Robotyka, jako dyscyplina techniczna, zajmuje się syntezą pewnych funkcji człowieka poprzez wykorzystanie mechanizmów, czujników, zespołów wykonawczych i komputerów. Wśród działów robotyki wyróżnia się obecnie m.in. robotykę medyczną, która obejmuje manipulatory i roboty do celów chirurgii, terapii,protetyki i rehabilitacji. W chirurgii stosowane są generalnie cztery typy zrobotyzowanych systemów:
1. Roboty zastępujące asystenta w czasie operacji – za ich pomocą np. chirurg może samodzielnie sterować położeniem kameryendoskopowej. Przykłady: AESOP (Computer Motion, USA – obecnie nieprodukowany) lub EndoAssist (Armstrong Healthcare Ltd, WielkaBrytania), prototypowy Robin Heart Vision. 2. Roboty chirurgiczne – to dziś telemanipulatory wyposażone w precyzyjne narzędzia, umożliwiają przeskalowanie ruchu, usuwanie drżenia dłoni. Przykłady: da Vinci (Intuitive Surgical,USA), prototypowy Robin Heart. 3. Roboty nawigacyjne (bierne) – służą do dokładnego pozycjonowania i utrzymują prawidłowy tor narzędzia. Przykłady: VectorVision (BrainLab, Cambridge, Wielka Brytania), NeuroMate (Integrated Surgical Systems, USA). 4. Roboty nawigacyjne (czynne) – pracują jako narzędzia wykonawcze w systemie odwzorowania trajektorii określonej podczas planowania przedoperacyjnego. Przykłady: CyberKnife(Accuray Inc, USA), Roboscope (Imperial College, Wielka Brytania), Robodoc (Integrated Surgical Systems, USA). Rozwijająca się robotyka medyczna tworzy narzędzia bezpośredniego kontaktu pomiędzy technologią telemedyczną a pacjentem czy personelem medycznym. Polska rodzina robotów o nazwie Robin Heart stanowi szansę na wprowadzenie do praktyki klinicznej nowoczesnych i sprawnych narzędzi chirurgii małoinwazyjnej. Obecnie zabrzański zespół podjął się budowy nowego robota. Jego nazwa to kalambur wskazujący podstawowe cele funkcjonalne – przenośny (port– able) robot (rob) toru wizyjnego (Visio). Taki właśnie robot – Robin Heart PortVisionAble, jest obecnie najbardziej poszukiwany na rynku. Będzie to pierwszy robot z rodziny Robin Heart, który trafi do klinik…
Cały artykuł dostępny w wersji elektronicznej Flippingbook – Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2013: www.inzynier-medyczny.pl
Zbigniew Nawrat
Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Zbigniewa Religi w Zabrzu