Page 50 - IFM 1 2013 - web całe

vol. 2 1/2013 Inżynier i Fizyk Medyczny
radiologia \ radiology artykuł naukowy \ scientific paper
48
dawki promieniowania dla pacjenta. W przypadku badań
z użyciem funkcji monitorowania czy bolusa próbnego, moż-
na opóźnić monitorowanie o kilka sekund, gdyż każdy dodat-
kowo wyzwolony skan monitorujący powoduje wzrost osta-
tecznej dawki otrzymywanej przez pacjenta.
Wydłużenie monitorowania powoduje wzrost dawki dla
pacjenta, a także może skutkować niedostatecznym wysyce-
niem kontrastowym badanych narządów (zbyt późne przej-
ście z fazy monitorowania do skanowania może wiązać się
z szybszym upływem środka kontrastowego). Podobnie zbyt
szybkie rozpoczęcie skanowania spowoduje niedostateczne
wysycenie struktur anatomicznych, gdyż dostateczna ilość
środka kontrastowego nie dopłynie do narządów.
Zazwyczaj w badaniu klatki piersiowej z zastosowaniem
funkcji monitorowania zbyt wczesny start badania jest spo-
wodowany nagłym wzrostem poziomu wysycenia w obszarze
pomiarowym (ROI) od artefaktu utwardzenia wiązki pochodzą-
cego z żyły głównej górnej, która najpierw uzyskuje najwyższe
poziomy wzmocnienia środkiem kontrastowym. Z kolei zbyt
późny start badania TK może być związany z obniżoną wydol-
nością krążenia pacjenta, anomaliami anatomicznymi, czasem
na dojazd stołu do miejsca początku badania czy prędkością
podawania i objętością środka kontrastowego.
Ważnym aspektem jest dostosowanie miejsca i poziomu,
w którym chcemy monitorować napływ środka kontrasto-
wego lub przeprowadzić bolus próbny. Inne miejsce będzie
w przypadku zatorowości płucnej, a inne w podejrzeniu tęt-
niaka aorty piersiowej.
Badanie z opóźnieniem wymaga dostosowania czasu
opóźnienia względem badanych obszarów anatomicznych,
schorzenia pacjenta oraz pożądanych faz wzmocnienia.
Tomografia komputerowa z zastosowaniem dożylnych
środków kontrastowych wymaga od osoby wykonującej
badanie znajomości wielu aspektów. Łączy ze sobą aspekty
natury technicznej, klinicznej, a czasami i moralnej. Opiera
się na weryfikacji pacjenta pod kątem możliwości podania
środka kontrastowego, ostatecznej decyzji o jego podaniu
bądź odstąpieniu od podawania, doborze metody i parame-
trów badania z uwzględnieniemwskazań klinicznych. Ważną
rolę w tym procesie odgrywa współpraca zespołu lekarza
radiologa, klinicysty oraz technika elektroradiologii.
Literatura
1. M. Prokop, M. Galański: Spiralna i wielorzędowa tomografia komputero-
wa człowieka, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2007, 91-99, 513, 617.
2. M. Hofer: Podręcznik tomografii komputerowej. Metodyczne podejście do
interpretacji badań TK, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2008, 19-24.
3. B. Pruszyński: Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka
badań, Wyd. I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000, 144-146.
4. M. Gołębiowski, P. Małkowski, K. Zienkiewicz: Diagnostyka obrazowa
guzów wątroby. Rozpoznanie i kwalifikacja do leczenia , Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2011, 39-41.
5. F. Cademartiri, K. Nieman, Aad van der Lugt, R.H. Raaijmakers, N. Mollet,
P.M.T. Pattnama, J. de Feyter Pim, P.G. Krestin: Intravenous Contrast Mate-
rial Administration at 16 – Detector RowHelical CT Corononary Angiography:
Test Bolus versus Bolus-tracking Technique, Radiology, December 2004.
6. GE Healthcare LghtSpeedTMVCT: Podręcznik obsługi 5340599-1PL, Wersja 1,
General Electric Company, 2009, 9.1-9.14.
7. Wytyczne ESUR dotyczące środków kontrastowych, Wersja 7.0, Wrzesień 2010.
8. J. Walecki, A. Ziemiański: Rezonans magnetyczny i tomografia kompute-
rowa w praktyce klinicznej, Wydawnictwo Springer PWN, Warszawa 1997.
9. B. Pruszyński: Radiologia. Diagnostyka obrazowa RTG, TK, USG, MR i Me-
dycyna Nuklearna , Wyd. II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
10. W.R. Webb, E.W. Brant, N.M. Major: Tomografia komputerowa – zasto-
sowanie kliniczne, Wydawnictwo Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2007.