Dominika Krupa, Tomasz Pilewicz
Philips Polska Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 195B, 02-222 Warszawa, https://www.philips.pl/healthcare/consulting
W rozmowie redakcji IFM z konsultantami realizującymi przedsięwzięcia doskonalące pracę zakładów diagnostyki obrazowej (ZDO) przedstawiono przykłady metod, technik i narzędzi, które mogą efektywnie podnieść produktywność i jakość pracy klinicystów, jak i doświadczenie pacjentów ZDO. Dane wytwarzane w obszarze działalności ZDO stanowią podstawę do bieżącego monitorowania, wyznaczania kierunków zmian oraz możliwych do wdrożenia udoskonaleń. Istnieje szereg dobrych praktyk oraz nisko nakładochłonnych inicjatyw, które mogą wesprzeć atrakcyjność pracy w ZDO z perspektywy klinicystów, jak i jakości świadczeń otrzymywanych przez pacjentów.
Z jakimi wyzwaniami borykają się ZDO i ich pracownicy?
Do najczęściej spotykanych wyzwań, o których dowiadujemy się od pracowników ZDO, należy obciążenie pracą oraz niedobór personelu, w tym radiologów, radiografów oraz techników. Pracownicy ZDO wskazują na utrudnienia w realizacji zaplanowanej pracy w postaci niezaplanowanych pilnych próśb o wsparcie interpretacji badania, telefonów oraz nieskoordynowanych wizyt klinicystów z innych oddziałów, co powiększa kolejkę pacjentów oczekujących na badanie. Część pracowników ZDO do barier efektywności pracy zalicza brak komunikacji z innymi oddziałami, nieprzemyślane grafiki pracownicze, niezaplanowane, niestandardowe sekwencje i protokoły badań diagnostycznych oraz brak drobnego, niemniej ważnego, wyposażenia pomocniczego, np. specjalistycznych cewek do badań rezonansu magnetycznego. Wyzwaniem są również postępy w funkcjonalnościach aparatów diagnostycznych, wymagające podnoszenia kompetencji przez pracowników zakładu.
Po czym poznać, że ZDO działa sprawnie?
Sprawność działania ZDO to w naszym rozumieniu elastyczność, krótki czas oczekiwania na badanie przez pacjenta, sprawnie przygotowany opis umożliwiający realizację kolejnych działań w procesie leczniczym. Sprawnie działający ZDO pomimo pełnego obłożenia sprawnie obsługuje i zarządza kolejką pacjentów oraz bilansuje się finansowo w zakresie generowanych kosztów. Zewnętrznie postrzeganymi oznakami takiego ZDO są zadowoleni pacjenci i pracownicy oraz wysokie standardy jakościowe pracy – badania przeprowadzone na czas, opisane oraz przekazane do zlecającego, bez konieczności ich powtarzania.
Jak cechy powinien posiadać doskonały ZDO?
Doskonały ZDO to według nas przestrzeń, gdzie nie czuć atmosfery nerwowości. To nowoczesny sprzęt, technologia komunikacyjna umożliwiająca dystrybucję otrzymywanych zleceń oraz wymianę wyników badań z ich zleceniodawcą, tj. podmiotem leczniczym o konkretnym profilu, w pełni obsługiwanym pod względem diagnostycznym przez zakład. Doskonały ZDO to zakład oferujący spektrum badań dostosowany do profilu szpitala. Dążący do doskonałości ZDO efektywnie komunikuje się z pacjentem, w tym przez oznakowanie miejsca oczekiwania na badania, komunikację przebiegu i czasu trwania badania, wyjaśnienia procesu, którego pacjent jest częścią. W tym kontekście kluczowym elementem funkcjonowania ZDO jest zmotywowany i zadowolony personel, który nie pracuje pod nadmierną presją oraz jest zaangażowany w pracę zespołu, którego czuje się częścią.
Jakie inicjatywy można podjąć, aby zbliżyć się do tego stanu?
To oczywiście zależy od wyzwań, z jakimi w danym momencie mierzy się ZDO, który miałby ambicje się zmieniać. W przypadku części ZDO wyzwaniem jest dostępny sprzęt lub warunki lokalowe. Zmiana w tym zakresie często bywa trudna, choć w dłuższym horyzoncie nie jest niemożliwa. Bardzo wiele wymienionych cech dotyczy jednak obszarów, na które pracownicy ZDO mogą mieć wpływ. Podstawowym zadaniem ZDO jest zaopiekowanie się powierzonym pacjentem. Można zacząć od odpowiedzi na pytania: co czuje pacjent, który trafia do zakładu? Jakie towarzyszą mu wątpliwości? Czego najbardziej potrzebuje? Może potrzebuje wsparcia w nawigacji, bo nie wie, dokąd się udać? Może chciałby napić się wody lub coś poczytać w trakcie oczekiwania? Jednym z działań, które można wdrożyć natychmiast, bez ponoszenia żadnych kosztów, jest zbieranie pomysłów od pacjentów i personelu. Oni najlepiej wiedzą, co działa sprawnie, a gdzie pojawiają się wyzwania.
Jakiego rodzaju dane wytwarzane w zakładach diagnostyki obrazowej (ZDO) mogą być podstawą w doskonaleniu ich pracy?
Podstawowymi danymi są informacje o liczbie obsługiwanych pacjentów oraz o czasie oczekiwania na badanie. Dzięki nim można określić zapotrzebowanie na usługi obrazowania w szpitalu, analizować ich źródła oraz przygotować prognozy na przyszłość. Czas oczekiwania na badanie jest miernikiem wydajności pracy zakładu. Jeśli są sytuacje, kiedy istotnie się on wydłuża, oznacza to zawsze zaistnienie pewnej niestandardowej sytuacji, która wymaga pilnego zaadresowania. Pomocne są również raporty z badań, które były powtarzane, ponieważ nie wniosły oczekiwanej wartości klinicznej za pierwszym razem. Wydłużający się czas w procesie uzyskania wyniku na badanie oznacza kolejki, czy to wyników oczekujących na opis, czy pacjentów. Zarówno jedna, jak i druga opcja będą przyczyniać się do wzrostu stresu po stronie pracowników.
Ryc. 1 Przykładowy rezultat pracy zespołu Philips w projekcie doskonalącym ZDO Źródło: Opracowanie własne Philips.
Jakich wniosków może dostarczyć analiza liczby badań wykonywanych aparatami diagnostycznymi?
Na podstawie takich danych można opisać zapotrzebowanie na badania danego rodzaju. Co więcej, obserwacja trendów w czasie może pozwolić na zbudowanie kompetencji w zakresie tych, które stają się coraz popularniejsze poprzez np. zaoferowanie szkoleń pracownikom. Prognozowanie zapotrzebowania na badania w przyszłości może wspomóc planowanie inwestycji w ZDO. Jeżeli wiadomo, że w przeciągu kolejnych dwóch lat liczba badań będzie wzrastać w takim tempie jak dotychczas, niezbędny będzie zakup kolejnego aparatu. Analiza liczby badań wspiera ocenę stopnia wykorzystania urządzenia i pozwala na ustalenie wskaźników zdolności produkcyjnej ZDO (tj. zakładanej dziennej liczby pacjentów, wobec której warto mierzyć odchylenia, aby w przypadku ich zbyt dużej liczby móc doskonalić sposoby pracy i bazę aparatów, a w przypadku zbyt małej podejmować aktywności promujące zakres usług zakładu).
Pełna wersja artykułu dostępna w TUTAJ .
WYDANIE 5/2022