W poprzednich częściach cyklu dotyczącego ultrasonografii publikowanych na łamach „Inżyniera i Fizyka Medycznego” [1-5] przybliżono podstawowe pojęcia ultrasonografii i metody dopplerowskie. Ultrasonografia znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, w tym: okulistyce, ginekologii, neonatologii, położnictwie, internie, chirurgii, onkologii, ortopedii, dermatologii, kardiologii i innych.
Pomiary w okulistyce
Diagnostyka okulistyczna jest ściśle związana z badaniami USG gałki ocznej oraz oczodołu. Stosuje się głównie prezentacje typu A i B oraz coraz częściej badania dopplerowskie. W diagnostyce okulistycznej badania ultrasonograficzne znajdują zastosowanie m.in. w:
• urazach, których następstwem jest wylew krwi lub wysięk krwi w komorze przedniej ciała szklistego,
• pomiarach struktur gałki ocznej oraz oczodołu,
• ocenie struktur gałki ocznej (kształtu gałki ocznej w krótkowzroczności, ocena guza obecnego w gałce ocznej),
• ocenie ciałka szklistego (zmętnienia, wylewów),
• ocenie schorzeń siatkówki,
• stanach zapalanych,
• ocenie ukrwienia gałki ocznej,
• obrazowaniu obecności ciał stałych,
• ocenie rogówki.
Ultrasonograf w okulistyce powinien posiadać dwie opcje: prezentacja typu B do obrazowania tkanek miękkich oka oraz prezentacja typu A do biometrii struktur tkankowych oka. Dedykowane głowice charakteryzują się częstotliwością pracy w zakresie 7,5-12 MHz – wartość dostosowana do wielkości gałki ocznej. W przypadku konieczności wykonania badania dopplerowskiego stosuje się głowice o częstotliwościach rzędu 7,5-10,5 MHz. Ważną rolę w okulistyce odgrywa biometria. Dokładniejsze pomiary uzyskuje się poprzez prezentacje typu A. Stosowane są różne techniki badania: pośrednia – immersyjna lub bezpośrednia – kontaktowa. Prezentacje te przedstawiono w poprzednich numerach „Fizyka i Inżyniera Medycznego”. Ustalenie z operatorem sposobu dokonywania pomiarów jest bardzo istotne. Pomiary przeprowadzane podczas doboru
soczewek wszczepianych podczas usunięcia zaćmy, wykonane na nieprawidłowo skalibrowanym ultrasonografie, mogą znacznie pogorszyć jakość życia pacjentów. Wyliczenie mocy implantu zależy od dokładności wykonania pomiarów długości gałki ocznej, promienia krzywizny rogówki oraz głębokości komory przedniej po operacji [6], która zależy od dokładności pomiaru oraz ultrasonografu. Badanie ultrasonograficzne może dostarczyć informacji oraz ocenić przebieg i kształt nerwu wzrokowego. W przypadku oceny rogówki bardzo dużą zaletą ultrasonografii jest możliwość wykonania pomiarów grubości w każdej jej części.
Czytaj całość: Inżynier i Fizyk Medyczny 5(3), 2015
Monika Jędrzejewska, Bartosz Węckowski
Polskie Towarzystwo Inżynierii Klinicznej, ul. Naramowicka 219a/18, 61-611 Poznań, tel. +48 602 303 517, e-mail: mjedrzejewska@o2.pl