vol. 5 1/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
2
redakcja
\
editorial board
Czy rozwój środków technicznych medycyny
może być przyczyną kryzysu ochrony zdrowia
w Polsce?
Redaktor Naczelny
Grzegorz Pawlicki
Prof. dr hab. inż. lek. med.
KOMITET NAUKOWY
/ SCIENTIFIC COMMITTEE
prof. dr hab. inż. lek. med.
Grzegorz Pawlicki
dr hab. inż.
Ewa Zalewska
dr hab. n. med.
Paweł Kukołowicz
dr inż. Dominika
Oborska-Kumaszyńska
RADA NAUKOWA / SCIENTIFIC COUNCIL
mgr Bartosz Bąk, PTE, WCO, Poznań
dr hab. inż. Maciej Budzanowski, IFJ PAN, Kraków
dr hab. Wojciech Bulski, Centrum Onkologii, Warszawa
dr hab. Arkadiusz Derkacz, UM, Wrocław
Dr n. med. Maciej Dobrzyński, UM Wrocław
dr n. med. Wojciech Glinkowski, PTT, Warszawa
prof. Natalia Golnik, PW, Warszawa
dr n. med. Marzena Janiszewska, Dolnośląskie Centrum
Onkologii we Wrocławiu
mgr Monika Jędrzejewska, PTIK Poznań
mgr Aleksandra Kaczmarek, PTE, WCO, Poznań
dr inż. Jolanta Karpowicz, CIOP-PIB, Warszawa
dr inż. Renata Kopeć, IFJ PAN, Kraków
prof. Danuta Koradecka, CIOP-PIB, Warszawa
mgr inż. Ryszard Kowski, PTIK, Łódź
prof. Leszek Królicki, UM, Warszawa
dr hab. n. med. Paweł Kukołowicz, PTFM Warszawa
prof. Roman Maniewski, IBIB PAN, Warszawa
prof. dr hab. Rafał Matkowski, UM, Wrocław
dr n. fiz. Łukasz Matulewicz, Poznań
prof. dr hab. Andrzej Nowicki, IPPT, PAN
dr inż. Dominika Oborska-Kumaszyńska, NCHospital,
Wolverhampton Royal Hospitals, UK
prof. Tadeusz Pałko, PW, Warszawa
mgr Maria Paroń, NWSM Wrocław
prof. Grzegorz Pawlicki, PW, Warszawa
mgr Elżbieta Pater, Wrocław
dr n. med. Tomasz Piotrowski, WCO, Poznań
Czesław Pływacz, PSTE, Piekary Śląskie
prof. Halina Podbielska, PWR Wrocław
prof. Marek Sąsiadek, UM, Wrocław
prof. zw. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz, AGH Kraków
prof. Andrzej Urbanik, CM UJ, Kraków
prof. dr hab. med. Jerzy Walecki, CMKP Warszawa
dr hab. inż. Ewa Zalewska, IBIB PAN, Warszawa
REDAKCJA
/ EDITORIAL BOARD
Redaktor Naczelny
/ Editor-in-Chief
prof. dr hab. inż. lek. med.
Grzegorz Pawlicki
Z-ca Redaktora Naczelnego
/ Editor
dr hab. inż. Ewa Zalewska
Z-ca Redaktora Naczelnego
/ Editor
mgr inż. Jacek Lewandowski
Redaktor techniczny
/ Managing Editor
mgr inż. Katarzyna Wilczyńska
ADRES REDAKCJI
INDYGO Zahir Media
ul. Tęczowa 7,
53-601 Wrocław
tel./fax + 48 71 796 41 59
e-mail:
PRENUMERATA
/ SUBSCRIPTION
Cena egzemplarza –
15,50 zł
Prenumerata roczna –
90 zł
WYDAWNICTWO
/ PUBLISHING HOUSE
INDYGO Zahir Media
Dyrektor Wydawnictwa
Katarzyna Wilczyńska
Dyrektor Zarządzający
Jacek Lewandowski
Sekretarz Redakcji/
Dział prenumeraty
Monika Poprawa
DTP
Tomasz Brończyk
stopka redakcyjna
K
ryzys społecznej ochrony zdrowia wyraża się
przede wszystkim nasilającym się ograniczeniem
dostępu pacjentów do lekarza, zwłaszcza specjalisty.
Chaotyczne próby poprawy tego stanu nie przyniosły
oczekiwanych zmian na lepsze. Jak dotąd, nie widać
zabiegów mających na celu wyjścia z kłopotów...
Przypominam sobie sytuację odwrotną, czasy, kie-
dy niektórzy lekarze narzekali na utrudniony dostęp do
pacjenta! Było to na przełomie lat 70. i 80. Odbywała
się właśnie w Gdańsku Krajowa Konferencja Towarzy-
stwa Fizyki Medycznej. Pewien znany Profesor inter-
nista wskazywał na niewłaściwy sposób organizacji sal
intensywnej opieki pooperacyjnej oraz nad osobami
w stanach ciężkich. Zwracał uwagę na obstawienie
łóżka pacjenta rozmaitymi pudłami aparatury medycz-
nej i „plątaninę” kabli i rur łączących te pudła z ciałem
pacjenta, zza których pacjent był mało widoczny i nie-
dostępny dla lekarza. Skarżył się na ograniczony bez-
pośredni fizyczny i psychiczny kontakt z pacjentem,
niezbędny do wykonania podstawowych czynności
lekarskich (badanie fizykalne), stanowiących zarazem
okazję do zamanifestowania życzliwości wobec chore-
go („dobre słowo i ciepło ręki”), podanie leku i wyko-
nanie niezbędnego zabiegu, jeśli jest taka potrzeba.
W konkluzji uznał, że takie nagromadzenie urządzeń
technicznych, elektrycznych i mechanicznych, drga-
jących i hałasujących oraz odsunięcie na dalszy plan
lekarza powoduje tym samym odhumanizowanie
medycyny.
Z czasem rozwój środków technicznych medycyny
spowodował, że zniknęła plątanina przewodów elek-
trycznych i hydraulicznych, w dużym stopniu zastąpio-
no ją mikroczujnikami umieszczanymi na powierzchni
i we wnętrzu ciała oraz transmisją bezprzewodową
odbieranych sygnałów fizjologicznych, a pompy do
wspomagania krążenia i oddychania zostały zminia-
turyzowane i wyciszone. Do miniaturyzacji aparatury
medycznej przyczynił się rozwój techniki cyfrowej
i inżynierii materiałowej. Powstały nowe możliwości
diagnostyczne i terapeutyczne wykorzystujące środki
techniczne na wielką skalę niewyobrażalną wcześniej.
Mimo znacznie zwiększonej liczby urządzeń „ba-
riera pomiędzy pacjentem a lekarzem”, o której mó-
wił przed laty w Gdańsku słynny Profesor, została
usunięta. Dostęp lekarza do pacjenta został otwarty.
Medycyna mogła wrócić „na drogę humanizmu”. Ale
czy na pewno wróciła?
Paradoks. Większe możliwości ochrony zdrowia,
spowodowane rozwojem techniki medycznej (ale
przede wszystkim dzięki rozwojowi nauk medycznych
i nowych umiejętności lekarskich), nie poprawiły sytu-
acji pacjentów. Pojawiła się nowa „bariera” pomiędzy
pacjentem a lekarzem, tym razem nie z powodów
technicznych. Tą barierą stały się długie kolejki pacjen-
tów oczekujących na bezpośredni kontakt z lekarzem.
Wielotygodniowe, a nawet wielomiesięczne (a zdarza
się, że wieloletnie) oczekiwanie na wizytę i zabieg jest
wyrazem horrendalnie(!) niehumanitarnego postępo-
wania organizatorów opieki społecznej.
Odpowiedzialnością za ten stan obarcza się ogólny
niedostatek finansowania systemu ochrony zdrowia.
To prawda, ale winę za ten brak przypisuje się kosztow-
nej aparaturze medycznej. I to jest FAŁSZ.
Rozwój środków technicznych medycyny nie może
być przyczyną kryzysu obserwowanego stanu społecz-
nej opieki zdrowotnej. Środki te, zwiększając możliwo-
ści diagnostyczne i terapeutyczne na niespotykaną do-
tąd skalę, mogą obniżyć koszty ochrony zdrowia pod
warunkiem racjonalnego stosowania.
Biorąc pod uwagę, że obszar polityki zdrowotnej
należy do najbardziej humanistycznego spośród in-
nych obszarów działalności państwa, przyczyn kryzysu
należy upatrywać przede wszystkimw: złej organizacji,
niekompetentnym zarządzaniu i na koniec także nie-
dostatecznym finansowaniu. Samo zwiększenie finan-
sowania nie rozwiązuje problemu. Potrzeby finansowe
ochrony zdrowia nie mają granicy! Tę granicę należy
określić arbitralnie. Musi ona być ustalona na miarę
możliwości, a nie oczekiwań.
Aby złagodzić trudną sytuację pacjentów, należy
poszukiwać oszczędności w organizacji i zarządzaniu.
Są tu ogromne kwoty i możliwości (np. utrzymywanie
gigantycznych szpitali, intensyfikacja diagnostyki i le-
czenia, skrócenie hospitalizacji).
Ochronazdrowiaobywateli jestsprawąpriorytetową
ipilną,niemożeczekaćnarozwiązaniewkolejcedoopra-
cowania ustaw wprowadzających „dobre zmiany” (!).
Brak pomysłów czy lekceważenie społeczeństwa?
