Basic HTML Version
Inżynier Medyczny 1/2012 vol. 1
edukacja / education
artykuł / article
3
Podyplomowe kształcenie
zawodowe specjalizacyjne
w inżynierii medycznej
Tadeusz Pałko¹, Grzegorz Pawlicki¹, Marta Wasilewska-Radwańska², Natalia Golnik¹, Kazimierz Pęczalski¹
1
Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej, Politechnika Warszawska, ul. św. Andrzeja Boboli 8, 02-525 Warszawa,
tel. +48 22 848 37 64, e-mail: t.palko@mchtr.pw.edu.pl
2
Katedra Fizyki Medycznej i Biofizyki, Akademia Górniczo-Hutnicza AGH, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Wstęp
Kształcenie w fizyce i inżynierii medycznej ma długie
i historyczne tradycje. Pierwsze kursy dla fizyków i in-
żynierów przygotowywanych do pracy w szpitalnic-
twie były wprowadzane już w1934 r., z inicjatywyMarii
Skłodowskiej-Curie i jej współpracownika – prof. Ceza-
rego Pawłowskiego – w związku z początkiem działal-
ności w Warszawie Instytutu Radowego. Po II wojnie
światowej na Wydziale Elektrycznym Politechniki War-
szawskiej, z inicjatywy prof. Cezarego Pawłowskiego,
powstała jako jedna z pierwszych w świecie sekcja
i specjalność pod nazwą Elektrotechnika Medyczna
i Radiologia, której celem było kształcenie kadry dla
potrzeb służby zdrowia i przemysłu medycznego.
Obecnie wiele polskich uczelni prowadzi kształcenie
z inżynierii biomedycznej. Od 2006 r. istnieje pod tą
nazwą oraz specjalność o tej samej nazwie (inżynie-
ria biomedyczna) przy takich kierunkach kształcenia,
jak automatyka i robotyka, elektronika, telekomuni-
kacja, mechanika i budowa maszyn, informatyka. Dla
absolwentów wyżej wymienionych kierunków, którzy
pracują co najmniej 3 lata w środowisku klinicznym, na
mocy ustawy powstała możliwość kształcenia pody-
plomowego, w celu uzyskania uprawnień specjalisty
inżyniera medycznego na mocy rozporządzenia Mini-
stra Zdrowia z 30.09.2002 r. (Dz.U. Nr 173, poz. 1419)
z późniejszymi zmianami.
Cel i program kształcenia
Celem kształcenia specjalizacyjnego w dziedzinie
inżynieria medyczna jest przygotowanie inżynierów
medycznych, specjalistów do pracy w środowisku szpi-
talnym, w zakresie szeroko pojętej techniki medycznej
obejmującej metody i układy pomiarowe wielkości
fizjologicznych, budowę urządzeń diagnostycznych
i terapeutycznych oraz wspomagających utracone
lub upośledzone czynności narządów (krążenie krwi,
dializę, oddychanie itp.). W związku z takim rodzajem
kształcenia zostanie utworzona wykwalifikowana ka-
dra inżynierów medycznych, do sprawowania nadzoru
nad środkami technicznymi w procesie ich stosowania
w praktyce klinicznej. Zostanie też zapewnione wła-
ściwe, bezpieczne, niezawodne i skuteczne działanie
urządzeń. Ukończenie kształcenia powinno umożliwić
kandydatowi uzyskanie certyfikatu inspektora ochro-
ny radiologicznej i ochrony przed promieniowaniem
niejonizującym.
Specjalizacja trwa 2 lata i obejmuje kształcenie
teoretyczne w wymiarze 700 godzin oraz praktyczne
staże kierunkowe – w wymiarze 23 tygodni.
W trakcie specjalizacji kandydat powinien odbyć
staż podstawowy w wymiarze 800 godzin, w zakresie
wykonywania czynności zawodowych zgodnych z pro-
gramem specjalizacji. W uzasadnionych przypadkach
dopuszcza się skrócenie czasu kształcenia do 1,5 roku.
Kształcenie specjalizacyjne prowadzone jest zgod-
nie z programem specjalizacji i kończy się egzami-
nem. Kierownik specjalizacji na podstawie programu
przygotowuje indywidualny plan specjalizacji, okre-
ślający warunki i przebieg specjalizacji, zapewniający
opanowanie wiadomości i nabycie umiejętności prak-
tycznych, sformułowanych w programie specjalizacji.
Kształcenie specjalizacyjne realizowane jest w ra-
mach modułów specjalizacji z wykorzystaniem form
i metod kształcenia przewidzianych dla tych modułów.
Odbywa się poprzez uczestniczenie w kursach, udział
w stażach w wytypowanych instytucjach, samokształ-
cenie drogą studiowania piśmiennictwa, przygotowa-
nie pracy poglądowej oraz nabywanie doświadczenia
w wyniku realizacji zadań praktycznych.
Opracowany program kształcenia podyplomowe-
go dla specjalizacji zawodowej inżyniera medycznego,
odpowiednika dla wielu innych krajów – inżyniera kli-
nicznego, składa się z 11 następujących modułów:
1.
Podstawy anatomiczno-fizjologiczne inżynierii
medycznej – 90 h.
2.
Biomechanika i inżynieria rehabilitacyjna – 60 h.
3.
Podstawy elektroniki medycznej – 60 h.
4.
Radiologia, generatory promieniowania joni-
zującego (w tym generatory liniowe) i ochrona
radiologiczna – 90 h.
5.
Automatyka, robotyka i telematykamedyczna – 30 h.
6.
Sygnały biomedyczne; teoria przetwarzania
sygnałów; informatyka medyczna – 90 h.
7.
Wybrane urządzenia diagnostyki medycznej i sys-
temy diagnostyczno-terapeutyczne – 60 h.
8.
Urządzenia diagnostyki obrazowej (radiografia,
TK, MRI, PET, SPECT, USG) – 90 h.
9.
Aparatura bloku operacyjnego;
systemy intensywnego nadzoru
wstanach zagrożenia życia – 45 h.
10.
Sztuczne narządy; materiały
medyczne – 45 h.
11.
Inżynieria kliniczna – zagadnienia
prawno-organizacyjne, testowa-
nie i bezpieczeństwo pracy – 40 h.
Programy były konsultowane
i oceniane przez Polski Komitet
Inżynierii Biomedycznej przy Sto-
warzyszeniu Elektryków Polskich
oraz przez Polskie Towarzystwo In-
żynierii Biomedycznej, a więc sto-
warzyszenia zawodowo-naukowe,
afiliowane przy Międzynarodowej
Federacji Inżynierii Biomedycznej.
Programy
podyplomowego
kształcenia
zawodowego
dla
specjalizacji inżynieria medyczna
są zgodne z zaleceniami Między-
narodowej Federacji Inżynierii
Biomedycznej. Kształcenie jest
modułowe, elastyczne i może być
dostosowane do potrzeb i możli-
wości czasowych osób szkolonych.
Literatura
1.
M. Frize:
The clinical engineer:
a full member of the health care
team
, MBEC, vol. 26, 1988 , 461-465.
2.
T. Palko, N. Golnik, G. Pawlicki,
Z. Pawlowski:
Education on biome-
dical engineering at Warsaw Uni-
versity of Technology
, Pol J Med
Phys Eng, vol. 8(2), 2002, 121-127.
3.
S. Tabakov, P. Sprawls, P. Krisana-
chinda, C. Lewis (ed.):
Medical phy-
sics and engineering education and
training. ICTP
, Trieste 2011.