Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2017 vol. 6
169
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
się więcej niż jeden węzeł chłonny, choroba przenoszona drogą
chłonki (limfy) toczy się znacznie wolniej niż drogą krwi. Naczy-
nia limfatyczne są najczęstszą drogą szerzenia się nowotworów
złośliwych. W zaawansowanym stadium komórki nowotworowe
mogą się przedostawać do innych węzłów chłonnych, dalej do
narządów i tym samymwytworzyć tam odległe ogniska przerzu-
towe [23, 24, 27].
Rys. 1
. Drogi odpływu chłonki i położenie regionalnych węzłów chłonnych
Źródło:
.
Obszar węzłów chłonnych graniczących
z gruczołem piersiowym
•
A
mięsień piersiowy większy
•
B
węzły chłonne pachowe: poziom I
•
C
węzły chłonne pachowe: poziom II
•
D
węzły chłonne pachowe: poziom III
•
E
nadobojczykowe węzły chłonne
•
F
wewnątrzsutkowe węzły chłonne
Koncepcja biopsji węzła wartowniczego
Koncepcja biopsji węzła wartowniczego pierwotnie została
opisana przez Romana Cabanasa w 1977 roku, chirurga z Po-
łudniowej Ameryki, który twierdził, iż komórki nowotworowe
rozprzestrzeniają się drogą naczyń limfatycznych. Założył on, iż
komórki z pierwotnego raka penisa początkowo przedostają się
do węzłów chłonnych pachwiny, a węzeł, który jest pierwszy na
ich drodze, nazwał węzłem wartowniczym. Węzeł chirurgicznie
usunięty i zbadany histologicznie jest wyznacznikiem statusu
całego regionalnego pola limfatycznego (regionalnych węzłów
chłonnych). Jeśli pierwszy węzeł na drodze spływu chłonki
okaże się być zajęty przez przerzuty nowotworowe, prawdopo-
dobieństwo, że reszta regionalnych węzłów chłonnych również
jest zajęta, w tym wypadku konieczne jest wycięcie wszystkich
lokalnych węzłów chłonnych, tzw. limfadenektomia. Gdy węzeł
wartowniczy okaże się być wolny od przerzutu, limfadenekto-
mia jest zbędna. Koncepcja w przypadku raka penisa okazała się
być bardzo trafiona, ponieważ spływ limfy z badanego wówczas
obszaru odbywa się w jednym kierunku – do pachwiny. Złożo-
ność sprawie nadała jednak dyskusja dotycząca nowotworów
innych części ciała i organów, ponieważ mają inne drogi, jeśli
chodzi o drenaż limfatyczny. Koncepcja węzła wartowniczego
została szerzej rozpowszechniona i zauważona przez Fishera
i wykorzystywana w większych ośrodkach klinicznych, jednak-
że musiało minąć 20 lat. W 1991 roku zespół chirurgów z John
Wayne Cancer Institute z Donaldem Mortonem jako przewodni-
czącym, rozpoczął badania nad zastosowaniem tej techniki dla
pacjentów z czerniakiem (melanoma). Guiliano wraz z zespołem
w roku 1994 przeprowadził pierwsze kliniczne badania u pacjen-
tek z rozpoznaniem raka piersi. Późniejsze badania kliniczne roz-
wijały się niezwykle szybko, pojawiły się również ręczne sondy
promieniowania gamma służące do śródoperacyjnej lokaliza-
cji węzłów wartowniczych, które bardzo pomogły w technice
limfoscyntygraficznej.
American Joint Commitee on Cancer (AJCC) oraz Internatio-
nal Union Against Cancer (IUAC) przyjął metodę biopsji węzła
wartowniczego (SLNB) do procedur medycznych. Zaletą owej
procedury jest mniejsze ryzyko obrzęków limfatycznych, powi-
kłań ruchowych oraz bólowych w porównaniu ze standardową
limfadenektomią. Jednakże procedura ta pomimo swoich zalet
budzi również kontrowersje i pytania np. o tzw. przerzuty ska-
czące (
skip metastses
), czyli przerzuty nowotworowe pojawiają-
ce się nie w pierwszym węźle, lecz w kolejnych. Problemem są
również mikroprzerzuty o wielkości 0,2-2 mm, izolowanie komó-
rek, których wielkość nie przekracza 0,2 mm, wieloogniskowość
nowotworów oraz kolejne węzły, które są większe i mają bar-
dziej aktywne mikrofagi skumulują wyższą aktywność niż WW.
Należy podkreślić, iż istotne znaczenie ma aspekt techniczny
śródoperacyjnej lokalizacji WW, tzw. krzywa uczenia, czyli że
czynnik ludzki ma duże znaczenie przy prawidłowości lokalizacji
węzła (doświadczenie chirurga ma ogromny wpływ w przepro-
wadzaniu takich typów zabiegów) [6, 7, 8, 23].
Cel pracy
Celem pracy jest ocena przydatności wykonywania dodatkowej
akwizycji w projekcji bocznej w procesie scyntygraficznej iden-
tyfikacji węzła chłonnego wartownika w technice SNOLL u pa-
cjentek z rakiem piersi.
Materiał
Do pracy włączono 121 pacjentek, u których nowotwór został
wykryty podczas badań mammograficznych. Występował on
