Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2015 vol. 4
349
artykuł
/
article
ultrasonografia
/
ultrasonography
Czym jest artefakt?
Jako artefakt określa się tę część obrazu, która błędnie odwzo-
rowuje struktury anatomiczne badanego obszaru [3-5], defor-
mując obraz [1].
Jakie spotykamy
rodzaje artefaktów?
•
Cień akustyczny (czysty, częściowy, brudny) lub inaczej zwa-
ne artefakty cieniowania akustycznego (tłumienia),
•
artefakty krawędzi – cienie brzegowe,
•
rewerberacje,
•
załamanie fali,
•
podwójne odbicie,
•
mulitpatch,
•
efekt lustrzanego odbicia,
•
artefakt dzwonienia (tzw.
ring down
),
•
ogon komety,
•
wzmocnienie akustyczne,
•
obrazy podwójne,
•
artefakty wywołane odbiciami poza obszaremobrazowania,
•
artefakty związane ze wzmocnieniem w ognisku,
•
artefakty wywołane przez niezerową szerokość i grubość
wiązki ultradźwiękowej,
•
artefakty rozdzielczości.
Cień akustyczny
Powstaje, gdy fala ultradźwiękowa napotka struktury, które cał-
kowicie ja pochłaniają lub odbijają. Jeżeli dany narząd, struktura
ma mniejsze tłumienie niż otoczenie, to obserwuje się większą
echogeniczność tkanki tuż za strukturą. Cień akustyczny jest
uważany za bardzo przydatny z punktu widzenia diagnostyki
ultrasonograficznej [6].
Wyrónia się trzy rodzaje cienia akustycznego:
•
„Czysty” – pojawia się za strukturami zazwyczaj kości czy
zwapnień, które tłumią fale ultradźwiękowa. Docierają-
ce fale ultradźwiękowe są absorbowane przez strukturę,
w wyniku czego brakuje energii na wytworzenie echa za
strukturą.
•
„Częściowy”
–
pojawia się za mocno absorbującymi tkan-
kami miękkimi, które nie stanowią silnej bariery dla ultra-
dzwiekow i częs energii pokonuje przeszkodę. Zazwyczaj
występują za guzami posiadającymi dużo tkanki tłuszczowej.
•
„Brudny”
–
występuje najczęściej za obszarami zawierają-
cymi gaz. Jest to całkowite odbicie fali ultradźwiękowej na
granicy gaz/tkanka miękka. Odbity impuls reaguje z tkanka-
mi znajdującymi się ponad gazem, powodując echa docie-
rające do granicy gazu, a następnie ponownie do głowicy.
Fot. 2
Cień akustyczny żebra
Źródło: [7].
Artefakty krawędzi – cienie brzegowe
Kierunek załamania fal ultradźwiękowych padających na zakrzy-
wioną powierzchnię rozdzielającą ośrodki zależny jest od kąta
jej padania oraz prędkości przewodzenia ultradźwięków. Ważne
jest w przypadku przejścia z ośrodka o wyższej prędkości (tkanki
miękkie) do ośrodka o niższej prędkości (płyn). Fala ulegnie wte-
dy zakrzywieniu i dośrodkowemu zogniskowaniu [3-5]. Efektem
będzie brak ech z bocznych ścian obszaru płynowego (pęcherza
moczowego) oraz jeszcze z obszarów położonych w prostej linii
za nimi.
Rewerberacje
(inaczej pogłos, odbicia wielokrotne)
Powstają na skutek wielokrotnych odbić fali ultradźwiękowej,
często na pograniczach tkanka miękka/gaz, obszar płynowy/gaz
oraz tkanka miękka/czoło głowicy.
Częs energii odbitej od powierzchni położonej głębiej nie
wraca do głowicy, tylko ponownie odbija się od pierwszej po-
wierzchni granicznej. Takie odbicia powtarzają się do czasu
całkowitego stłumienia fali ultradźwiękowej, dlatego zostały
nazwane odbiciami wielokrotnymi.
Fot. 1
Obraz USG – cień akustyczny za kamieniem nerkowym
Źródło: [6].
