Page 32 - My Project 1

Basic HTML Version

vol. 1 1/2012 Inżynier Medyczny
kontrola jakości / quality control
artykuł / article
30
Testy poprawności funkcjonowania systemu obrazowania
przeprowadzane są za pomocą fantomu o znanej strukturze,
imitującego właściwości akustyczne ludzkiej tkanki miękkiej.
Wymagane jest, aby prędkość rozchodzenia się fali ultradźwię-
kowej w fantomie wynosiła: 1540 m/s w 22°C, współczynnik po-
chłaniania: 0,5 ÷ 0,7 dB/cm/MHz, a echogeniczność imitowała
strukturę miąższu ludzkiej wątroby.
W 2011 r. Pracownia Kontroli Ja-
kości Dolnośląskiego Centrum Onko-
logii rozpoczęła wdrażanie procedur
kontroli jakości aparatów ultraso-
nograficznych. W testach wykorzy-
stywano fantom CIRS (
Computerized
Imaging Reference Systems
) model
040GSE. Fantom wyposażony jest
w szereg obiektów w formie strun,
posegregowanych w grupę bliskiego
pola, grupy odległości poziomych,
grupę odległości pionowych, grupy
rozdzielczości osiowej i bocznej. Za-
wiera również cylindryczne elementy
bezechowe o stopniowanej średnicy,
grupę obiektów skali szarości i elastyczności. Instrukcje prze-
prowadzania pomiarów kontrolnych opracowano na podstawie
zaleceń zawartych w raporcie AAPM, jak również przytoczonej
literatury i instrukcji dołączonej do fantomu.
Przed przystąpieniem do wykonywania badań fantomowych,
należy dokonać wzrokowej oceny stanu aparatu oraz przepro-
wadzić test monitora oraz sprawdzić poprawność odwzorowa-
nia trwałej kopii. Fantom umożliwia ocenę szeregu parametrów:
jednorodności, martwej strefy, głębokości penetracji, odległo-
ści pionowych i poziomych, rozdzielczości osiowej i bocznej, wi-
doczności mas bezechowych i czułości kontrastowej.
Jednorodność obrazowania świadczy o zdolności systemu
do wyświetlania z jednakową jasnością ech o takiej samej in-
tensywności i głębokości. Pozwala zidentyfikować artefakty,
często świadczące o defektach przetwornika lub aparatu. Test
jednorodności polega na wizualnej ocenie obrazu skanowanego
fantomu, w obszarze o minimalnej liczbie obiektów, pod kątem
jakichkolwiek odstępstw od jego jednorodnej struktury.
Martwa strefa to odległość od czoła przetwornika do najbliż-
szego, rozpoznawalnego echa. W tym obszarze system obrazo-
wania nie jest w stanie uzyskać żadnych użytecznych informacji.
Jej obecność wynika z niedopasowania impedancji akustycznych
pomiędzy przetwornikiem a badanym obiektem oraz małą dłu-
gością impulsu ultradźwiękowego. Wymiar martwej strefy ma-
leje wraz ze wzrostem częstotliwości, nie może jednak zostać
całkowicie wyeliminowany.
Maksymalna głębokość penetracji jest parametrem zależnym
od częstotliwości i mocy wyjściowej przetwornika, a także wzmoc-
nienia, funkcji TGC (
Time-Gain Compensation
), położenia ognisk
i szumówelektronicznychaparatu. Określamaksymalnągłębokość,
z jakiej aparat umożliwia pozyskanie informacji diagnostycznej.
Znajomość zdefiniowanychpowyżej parametrówpozwalawprak-
tyce klinicznej uniknąć błędów diagnostycznych, wynikających z po-
łożenia badanych struktur, będących poza strefą obrazowania.
Test odległości pionowych i poziomych pozwala wykluczyć
nieprawidłowości działania systemu obrazowania, dotyczące po-
łożenia określonych struktur. Umożliwia również ocenę dokład-
ności otrzymywanych klinicznie wymiarów diagnostycznych. Po-
lega na pomiarze odległości pomiędzy elementami oddalonymi
o zadaną odległość, zarówno w kierunku osiowym, jak i bocznym.
Rozdzielczość, to istotny parametr każdego systemu obrazo-
wania, również ultrasonografii, w której analizie poddaje się roz-
Tabela 1
Ocena wzrokowa stanu aparatu
Wszystkie przewody i kable są nieuszkodzone
(nie ma widocznych przetarć)
TAK
Przetworniki są nieuszkodzone (niepęknięte,
nieporysowane, nierozwarstwione, nieodbarwione)
TAK
Głowice przetworników nie mają na swojej powierzchni
pęcherzy powietrznych
TAK
Głowice przetworników poruszają się po fantomie gładko,
podczas ich ruchu nie obserwuje się na monitorze
dodatkowych szumów i drgań
TAK
Przełączniki i pokrętła są czyste i działają prawidłowo
TAK
Powierzchnia monitora jest czysta i wolna od zarysowań
TAK
Jasność i kontrast monitora są regulowane w sposób
gładki i ustawione na odpowiednim poziomie
TAK
Obudowa aparatu nie ma wgnieceń ani żadnych innych
widocznych mechanicznych uszkodzeń
TAK
Mechanizmy jezdne aparatu działają prawidłowo,
aparat porusza się bez oporów i jest stabilny
TAK
Filtry kurzu są czyste
TAK
Urządzenia peryferyjne są podłączone prawidłowo,
ich rozmieszczenie nie zagraża bezpieczeństwu
pacjentów i personelu
TAK
Fot. 1.
Fantom CIRS model 040GSE
Rys. 1.
Struktura wewnętrzna fantomu CIRS model 040GSE