Basic HTML Version
Inżynier Medyczny 1/2012 vol. 1
kontrola jakości / quality control
artykuł / article
31
dzielczość osiową i boczną. Ich ocena pozwala oszacować zdolność
systemu do rozróżnienia blisko położonych struktur wzdłuż osi
oraz prostopadle do wiązki. Rozdzielczość osiowa ściśle zależy od
długości impulsu, boczna natomiast od szerokości wiązki. W prak-
tyce klinicznej rozdzielczość wpływa na możliwość analizy granic
obrazowanych struktur. Bezechowe cylindry stopniowane imitują
strukturę torbieli. Zróżnicowana średnica i głębokość elementów
symuluje kliniczną sytuację i pozwala ocenić zdolność obrazowania
zmian, a w szczególności możliwość odróżnienia struktur litych od
struktur płynowych. Czułość kontrastowa systemu oceniana jest
za pomocą dwóch grup
obiektów skali szarości,
o stopniowanej tłumien-
ności,
umiejscowionych
na różnych głębokościach.
Wpływa ona na możli-
wość analizy budowy we-
wnętrznej obrazowanej
struktury.
Przykładowe
wyniki
testów kontroli jakości,
przeprowadzonych
na
jednym z aparatów Dol-
nośląskiego Centrum On-
kologii
przedstawiono
w tabelach 1-10.
Podsumowanie
Każdy rodzaj obrazowa-
nia wymaga kontroli ja-
kości. Ultrasonografia nadal stanowi wyzwanie w tej dziedzinie.
Niemniej jednak, rentgenodiagnostyka – obecnie objęta prawnie
ustanowionym programem zapewnienia jakości – jeszcze w la-
tach 90. XX w. mierzyła się z podobnymi problemami. W kwestii
zapewnienia jakości ultrasonografia nie powinna być pomijana.
W każdej bowiem sytuacji powinniśmy być pewni, że otrzymany
obraz jest na najwyższym, możliwym do osiągnięcia poziomie.
Dziękujemy za udostępnienie aparatów ultrasonograficznych
oraz za wskazówki dotyczące badań klinicznych Kierownikowi Zakła-
du Rentgenodiagnostyki i Ultrasonografii – pani dr Annie Banaszek.
Tabela 2
Test monitora oraz poprawność odwzorowania trwałej kopii
Odwzorowanie skali szarości
Stopień skali szarości
trwałej kopii
Gęstość
optyczna
Całkowita liczba stopni we wzorze
16
1
1,55
Liczba stopni skali szarości na monitorze
16
2
1,51
Numer pierwszego ledwie widocznego stopnia
1
3
1,46
Numer ostatniego ledwie widocznego stopnia
16
4
1,40
Liczba stopni skali szarości na trwałej kopii
12
5
1,32
Numer pierwszego ledwie widocznego stopnia
1
6
1,24
Numer ostatniego ledwie widocznego stopnia
12
7
1,09
8
0,95
Odwzorowanie skali szarości
9
0,84
Linie siatki testowej wyświetlanej na monitorze są ostre,
proste i wzajemnie prostopadłe
TAK
10
0,76
Linie siatki testowej trwałej kopii są ostre, proste i wzajemnie prosto-
padłe
TAK
11
0,75
12
0,73
Wymagania (zgodnie z raportem AAPM:
Ultrasound Task Group No.1: Real-time B-mode ultrasound quality control test procedu-
res
, 1998):
Liczba stopni skali szarości niemożebyćmniejszawstosunkudopomiarówbazowychowięcej niż 2 stopnie. Gęstości optyczne
poszczególnych stopni w stosunku do pomiarów bazowych nie powinny różnić się o więcej niż 0,2.
Tabela 3
Sprawdzenie jednorodności obrazu. Ustawienia kliniczne aparatu (wzmocnienie 15 dB, moc
wyjściowa 88%)
JEDNORODNOŚĆ OBRAZU
Ognisko
pojedyncze
podwójne
Częstotliwość [MHz]
5
7
5
7
Na monitorze:
Brak poziomych lub pionowych smug
TAK TAK TAK TAK
Brak błędnych pikseli
TAK TAK TAK TAK
Brak redukcji jasności w pobliżu krawędzi obrazu TAK TAK TAK TAK
Brak zmian jasności pomiędzy ogniskami
TAK TAK TAK TAK
Brak innych niejednorodności i artefaktów
TAK TAK TAK TAK
Na wydruku:
Brak poziomych lub pionowych smug
TAK TAK TAK TAK
Brak błędnych pikseli
TAK TAK TAK TAK
Brak redukcji jasności w pobliżu krawędzi obrazu TAK TAK TAK TAK
Brak zmian jasności pomiędzy ogniskami
TAK TAK TAK TAK
Brak innych niejednorodności i artefaktów
TAK TAK TAK TAK
Wymagania (zgodnie z raportemAAPM:
Ultrasound Task Group No.1: Real-time B-mode ultrasound
quality control test procedures
, 1998):
Żadne widoczne smugi, niejednorodności, artefakty nie są
dopuszczalne.
Tabela 4
Pomiar głębokości penetracji. Ustawienia kliniczne aparatu
(wzmocnienie 15 dB, moc wyjściowa 88%)
GŁĘBOKOŚĆ PENETRACJI
Częstotliwość przetwornika [MHz]
5
7
Liczba widocznych obiektów pionowych na
monitorze
10
8
Głębokość penetracji odczytana na monitorze
[mm]
100
80
Liczba widocznych obiektów pionowych na
trwałej kopii
9
6
Głębokość penetracji odczytana na trwałej
kopii [mm]
90
60
Wymagania (zgodnie z raportem AAPM:
Ultrasound Task Group No.1:
Real-time B-mode ultrasound quality control test procedures
, 1998):
Liczba
obiektów widocznych zarówno na monitorze, jak i trwałej kopii powinna być
stała w stosunku do pomiarów linii odniesienia.
Tabela 5
Pomiar głębokości martwej strefy. Ustawienia kliniczne aparatu
(wzmocnienie 15 dB, moc wyjściowa 88%)
MARTWA STREFA
Częstotliwość przetwornika [MHz]
5
7
Liczba widocznych obiektów bliskiego pola
5
5
Głębokość martwej strefy [mm]
<1
< 1
Wymagania (zgodnie z raportem AAPM:
Ultrasound Task Group No.1:
Real-time B-mode ultrasound quality control test procedures
, 1998):
Głębokość martwej strefy nie może przekroczyć:
5 mm dla 3 MHz < f < 7 MHz
3 mm dla f ≥ 7 MHz