inżynieria
medyczna będzie posiadać kompetencje do nadzoru jakości
stosowanej aparatury i poprawności procedur techniczno-eks-
ploatacyjnych, dopuszczania do praktyki medycznej skontrolo-
wanej aparatury.
Egzamin kończący specjalizację – Państwowy Egzamin Spe-
cjalizacyjny (PES) to egzamin dwuczęściowy, składający się
z egzaminu praktycznego i egzaminu teoretycznego. Pierwsza
część będzie egzaminem praktycznym. Pozytywny wynik tego
egzaminu dopuszcza do egzaminu teoretycznego. Egzamin
teoretyczny może być w formie ustnej lub testowej. Zadania
egzaminacyjne dla PES opracowuje i ustala Centrum Egzami-
nów Medycznych (CEM) w porozumieniu z konsultantem krajo-
wym w dziedzinie inżynierii medycznej odrębnie na każdą sesję
egzaminacyjną.
Absolwenci studiów podyplomowych otrzymują tytuł spe-
cjalisty w dziedzinie inżynierii medycznej, który uprawnia do
zatrudnienia w placówce medycznej na stanowisku inżyniera
medycznego. Zgodnie z ustawą w niektórych zaawansowanych
procedurach medycznych mogą brać udział wyłącznie inżyniero-
wie specjaliści. Na stanowisko konsultanta wojewódzkiego lub
krajowego mogą być powołane wyłącznie osoby z tytułem spe-
cjalisty w dziedzinie inżynierii medycznej.
Udział w szkoleniu specjalizacyjnym i umożliwiającym uzyska-
nie tytułu specjalisty spowoduje wzmocnienie pozycji inżyniera
medycznego w placówkach służby zdrowia poprzez wprowadze-
nie mechanizmów służących zapewnieniu sprawowania przez
kadrę techniczną właściwego nadzoru nad eksploatacją apara-
tury, jej optymalizacji i efektywnego wykorzystania oraz podnie-
sieniu bezpieczeństwa.
Aktualny stan wdrażania
szkolenia specjalizacyjnego
Aktualnie akredytacje do prowadzenia tej specjalizacji mają trzy
ośrodki:
1.
Instytut Inżynierii Materiałowej Politechniki Łódzkiej
(12 miejsc) – akredytacja 15.03.2011
2.
Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej, Wydział Me-
chatroniki Politechniki Warszawskiej (10 miejsc) – akredy-
tacja 1.10.2013
3.
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza Radec-
kiego we Wrocławiu (6 miejsc) – akredytacja 21.03.2014.
Pomimo uzyskanych akredytacji, jak dotąd żadna z tych jed-
nostek nie uruchomiła kształcenia specjalizacyjnego. Główną
przeszkodą uruchomienia specjalizacji jest mała liczba kandy-
datów, co wiąże się z wieloma czynnikami, m.in. z trudnościami
finansowymi wnoszenia opłaty za kursy specjalizacyjne, a tak-
że z brakiem formalnego wymogu uczestniczenia inżynierów
w złożonych instrumentalnych procedurach medycznych. Dla
poprawy tej sytuacji czynione są starania wprowadzenia zmian
lub korekt przepisów prawnych rozszerzających uprawnienia
dla inżynierów medycznych o nadzór i ocenę jakości oraz bez-
pieczeństwa aparatury medycznej, w tym złożonej aparatury
do diagnostyki obrazowej oraz aparatury do intensywnej opieki
medycznej. Rozważane są również możliwości uzyskania wspar-
cia finansowego ze środków strukturalnych programu „Kapitał
Ludzki” dla dofinansowania pierwszych pilotażowych kursów
specjalizacji zawodowej z zakresu inżynierii medycznej.
Należy podkreślić, iż według Międzynarodowej Federacji In-
żynierii Biomedycznej IFMBE (
Internationa Federation for Medical
